Alice Cooper

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś

«

Your cruel deep eyes, your blood like ice, one look could kill, my pain, your thrill. I wanna love you but I better not touch (Don't Touch), I wanna hold you but my senses tell me to stop, I wanna kiss you but I want it too much (too much), I wanna taste you but your lips are venomous poison, you're poison runnin' through my veins, you're poison, I don't wanna break these chains.»

(EN)(Poison, 1989)

«

I tò òć catìṿ e prufónd, al tò sangṿ 'l è cum al giàs, un tò śguàrd al prév masàr, al mè dulór, al tò turmènt. A vój amàr-at ma 'l è méj a n tucàr-at minga, a vój strìnśar-'t ma i mè sèns i m dìśan ad fermàr-um, a vój baśàr-at ma a 'l vój tròp, a vój gustàr-at ma i tò làbar i èṅ un vélèṅ velenóś, al tò vélèṅ al scór in dal mè véni, at sē un vélèṅ, a n vój briśa sćiancàr cal cadéni chè.»

(MUD)

Alice Cooper 'l è un cantànt hard rock americàṅ, nâ a Detroit al 4 ad Favràr dal 1948. Al sò nóm vèr 'l è Vincent Damon Furnier e al gh'à di urìgini ingléśi, scuséśi e francéśi. 'L à anc fat 'l atór in soquànt film.

I sò cuncèrt i èṅ spaventóś ma anc dimóndi spetaculàr cun dal ghigliutìni, infarméri, patìbui, scrani a rudèli, palunsèṅ, camiśi ad fòrsa, bastòṅ, bàmbuli impalàdi e un pitòṅ viṿ tgnû in dal còl. Alice Cooper 'l famóś p'r uśàr al "corpse paint", un truc faciàl ch'al dèsta scarésa.

I sò tèst i tràtan da spés di argumènt ispirâ a i rumanś "horror" ma anc di téma più alt quai la libertà 'd espresiòṅ, la religiòṅ, i rapòrt cun al fémni e i prubléma ligâ a la società americàna.

'L è incóra in sla ribàlta e al gh'à na caréra ad più ad quarant'an. La sò mùśica e la sò preśénsa in sal palc i aṅ ispirâ di àtar artista "shock rock" gnû dòp ad lò, quài Rob Zombie, W.A.S.P., Twisted Sister e Mötley Crüe.

Biugrafìa

Gl'Inisi

Vincent Furnier al nas a Detroit in Mìchigan da Ether Moroni Furnier e l’Ella Mae McCart. Sò nunòṅ, Thurman Sylvester Furnier, 'l éra 'n apòstul dla Céśa 'd Gesù Crist, e anc sò pàdar al in fava part. Dòp soquànt an, Vincent e la sò famija i spatìnan e i sa stablìsan a Phoenix in Ariśòna.

Durànt la sò giuinésa, Vincent al stùddia a la Cortez High School, in dal nòrd ad Phoenix. In dal 1965 Vincent al cuncór, insém al grup pudìstic dla scóla ciamâ in cal mumènt "The Earwigs", ad un spetàcul muśicàl par talènt ad cal bandi lè. Anc s'in alóra i n saìvan minga sunàr gnanc un strumènt, i séran vistî cuma i Beatles mimànd al canti ad lì lór durànt l'eśibisiòṅ. Al prèmi vins al i sprunò a imparàr par bèṅ a sunàr. Dal cant sùo, Vincent al taca a cantàr e a sunàr l'armònica.

I sò cumpagn i éran: Glen Buxton e John Tatum a la chitàra, Dennis Dunaway al bas e John Speer a la baterìa. Musicalmènt al grup al tulìva ispirasiòṅ da artista quai Beatles, Rolling Stones, Janis Joplin, The Who, The Kinks, Pink Floyd, e Yardbirds.

A metà di an Ssanta al dvénta al cantànt di Spiders, pò di Nazz ma a la fiṅ al grup al cambia nóm in Alice Cooper, tulénd-al da quél ad na stria bruśàda viva a Salem in dal darsèteśum sècul. Difàti in prinsìpi Alice Cooper 'l éra un grup ad sinc parsòni: lò cuma cantànt (cun al nóm ad Vincent Furnier), Michael Bruce e Glen Buxton a la chitàra, Dennis Dunaway al bas e Neal Smith a la baterìa.

In dal 1969, cun 'l apòǵ ad Frank Zappa, Alice Cooper al fa al sò debùt su disc cun 'l àlbum Pretties for You (Al più blini par vò) ch'al gh'à di infuénsi blues e folk e al trata di argumènt scabróś cuma la mòrt. Al sìngul 'l è Reflected.

