3 (nùmer)

‎

 Carpśàn

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

(S 't î drē a serchèr minga al nùmer 3, mo invéci 'l an 3 edla nostra éra, 't ê da 'ndèr chè)


Al 3 (trī, tre in itagliàṅ, tres in latèin) 'l è al nùmer naturèl ($\mathbb {N}$) ch'a seguìs al 2 (dū) e 'l vin prìma dal 4 (quater). In dla numerasiòun di romàṅ antìg 'l era scrit III. In dla numerasiòun ordinèla al tōś al ters post.

Proprietê matemàtichi

'L arlòj ch'al sègna tri óri in sìm'ala Vècia Porta 'd Speyer in dla Germàgna.

Tri śolèti 'd sùcher ciocolatèdi.

Poker ed trī.

Al trī in dla ghìgna 'd sóver 'd un dêd.

• Al 3 'l è al secònd nùmer prìm ed tùta la séri ch'a s cata in di nùmer naturèl, gnènd dòp dal 2 e prìma dal 5:

$2,3,5,7,11,13,17,19,23,29,31,37,41,43,47,53,59,61,67,71,\dots$

• 'L è 'l prìm edla séri di nùmer prim ed Fermat:
  

$3,5,17,257,65537.$

• 'L è 'l secònd nùmer dla séri di nùmer prìm ed Sophie Germain:
  

$2,3,5,11,23,29,41,53,83,89,113,131,173,179,191,233,239,251,\dots$

• 'L è 'l prìm nùmer ch'a s cata in dla séri di nùmer prìm ed Mersenne, 3 = 2² − 1, in dla forma (2^p - 1):
  

$3,7,31,127,8191,131071,524287,2147483647,2305843009213693951,\dots$

• 'L è 'l secònd edla séri di nùmer evclidèv:
  

$2,3,7,31,211,2311,30031,510511,9699691,223092871,6469693231,\dots$.

• 'L è 'l quert nùmer edla sucesiòun ed Fibonacci, gnènd dop dal 2. Difât i só prìm nùmer, in sequèinsa, egl'ìn:
  

$1,1,2,3,5,8,13,21,34,55,89,144,233,377,610,987,1597,2584,\dots$

• 'L è 'l ters nùmer edla sucesiòun ed Lucas, gnènd dop edl 1 e prìma dal 4:
  

$2,1,3,4,7,11,18,29,47,76,123,199,322,521,843,1364,2207,3571,\dots$

• 'L è 'l secònd elemèint edla sucesiòun di nùmer triangolèr, gnend dôp edl 1:
  

$1,3,6,10,15,21,28,36,45,55,66,78,91,105,120,136,153,171,190,\dots$

• 'L è 'l ters edla séri di nùmer idònev:

$1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,12,13,15,16,18,21,22,24,25,28,30,33,37,40,\dots$

• 'L è 'l ters nùmer edla sucesiòun 'd Ulam (1, 2):

$1,2,3,4,6,8,11,13,16,18,26,28,36,38,47,48,53,57,62,69,72,77,82,\dots$

• 'L è 'l ters nùmer da mêś a la séri 'd quī 'd Harshad in dla bêś 10:

$1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,12,18,20,21,24,27,30,36,40,42,45,48,50,54,\dots$

• 'L è 'l prìm nùmer dla séri di nùmer perfêt totiìnt:
  

$3,9,15,27,39,81,111,183,243,255,327,363,471,729,2187,2199,3063,\dots$

• 'L è 'l quint nùmer edla sucesiòun 'd Wedderburn-Etherington, gnènd dop dal 2:

$1,1,1,2,3,6,11,23,46,98,207,451,983,2179,4850,10905,24631,56011,\dots$

• Al fà pêrt edla prìma terna pitagòrica: $3,4,5.$
  
  
• In dla bêś 10, al 3 'l è 'l ters nùmer dla séri di nùmer stretamèint mìa palìndrom:
  

$1,2,3,4,6,11,19,47,53,79,103,137,139,149,163,167,179,223,263,269,\dots$

• 'L è 'n nùmer palìndrom in dal sistéma numèric binàri, che difât 'l al scrîv 11.

Al nùmer 3 in dla Giometrìa

Al polìgon ch'al gh'à trī cô in dal só perìmeter 'l è 'l triàngol, sia regolèr che minga.

• 

  La figùra piàna 'd un triàngol basta ch'a sìa.

