1989 (nùmer)

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

(S 't î drē a serchèr minga 'l nùmer 1989, mo invéci 'l an 1989, 't ê da 'ndèr chè)

Al 1989 (milnovseintutantanōv, millenovecentottantanove in itagliàṅ) 'l è 'l nùmer naturèl ( $\mathbb {N}$ ) ch'a seguìs al 1988 (milnovseintutantòt) e 'l vin prìma dal 1990 (milnovseintnovànta). In dla numerasiòun di romàṅ antìg 'l era scrìt MCMLXXXIX. In dla numerasiòun ordinèla al tōś al milnovseintutantanovéśim post.

Proprietê matemàtichi

'L è 'n nùmer despèra.
Al 1989 'l è 'n nùmer cunpòst, send la moltìplica dal 3 col 663:
Fatoriśasiòun: $1989=3\cdot 3\cdot 13\cdot 17=3^{2}\cdot 13\cdot 17$
Al fà pert edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr,^[1]
séri ciamèda anca di nùmer quèśi prim, indû, in cal chèś chè, a s descòr ed nùmer 4-quèśi prim.^[2]^[3]
'L è 'l 17^śim edla sequèinsa di nùmer moltìplica per 13 di nùmer triangolèr:^[4]
13, 39, 78, 130, 195, 273, 364, 468, 585, 715, 858, 1014, 1183, 1365, 1560, 1768, 1989, 2223 ...^[5]
che difàt $1989=13\cdot 153$ che, a só volta, 'l è pròpia 'l 17^śim di triangolèr.
'L è 'l 9^ṅ edla sequèinsa di nùmer 57-gonèl, gnend dop dal 1548 e prìma dal 2485:
1, 57, 168, 334, 555, 831, 1162, 1548, 1989, 2485, 3036, 3642, 4303, 5019, 5790, 6616, 7497, 8433 ...
'L è 'l 3^rs edla sequèinsa di nùmer 664-gonèl, gnend dop dal 664 e prìma dal 3976:
1, 664, 1989, 3976, 6625, 9936, 13909, 18544, 23841, 29800, 36421, 43704, 51649, 60256, 69525 ...

↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) La spiegasiòun di nùmer quèśi prim in dal sit mathworld.wolfram.com.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A014613 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
↑ (EN) 'N elèinc dimòndi gros di nùmer moltìplica per 13 di nùmer triangolèr in dal sit edl’OEIS.
↑ (EN) Sequèinsa OEIS A152741 di nùmer moltìplica per 13 di nùmer triangolèr, in dal web.

(EN) La sequèinsa OEIS A014613 ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
(EN) Na spiegasiòun di nùmer figurê dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
(EN) Al nùmer 1989 in tùti el sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata, elenchèdi in dal sit edl’OEIS.