Tennessee
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Al Tennessee (a s lèś /tɛnᵻˈsiː/ in Ingléś, scólta'l chè) 'l è 'n stat di Stat Unî ch'al s è unî a la federasiòṅ in dal 1796. Al sò mòt 'l è „Agriculture and Commerce“ (Agricultùra e Cumèrs). Al gh'à a 'l incìrca la fórma 'd un trapèsi retàngul biślùng e arbaltâ.
La sò capitàl, e secónda sità dal stat dòp Memphis, l'è Nashville. Àtri sità impurtànti, ch'i pàsan tuti i sènt-mila abitànt, i èṅ Knoxville, Chattanooga e Clarksville. Al Tennessee al gh'à nuànta-sinc cuntèi e tarśènt-quarantasèt cumùṅ. La sò pupulasiòṅ, divìśa fra 'n 81,53% ad biànc e 17,22% ad négar e cun 'n 83% ad cristiàṅ, l'è 'd siē migliòṅ e mèś 'd abitànt a 'l incìrca par na superfìsi ad 109.247 km².
Al cunfìna a nòrd c'n al Kentucky, a nòrd-èst cun la Virgìgna, a èst cun la Carulìna dal Nòrd, a sud c'n al Missisìpi, 'l Alabàma e la Geòrgia e a òvest cun Arkànsas e 'l Missouri. Al sò guvernadōr, da 'l 2011, 'l è 'l republicàṅ Bill Haslam. 'L è da 'l 1980 che gl'abitànt dal Tennessee i vōtan sèmpar p'r al GOP a part i an ad Bill Clinton (1992 e 1996).
I setōr dla sò ecunumìa più śvilupâ i èṅ l'indùstria dal tèsil, la cultivasiòṅ dal cutòṅ e dla sòja, 'l alevamènt di pui e dal bistiàm e la prudusiòṅ dl'energìa lètrica. Anc al turìśum al gh pòrta dimóndi bèsi cuma 'l parc nasiunàł Great Smoky Mountains, 'l aquàri ad Chattanooga, al Ryman Auditorium ad Nashville, al parc Dollywood a Pigeon Forge e la cà e la tómba 'd Elvis Presley a Memphis.