C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn


Al piōć (pidocchio in italiàn) 'l è 'n insèt che par vìvar al ciùcia al sangṿ di óm. Al pōl piasàr-as in di cavî (Pediculus humanus), in di genitâl (Phthirus pubis, al piōć ciamâ piàtla o gétla) o in dal còrp (Pediculus humanus humanus o Pediculus humanus corporis).

Al piōć dla tèsta

un piōć dla tèsta

Al cicclo vitàl dal piōć dla tèsta al gh'à tri stàdi:

  • Óṿ: La fémna la taca i sò óṿ in di cavî cun la salìa, òṅ a òṅ. I òṿ i èṅ dimóndi reśistènt: pètan, aqua e spàsuli i n gh fànan gnint: par far-i fóra a gh vōl d'l àcid 'd aśē, ch'al i dastàca da 'l cavî. Dòp 7/10 dè i óṿ i s vèran e i nàsan al ninfi.
  • Ninfi: cal bestiulìni chè i s nutrìsan ad sangṿ e quést par 7/15 dè.
  • Adùlt: tut al fémni adùlti i faṅ da 100 a 300 óṿ a 'l incirca in dal lór viti.


La piàtla

ingrandimènt dna piàtla

Al piōć di genitâl 'l è 'n insèt piàt ch'l è un parasìta d'l óm.


Al piàtli i s ciàpan cun di cuntàt dirèt, faghénd sès cun dal parsòni ch'i gh i ànan adòs ma anc pugiànd-as in sima a di lèt spòrc o andànd in cèso o lucài malnét.

A s pōl capìr 'd avér al piàtli adòs quand a s sènt dimóndi spiùra ('l è 'l efèt ad la lór salìa druàda par réndar al sangṿ flùid e p'r a n far mia dal grósti) o s a véd dal macìni rósi scuri in dal mudàndi.


Pruvérbi e mód ad dìr

  • Na qualc volta i óṿ di piōć i vinan quaciâ tùt insèm sòt'a i cavìi in soquànti bóśi, che quand i crèpan a s dìś: "A gh'è carpâ la piuciàra".[1]
  • Na caviàra da piōć: par i cavìi tròp ingumbiâ.

Cardénsi e superstisiòṅ

  • In di temp pasâ a s cardìva che ciapànd e lugànd soquànt piōć, vîv o anc carpâ, dentr'in n'òstia da magnàr, la sarèv stada na bòuna manéra par far pasàr l'iterìsia.[2]

Referènsi

  1. (EGL) e (IT) Ind "Al Śòv", ad Carlo Contini, Carp, 1972, paǵ. 141, a sa scrìv: "A ghè cherpè la piucèra"
  2. (IT) Nuovo dizionario delle cose perdute, dal F. Guccini, pàg 62, ed. Mondadori 2014.


Animali della campagna emiliana (tradurre)Bèsti ed la campâgna emiliânaBisti d'la canpâgna emigliènaBèsti dla campagna emiglianaBesti d'la campâgna emiliana

anatranâderanàdranàdranàdör | barbagiannibarbagiânbarbazànbarbagiàṅ | bue | pidocchiopiōcbdòcpiôc'bdòc | bigattinobigatèinbigâtbègatèṅ | biscia / serpebésabessabéssabîssa | baco da seta / bombicebèigh da sèidabigàt dla saidabigâtbigàt | rosporôspbòtrospbòt | canecâncancâncan | capponecapòuncapåncapòuncapôn | cavallocavâlcavàlcavâlcavàl | caprachêvrachèvrachèvracrèva | cuculocóchcócchcócchcócch | conigliocunîn-cunéjcunéicunéj o cunèṅcunî | cornacchiacurnâciacurnâciacurnacia | asinoêṣenèsenèsenèsen | apevrèspaevbêgaev | formicafurmîgafurmìgafurmìgaformìga | gallogâlgàlgalgàl | gallinagalèinagalénagaleinagalén'na | gattogâtgàtgatgàt | gazzagâzagâżagaśa | grillogrélgrélgrilgrél | lupolòuvlauvluvlöv | ramarroingòrligùrramarligùr | leprelēvralivralevralëvra | chiocciola / lumacalumêgalumègalumagalumèga | lucertolaarzintèlaluśêrtaluśertalusértla | maialenimêlpôrzporcgosèn | moscamòscamåscamoscamōsca | merlomêrelmèrelmerulmèrel | mulomólmóllmulmóll | talpatêlpamusåntèlpamusön | porcellinonimalèinninénninetninén | ocaôcaócaocaóca | pipistrelloparpastrèlpalpastrèlpapastrèlpalpastrèl | topo / sorcio / rattopòundgapåndgasoragpôngö | farfallaparpâjaparpàiaparpajaparpàia | passeropâsrapàserpàserpàser | pettirossopetròspetråsspetros | pecorapēgrapigrapegurapigra | piccione / colombopisòunpizônclombpizôn | pulcepólgapólsapulsapólsa | ragnorâgnràgnragnràgn | rana / ranocchioranôcranòcranaranòc | ricciorésrézzris | rondinerundanèinarundanénarundaninaröndanén'a | scarafaggiopanarâsaburdigånscaravàś | cinghialezingèlzignèl | tignola / tarmatêrmlatarmatarmatarma | tarlotarōltaroltaroltarol | tafanotavântafàntavàṅ | tacchinopîttòchtoctòch | vaccavâcavàcavacavàca | volpevòulpavôulpvólpvôlpa | cicalasighêlazigalasicalazigala | zanzarasarabîgazinzèlasinsàla | civettasfètlazvèttasivetazivètta