16 (nùmer)

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

Na Bugatti Chiron, gnuda fóra in dal '16 e ch'l'al porta scrit in dal muś.

Al nùmer 16 vist come quadrê dal nùmer 4.

(S 't î drē a serchèr minga al nùmer 16, mo invéci 'l an 16 edla nostra éra, 't ê da 'ndèr chè)

Al 16 (sèdeś, sedici in itagliàṅ, sedecim in latèin) 'l è al nùmer naturèl ( $\mathbb {N}$ ) ch'a seguìs al 15 (quìndeś) e 'l vin prìma dal 17 (dersèt). In dla numerasiòun di romàṅ antìg 'l era scrìt XVI. In dla numerasiòun ordinèla al tóś al sedicéśim post.

Proprietê matemàtichi

'L è 'n nùmer pèra.
Al 16 'l è 'n nùmer cumpòst, send la moltìplica dal 2 cun 'l 8:

Fatoriśasiòun: $16=2\cdot 2\cdot 2\cdot 2=2^{4}=2^{2}\cdot 2^{2}=\left(2^{2}\right)^{2}$
Al 16 'l è al quadrê dal 4:^[1]
$16=4\cdot 4=4^{2}$
'L è la quèrta potèinsa dal 2:
$16=2\cdot 2\cdot 2\cdot 2=2^{4}$

e cal proprietê chè i s pōlen anca scriver:
$\log _{2}16=4$
$\log _{4}16=2$
Al fà pert edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr,^[2]
séri ciamèda anca di nùmer quèśi prim, indû, in cal chèś chè, a s descòr ed nùmer 4-quèśi prim:^[3]^[4]
16, 24, 36, 40, 54, 56, 60, 81, 84, 88, 90, 100, 104, 126, 132, 135, 136, 140, 150, 152, 156, 184, 189 ...
'L è 'l 3^rs edla sequèinsa di nùmer pentagonèl sentrê, gnend dop dal 6 e prìma dal 31:
1, 6, 16, 31, 51, 76, 106, 141, 181, 226, 276, 331, 391, 456, 526, 601, 681, 766, 856, 951, 1051 ... ^[5]
'L è 'l 2^nd edla séri di nùmer pentadecagonèl sentrê, gnend dop edl 1 e prìma dal 46:^[6]
1, 16, 46, 91, 151, 226, 316, 421, 541, 676, 826, 991, 1171, 1366, 1576, 1801, 2041, 2296, 2566 ...^[7]
'L è al 2^nd edla sequèinsa di nùmer eśadecagonèl, gnend dop edl 1 e prìma dal 45:^[8]
1, 16, 45, 88, 145, 216, 301, 400, 513, 640, 781, 936, 1105, 1288, 1485, 1696, 1921, 2160, 2413 ...^[9]
'L è 'l 2^nd edla séri di nùmer piramidèl pentadecagonèl, gnend dop edl 1 e prìma dal 58:
1, 16, 58, 140, 275, 476, 756, 1128, 1605, 2200, 2926, 3796, 4823, 6020, 7400, 8976, 10761, 12768 ...
Al fà pert edla séri di nùmer idònev:
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 18, 21, 22, 24, 25, 28, 30, 33, 37, 40, 42, 45, 48, 57, 58, 60,
70, 72, 78, 85, 88, 93, 102, 105, 112, 120, 130, 133, 165, 168, 177, 190, 210, 232, 240, 253, 273, 280,
312, 330, 345, 357, 385, 408, 462, 520, 760, 840, 1320, 1365 e 1848.^[10]

Al nùmer 16 in dla Giometrìa

'L eśadecàgon regolèr

Al polìgon ch'al gh'à sèdeś cô in dal só perìmeter 'l è 'l eśadecàgon.
I poliéder ch'i gh'àn sèdeś fàci in dal só estèren i ìn i prìśma tetradecagonèl e 'l piràmid cun la bêś pentadecagonèla, vōt regolèr che minga.

Vóś lighèdi

Referèinsi

↑ (EN) Sequèinsa OEIS A000290 di nùmer quadrê in dal web.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A014613 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A005891 di nùmer pentagonèl sentrê in dla réda.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gròs di nùmer pentadecagonèl sentrê in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A069128 di nùmer pentadecagonèl sentrê in dal web.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros di nùmer eśadecagonèl in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A051868 di nùmer eśadecagonèl in dla réda.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A000926 di nùmer idònev in dal web.

Èter progèt

Wikimedia Commons contiene file multimediali su 16 (nùmer)
Wikizionario contiene la voce di dizionario «16 (nùmer)»

Colegamèint estèren

(IT) La vóś in sìm'a 'l vocabolàri Treccani.
(IT) D'indû a deśvìn al só nòm in sìm'a etimo.it.
(EN) La sequèinsa OEIS A000290 di nùmer quadrê in dal web.
(EN) La sequèinsa OEIS A014613 ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
(EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.
(EN) La sequèinsa OEIS A005891 di nùmer pentagonèl sentrê in dla réda.
(EN) La sequèinsa OEIS A069128 di nùmer pentadecagonèl sentrê in dal web.
(EN) La sequèinsa OEIS A051868 di nùmer eśadecagonèl in dla réda.
(EN) Na spiegasiòun di nùmer figurê dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
(EN) La sequèinsa OEIS A000926 di nùmer idònev in dal web.
(EN) La sèri di nùmer idònev in dal sit MathWorld.

[1] (EN) Sequèinsa OEIS A000290 di nùmer quadrê in dal web.

[2] (EN) 'N elèinc dimòndi gros 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’OEIS.

[3] (EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.

[4] (EN) Sequèinsa OEIS A014613 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.

[5] (EN) Sequèinsa OEIS A005891 di nùmer pentagonèl sentrê in dla réda.

[6] (EN) 'N elèinc dimòndi gròs di nùmer pentadecagonèl sentrê in dal sit edl’OEIS.

[7] (EN) Sequèinsa OEIS A069128 di nùmer pentadecagonèl sentrê in dal web.

[8] (EN) 'N elèinc dimòndi gros di nùmer eśadecagonèl in dal sit edl’OEIS.

[9] (EN) Sequèinsa OEIS A051868 di nùmer eśadecagonèl in dla réda.

[10] (EN) Sequèinsa OEIS A000926 di nùmer idònev in dal web.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]