Wikipedia

El relasiòun pini 'd perìcol

(Reindirizzamento da El relasiòun perigróśi)


C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn Emiliàn

Na pert dal romàṅś disgnê dala Marguerite Gérerd ala fin dal Setsèint, quand al viscòunt al và dàint'r in dla cambra dla ragàsa Cécile indurmintèda

El relasiòun pini 'd perìcol o Les liaisons dangereuses in francéś (Le relazioni pericolose in itagliàn), sota-titolê Lettres recueillies dans une société et publiées pour l’instruction de quelques autres o "Lettri tolti sù daint'r in na socetê e publichèdi per l'istrusiòun ed na quelch'ètra", 'l è 'n romàṅś epistolêr francéś, 'd argumèint eròtic, ed Pierre Choderlos de Laclos dal 1782.

«
... l’Héroïne de ce nouveau Roman mérite tous vos soins : elle est vraiment jolie ; cela n’a que quinze ans, c’est le bouton de rose ; gauche à la vérité, comme on ne l’est point, & nullement maniérée : mais, vous autres hommes, vous ne craignez pas cela ; de plus, un certain regard langoureux qui promet beaucoup de vérité : ajoutez-y que je vous la recommande ; vous n’avez plus qu’à me remercier & m’obéir.
Vous recevrez cette lettre demain matin. J’exige que demain à sept heures du soir, vous soyez chez moi. Je ne recevrai personne qu’à huit, pas même le régnant chevalier : il n’a pas assez de tête pour aussi grande affaire. Vous voyez que l’amour ne m’aveugle pas. À huit heures je vous rendrai votre liberté, & vous reviendrez à dix souper avec le bel objet ; car la mère & la fille souperont chez moi. Adieu, il est midi passé : bientôt je ne m’occuperai plus de vous.»
(FR)(Les liaisons dangereuses, Śgònda lettra, dala marchéśa ed Merteuil a 'l viscòunt ed Valmont, 1782)
«
...l'Eroèina ed cal nōv Romàṅś chè la i mèrita tùti, el vostri atensiòun: l'è pròpia blèina; la gh'à apèina quind'ś an, al ptòun dla róśa; plîga, a dir la veritê, c'ma n's gh'avrèv mìa da èser, e per gninta fina: mo uèt'r òm, a n'gh'î mìa pavùra 'd queschè; e incòra, na serta manéra 'd guardèr da gata morta ch'la ciàma fóra na quelc granda veritê: śuntêgh ch'a 'v l'arcmànd mè; a gh'î sōl da ringrasièrem e da ubidìrem.
Vò a gh'arî cla lettra chè edmàn matèin. Mè a pretènd che dman sira a set ōr, a gnidi chè a cà mia. Mè a n'turò nisùn èt'r in cà infìn a ôt ōr, gnanc ch'al fùs al sgnōr cavaliēr: a n'gh'è mìa na sùca coronèda più importànta ed cl'impréśa chè. A psî vèder che 'l amōr al n'em cuacia mìa i ôć. A ôt ōr a 'v lasarò liber, e a turnarî a déś ōr a diśnèr col bel lavursèin; perchè la med'r e la fiōla i sràn chè, a diśnèr a cà mia. A vàgh, 'l è meśdè pasê: presti a 'm ocuparò de più ed vò.»
(MUD)

Sunt

In dla socetê sarèda e perbèin dal XVIII sécol francéś, cal dòni i gh'àn da stèr al só post, mèinter che per chi òm la nn'è minga dìta. Du ex-amànt, al viscòunt ed Valmont e la vèdva marchéśa 'd Merteuil, bèin ch'i àpien lasê lè 'd fèr 'l amōr tra 'd lōr, mo però i cuntìnven a scrìv'r-es dal lettri, in dùa i s tinen tachê a soquànt petegulès, e però anc a dal sutìli sfìdi in sìm'a quant amànt i gh'la chev'n incòr ed conqvistèr e quant cōr incòr spesèr ed soquànti vìtmi in amōr.
Al viscòunt al vrèv fèr-es cla pituchèina dla Madame de Tourvel, già spuśèda però a 'n èter, mo la marchéśa la pretènd, da breva "libertèina", che lò prìma al s faga la ragasóla Cécile che, deśgnènd apèina fōra da l'educasiòun ind un cunvèint ed sōri, l'è steda prumìsa in spōśa a 'l còunt ed Gercourt, inimîg edla stèsa marchéśa, chilē catènd acsè na só vendèta in dal dal mèter sù cal śōg melnèt chè.
In dal prinsìpi al viscòunt al n'è mìa tant ed cl'idéa lè, mo dòp 'd aver sintû dìr che la mèd'r ed la ragàsa, la sgnóra Volanges, la sperla in gîr a 'l só riguèrd, dòunca lò al gh'arà da tōr vendèta sēg, e la ragàsa la gh'arà da caschèr in dal só màṅ.
La marchéśa la gh'la chèva 'd intrèr in dal cunfidèinsi edla ragàsa, ch'la s fida pian pian sōl ed lē, la gh'fà tōr dal lesiòun ed mùśica da 'l mister 'd erpa al cavaliēr Danceny, e quand chi dū chè i s cóśen 'l ùn ed cl'ètra, la marchéśa la taca el só dopièsi da spìa e da paranìnfa, śibènd-egh anc al viscòunt c'ma portalèttri tra i dū amànt.

