Virgìgna
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
La Virgìgna (a s lèś /vərˈdʒɪnjə/ in ingléś, scólta'l chè) 'l è 'n stat di Stat Unî ch'al s fà part di Stat d'l Atlàntic Mèdi e dal Commonwealth. La s è unìda a la federasiòṅ in dal 1788. L'à ciapâ 'l nóm da la regìna 'd Inghiltèra Śabèta I cgnusùda cuma la Regìna Virgìn parchè in dla sò vita l'éra armàśa puta.
La sò capitàl l'è Richmond ma l'è Virgìgna Beach la sò sità più granda rivànd a cuntàr dagnóra quatarsènt-sinquantamìla abitànt, praticamènt al dópi. Àtri sità impurtànti i èṅ Norfolk, Chesapeake e Arlington. L'è divìśa in nuànta-sinc cuntèi, in trénta-nóṿ sità autònumi e in duśènt-daśnóṿ cumùṅ. Al sò mòt in latìn 'l è „Sic semper tyrannis“ (A i tiràn sèmp'r acsè), al mutìṿ al s véd dand 'n òć a 'l sò scûd in du a gh'è na vìrgin cun na téta 'd fóra schisàr c'n i pē un tiràn.
La Virgìgna la mùcia sù òt migliòṅ e tri 'd abitànt par na superfìsi ad 110.862 km².
La cunfìna a èst cun 'l Ucéan Atlàntic, nòrd-èst c'n al Maryland e c'n al Distrét ad Culùmbia, a sud cun la Carulìna dal Nòrd e c'n al Tennessee, a òvest c'n al Kentucky a òvest e a nòrd-ovèst cun la Virgìgna Ucidentàla. Cal stat chè al s è divìś da la Virgìgna uriginària durànt la guèra 'd secesiòṅ americàna cun la cunvensiòṅ ad Wheeling parchè i padròṅ dal tèri dal sò sinquànta cuntèi i n gh ìvan briśa, o sōl un qualchidòṅ, di séruv négar da far lauràr in di camp.
L'ecunumìa dla Virgìgna la sa ślarga in dimóndi camp esénd pasàda in dal cōrs di an Ssanta e Stanta da l'agricultùra (ch'l'è armàśa in dla Shenandoah Valley) a l'indùstria. A gh'è di agensìi federàli in dal nòrd dal paéś, cuma 'l Dipartimènt dla Diféśa e la CIA, e strutùri militàri a Hampton Roads ch'l è anc al sò pòrt più impurtànt. Da 'l 2002 la Virgìgna l'è dvintàda 'l stat dla federasiòṅ leader in fat ad chip ad computer.
Al sò guvernadōr, da 'l 2018, 'l è Ralph Northam dal partî demucràtic. Cal stat chè 'l è qvél ch'l à dâ a i Stat Unî più presidènt ad tut: òt.