Nùmer mia tucàbil
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
In dla teorìa di nùmer, un nùmer mia tucàbil 'l è 'n nùmer naturêl () ch'a 'l n's pōl mia scrìver c'ma la sòma di diviśōr propi ed 'n èter naturêl quèl ch'al sia (tolt dèint'r anca lò). A s pōl acsè scrìver che 'l nùmer mia tucàbil n 'l è: n≠ σ(x) - x .
Eśèimpi
P'r eśèimpi, se nuèt'r a tulòm al 4, a vdòm ch'l è la sòma di diviśōr propi dal 9, a dìr dl 1 e dal 3: 4=1+3 e dòunca al 4 al n'è mìa un mia tucàbil. Mo se invéci a stòm a tōr al 5, a psòm vèder ch'l è intucàbil perchè al n'corespònd briśa a la sòma di diviśōr propi 'd 'n èt'r intēr pośitîv: 5=1+4, mo s'a gh'è 'l 4 in di diviśōr propi 'd un nùmer, a gh'avrèv da èser per forsa anc al 2, e chè in dal 5 i 'n ghe stàn brìśa sia 'l 2 che 'l 4, dòunca in dal 5 a n'catòm brìśa cla sòma lè ch'a-j-òm serchê, cum'a vlìven fèr vèder (c.v.d.).
Soquànt nùmer mia tucàbil drē in fila j'ìn:
Proprietê
- A gh'è 'n nùmer infinî ed nùmer intucàbil.
- Al nùmer 5 infîn a incō al sembra èser 'l ùnic mia tucàbil ch'al sia despèra. S'a 'l fùs vera, alóra al 2 e 'l 5 i srèven i ùnic nùmer prìm a èser mia tucàbil.
- Nisùn nùmer perfêt 'l è mia tucàbil, send quìstchè per'a la sòma di lór stès diviśōr propi.
Colegamèint estèren
- (EN) I nùmer mia tucàbil in dal sit MathWorld.