• 

  Un triàngol, o gnumòun, àvrev.

• 

  Un triàngol equilàter.

• 

  Un triàngol retàngol.

Al nùmer 3 in dla chìmica

Al 3 'l è 'l nùm'r atómic dal lìti (Li).

• 

  Al schéma disgnê edl àtom dal lìti.

I simbol dal nùmer 3

In dla śmórfia ed Napol

In dla śmòrfia, al nùmer 3 al vōl dìr "la gàta" (’a jatta in napoletàṅ, la gatta in itagliàṅ).

Manéri 'd dìr

• (CARPŚ) Al tri in dal dū al ghe strìca, (IT) (lett.) Il tre nel due non è ricompreso, (fig.) Impossibile da realizzarsi.
• (CARPŚ) A stem come tri in na scrana, (IT) (lett.) Stiamo come in tre su una seggiola, (fig.) Situazione difficile.
• (CARPŚ) A n'gh'è du sàinsa tri, (IT) Non c'è due senza tre.
• (CARPŚ) Śughèr in tri col mort, (IT) (lett.) Giocare in tre col morto, (fig.) Agire o parlare come che un certo componente di un gruppo capisse (e invece, neanche lontanamente...).
• (CARPŚ) Dòunca, sì che si dòunca, tri cunchìn i fan na còunca: 'n intercalèr intànt ch'a 's è drē a pinsèr a di lavōr, mo a gh'è anc dal calcol 'd amśùri, perchè dabòun tri scudèli cìchi i fèven na còunca più granda da dèr al magnèr da biasèr ai vidē.

«

Un, du, tri, quèl 'd in mèś 'l è 'n pò imbambî...»

(CARPŚ)(Na sirudlinèina carpśàna bèle sintìda da cal tèinp in piàsa.)

«

Uno, due, tre, quello in mezzo è un po' imbranato.»

(IT)

Vōś lighèdi

• nùmer
• nùmer naturèl
• nùmer intēr
• nùmer prim
• nùmer evclidèv
• nùmer prim ed Fermat
• nùmer prìm ed Sophie Germain
• nùmer prìm ed Mersenne
• nùmer triangolèr
• nùmer idònev
• sucesiòun 'd Ulam
• nùmer 'd Harshad
• nùmer perfêt totiìnt
• nùmer 'd Wedderburn-Etherington
• nùmer stretamèint mìa palìndrom‎

Referèinsi

Èter progèt

Template:Interprogetto/CollegamentoTemplate:Interprogetto/CollegamentoTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametroTemplate:Interprogetto/leggiParametro

• Wikimedia Commons contiene file multimediali su 3 (nùmer)
• Wikizionario contiene la voce di dizionario «3 (nùmer)»

Colegamèint estèren

• (IT) La vóś in sìm'a 'l vocabolàri Treccani.
• (IT) D'indû a deśvìn al só nòm in sìm'a etimo.it.
• (EN) La sequèinsa OEIS A000040 di nùmer prim in dal web.
• (EN) La equèinsa OEIS A023394 di fatōr prìm di nùmer ed Fermat in dla réda.
• (EN) La sequèinsa OEIS A005384 di nùmer prìm ed Sophie Germain in dal sit edl OEIS.
• (EN) La sequèinsa OEIS A000668 di nùmer prìm ed Mersenne in dal web.
• (EN) La sequèinsa OEIS A006862 di nùmer evclidèv in dla réda.
• (EN) La sequèinsa OEIS A000045 di nùmer ed Fibonacci in dal sit edl OEIS.
• (EN) La sequèinsa OEIS A000032 di nùmer ed Lucas in dal web.
• (EN) La sequèinsa OEIS A000217 di nùmer triangolèr in dla réda.
• (EN) La sequèinsa OEIS A000926 di nùmer idònev in dal sit edl OEIS.
• (EN) La sequèinsa OEIS A002858 di nùmer 'd Ulam in dal web.
• (EN) La sequèinsa OEIS A005349 di nùm'r ed Harshad in dla réda.
• (EN) La sequèinsa OEIS A082897 di nùmer perfêt totiìnt in dal sit edl OEIS.
• (EN) La sequèinsa OEIS A001190 di nùmer 'd Wedderburn-Etherington in dal web.
• (EN) La sequèinsa OEIS A016038 di nùmer stretamèint mìa palìndrom in dla réda.