«
Mon projet, au contraire, est qu’elle sente, qu’elle sente bien la valeur & l’étendue de chacun des sacrifices qu’elle me fera ; de ne pas la conduire si vite, que le remords ne puisse la suivre ; de faire expirer sa vertu dans une lente agonie ; de la fixer sans cesse sur ce désolant spectacle ; & de ne lui accorder le bonheur de m’avoir dans ses bras, qu’après l’avoir forcée à n’en plus dissimuler le désir. Au fait, je vaux bien peu, si je ne vaux la peine d’être demandé. Et puis-je me venger moins d’une femme hautaine, qui semble rougir d’avouer qu’elle m’adore ?
J’ai donc refusé la précieuse amitié & m’en suis tenu à mon titre d’amant.»
(FR)(Les liaisons dangereuses, Stantéśma lettra, 1782)
«
Quèl che mè a vój, invéci, 'l è che chilē la sàinta, la sàinta bèin al valōr e la grosèsa ed tùt i sacrifìsi ch'la farà per mè; ed gvidèr-la mìa trôp in présia, che 'l rimòrs al ne pósa stèr-'gh drē; ed fèr murìr la só virtù in na làint'agonìa; ed fichèr-egh bèin in testa cal brùt spetàcol chè; e 'd dèregh la cuntintèsa 'd avérm in di só bras sōl dòp che per forsa la in 'm àpia cavê fóra 'l deśidéri, perché difât mè a n'varrèv pò mia dimòndi, s'a n'gh'fùs mia 'l biśògn 'd eser dmandê. E prèvja mè vendichèrem meno ed na dòna ch'la stà in dal suo, ch'la s vergugnarèv 'd confesèr ch'la stravèd per mè?
Dòunca mè ajò rifiutê la presióśa amicìsia e a 'm sun tgnû strìc a 'n mé tìtol 'd amànt.»
(MUD)

Per cavèrgh'la méj ed catèr el lettri ed lē indirisèdi a 'l Danceny, al viscòunt al s fà cunsgnèr dala ragàsa la cèva edla só cambra da lêt, d'indû lò al gh'la cavarà ed mètersla sòta.
In cal mèinter, al viscòunt al n'à mia lasê lè 'd ès'r inamurê dla Madame de Tourvel che, da breva spōśa, la gh'reśìst dimòndi, mo dài incō e dài edmàn, la finìs anca lē in dal só śgrinfi. La marchéśa però, la śóga pēś col viscòunt, e la pretènd che chilò al mola 'd brùt anc la preśidèinta 'd Tourvel. El dō povri dòni, sedòti e 'bandunèdi, i finìsen tùti e dū i só dè in cunvèint, la śuvnèta dvintèda debla ed mèint e cl'ètra disprèda per la catìva sort.
Al viscòunt al gh'à da batres in duêl col cavaliēr ed Danceny, indû 'l casca mort, mo mìa prìma 'd avéregh cunsgnê tùti el lettri catìvi ed la marchéśa, sputanèda acsè in dla só dopièsa, che adès a gh'vin anc adòs al varōl, per inbrutìrla incòr de più.

Vóś lighèdi

Èter prugêt

Colegamèint estèren

Referèinsi

Estratto da "https://eml.wikipedia.org/w/index.php?title=El_relasiòun_pini_%27d_perìcol&oldid=141552"