Utah
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
'L Utah (a s lèś /ˈjuːtɔː/ o /ˈjuːtɑː/ in ingléś, scólta'l chè) 'l è 'n stat di Stat Unî ch'al s è unî a la federasiòṅ in dal 1896 e ch'al fà part di Stat Usidentài.
'L Utah 'l è 'l 13śum stat più grand dla federasiòṅ c'n i sò 219.653 km² e 'l mùcia sù dagnóra tri migliòṅ 'd abitànt. Al gh'à vint-nóṿ cuntèi e duśènt-quarantasiē cumùṅ. Al ciàpa 'l sò nóm da na tribù indiàna dal pòst, i Ute, e cla paròla lè la vōl dir gint ad muntàgna.
Al cunfìna a nòrd cun 'l Idaho e c'n al Wyoming, a èst c'n al Culuràdo, a sud cun 'l Ariśòna e a òvest c'n al Nevàda. In un sōl punt al tóca anc al Mèsic Nóṿ, a sud-èst. In dal stat i s càt'n al Muntàgni Predóśi. Al 62% di sò abitànt al tîṅ adrē a la Céśa 'd Gesù Crist di Sant di Ùltim Dè, curènt magiuritària dal muimènt di murmòṅ.
La sò capitàl e sità più granda l'è Salt Lake City cun West Valley City, Provo e West Jordan atri sità impurtànti. Al sò mòt 'l è „Industry“ (Indùstria) mént'r al sò scutmàj 'l è Beehive State (Al stat brésca).
Al sò guvernadōr, da 'l 2009, 'l è 'l republicàṅ Gary Herbert. Al stat sturicamènt 'l è sèmpar stâ da la banda di republicàṅ tant ch'i vìnsan chè da 'l 1968. In dal 2012 Barack Obama 'l è stâ spasâ via chè ciapànd sōl al 24,8% cónt'r al 72,8% ad Mitt Romney.