12 (nùmer)

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

Na stèla cun dòdeś spigol di diferèint culōr più inportànt.

(S 't î drē a serchèr minga al nùmer 12, mo invéci 'l an 12 edla nostra éra, 't ê da 'ndèr chè)

Al 12 (dòdeś, dodici in itagliàṅ, duodecim in latèin) 'l è al nùmer naturèl ( $\mathbb {N}$ ) ch'a seguìs 'l 11 (undeś) e 'l vin prìma dal 13 (trèdeś). In dla numerasiòun di romàṅ antìg 'l era scrìt XII. In dla numerasiòun ordinèla al tóś al dodicéśim post.

Proprietê matemàtichi

'L è 'n nùmer pèra.
Al 12 'l è 'n nùmer cumpòst, send la moltìplica dal 2 col 6:
Fatoriśasiòun: $12=2\cdot 2\cdot 3=2^{2}\cdot 3$
'L è 'l ters di nùmer pentagonèl, gnend dòp dal 5 e prìma dal 22:^[1]
1, 5, 12, 22, 35, 51, 70, 92, 117, 145, 176, 210, 247, 287, 330, 376 ...^[2]
Al fà pert edla séri di nùmer idònev:

Un poliéder cun dòdeś faci in dal só estèren, intant che dû gl'ìn di pentàgon.

Al dodecàgon regolèr.

Al dodecaéder drē a prilèr.

Al polìgon ch'al gh'à dòdes cô in dal só perìmeter 'l è al dodecàgon.
I poliéder ch'i gh'àn dòdes fàci in dal só estèren i ìn al dodecaéder, al prìśma decagonèl e 'l piràmid cun la bêś endecagonèla, sìa regolèr che minga.