190 (nùmer)

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

(S 't î drē a serchèr minga al nùmer 190, mo invéci 'l an 190 edla nostra éra, 't ê da 'ndèr chè)

Al 190 (seintnovànta, centonovanta in itagliàṅ) 'l è 'l nùmer naturèl ( $\mathbb {N}$ ) ch'a seguìs al 189 (seintutantanōv) e 'l vin prìma dal 191 (seintnovantùn). In dla numerasiòun di romàṅ antìg 'l era scrìt CXC. In dla numerasiòun ordinèla al tóś al seintnovantéśim post.

Proprietê matemàtichi

'L è 'n nùmer pèra.
Al 190 'l è 'n nùmer cumpòst, send la moltìplica dal 2 col 95:
Fatoriśasiòun: $190=2\cdot 5\cdot 19$
Al fà pert edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr,^[1]
séri ciamèda anca di nùmer quèśi prim, indû, in cal chèś chè, a s descòr ed nùmer 3-quèśi prim.^[2]^[3]
- Send che i sō 3 fatōr i ìn tùt di prìm diferèint tra 'd lōr, dòunc al 190 'l è 'n nùmer sfènic,
  al 18^śim edla sequèinsa ch'la i grùpa tut in fila ùn drē cl èter:^[4]^[5]
  30, 42, 66, 70, 78, 102, 105, 110, 114, 130, 138, 154, 165, 170, 174, 182, 186, 190, 195, 222 ...

'N eśèinpi ed nùmer triangolèr, al 45.

'L è 'l 19^śim edla sequèinsa di nùmer triangolèr, gnend dop dal nùmer 171 e prìma dal 210:^[6]
1, 3, 6, 10, 15, 21, 28, 36, 45, 55, 66, 78, 91, 105, 120, 136, 153, 171, 190, 210, 231, 253, 276 ...^[7]
'L è 'l 2^nd edla sequèinsa di nùmer 190-gonèl, gnend dop edl 1.

↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A014612 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros di nùmer sfènic in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A007304 di nùmer sfènic in dal web.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gròs di nùmer triangolèr in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A000217 di nùmer triangolèr in dla réda.

(EN) La sequèinsa OEIS A014612 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
(EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.
(EN) La sequèinsa OEIS A007304 di nùmer sfènic in dal web.
(EN) Al nùmer triangolèr in dal sit mathworld.com
(LA) De institutione arithmetica libri duo dal Boèsi in sìm'a openlibrary.com.
(EN) Na spiegasiòun di nùmer figurê dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.