I an Stanta

Alice Cooper a Nashville in dal 2006, cun al sò bastòṅ in maṅ e al giachét négar ad pèl

Dòp al secónd àlbum Easy Action (Asiòṅ fàcila, 1970), la band la sa stablìs a Detroit, la firma un cuntràt cun la Warner Bros e la taca a lauràr cun al prudutór Bob Ezrin. Insém a lò, i faṅ Love It to Death (Am-al fiṅ a la mort, 1971), ch'al dvénta disc 'd òr cun al sìngul I'm Eighteen.

«

Feels like I'm livin in the middle of doubt cause I'm eighteen. I get confused every day, eighteen, I just don't know what to say, eighteen, I gotta get away, lines form on my face and my hands, lines form on the left and right, I'm in the middle the middle of life. I'm a boy and I'm a man, I'm eighteen and I like it.»

(EN)(I'm Eighteen, 1971)

«

A m sént cum s'a vivés in mèś a i dubi parchè a gh'ò daśdót an. A m sènt cunfùś tut i dè, daśdót an, a n sò propria cuśa dir, daśdót an, a vój andàr via, i s fórman dal rughi in sla mè fàcia e in sal mè maṅ, da dèstra a sinìstra, a sòṅ un ragàs e a sòṅ un óm, daśdót an e 'l a m piàś.»

(MUD)

Al tour dal 1971, ch'al precéd 'l àlbum Killer (Sasèṅ), al fa dascórar dal grup par via ad 'n aparâ sènic dimóndi teatràl ch'al fa gnir in a mènt al "grand guignol" e 'l è naturàl che i crìtic e i bigòt i sa scaténa sèg ma, faghénd acsè, i n faṅ àtar che crésar-gh la pupularità.

Al 1972 'l è 'l an dal sucès definitìṿ cun al disc School's Out (La scóla l'è finìda), sustgnû par la canta umónima, un inn liberatòri di studént durànt 'l ùltim dè ad lesiòṅ. Al clasìfichi i rispóndan bèṅ anc p'r al lavór sucesìv, Billion Dollar Babies (Ragasóli da un migliàrd ad dòlar, 1973) ch'al gh'à dèntar n'àtra canta-manifèst No More Mr. Nice Guy e di àtar braṅ clàsic cuma la title-track, Elected e I Love The Dead, quésta chè druàda durànt i cuncèrt mèntar i tàjan la tésta a Alice Cooper.

«

I love the dead before they're cold, their blueing flesh for me to hold. Cadaver eyes upon me see nothing, I love the dead before they rise, no farewells, no goodbyes. I never even knew your now-rotting face while friends and lovers mourn your silly grave. I have other uses for you, darling.»

(EN)(I Love The Dead, 1973)

«

I vój bèṅ a i mòrt prima ch'i sìan fréd, a gh tègn sòdi la carna śmicada. I òć di cadàvar vèrs ad mè i n védan gnint, a vój bèṅ a i mòrt prima ch'i s lévan sù, gnanc un salùt, gnanc un arvédras. A n arév mai pinsâ a cum a psiva èsar la tò facia marsa méntar i amìg e i amànt i piànśan a la tò tómba mincióna. A gh'ò di àtar piaṅ par tè, teśòr.»

(MUD)

Alice Cooper in sal palc in dal Stat dla Carulìna dal Sud, 1973

La furmasiòṅ la n gh'à abû gnanc un cambiamènt in fiṅ dal 1973, an dla publicasiòṅ ad Muscle of Love (Mùscul dl'amór) cal séggna na diviśiòṅ in d'l urgànic par di mutìṿ minga ciàr. Al cap dal grup al cambia acsè legalmènt al sò nóm in "Alice Cooper" decidénd ad dvintàr un cantànt sulìsta.

P'r al sò prim àlbum da par lò, Furnier al gh'à 'l apòǵ ad Lou Reed e di du chitarìsta Dick Wagner e Steve Hunter ch'i cuntribuìsan a réndar al sòṅ più rùvid e scur, dand-ag 'n àtar cuć vèrs 'l hard rock. 'L è acsè ch'al nas Welcome to My Nightmare (Benvgnû in dal mè ìncub, 1975). Al lavór al cuntèṅ dal canti sìmbui dal sò discugrafìa cuma la title-track, The Black Widow, Steven, Cold ethyl o al lènt Only Women Bleed, cantada in sèguit anc par Lita Ford. Da cal mumènt chè e in fiṅ adès Alice Cooper, dvintâ un sulìsta dabòṅ, al turà di turnista vòlta par vòlta.

«

Man makes your hair gray, he's your life's mistake, all you're really lookin' for is an even break. He lies right at you, you know you hate this game, he slaps you once in a while and you live and love in pain, she cries alone at night too often, he smokes and drinks and don't come home at all, only women bleed.»

(EN)(Only women bleed, 1975)

«

'L óm at fa dvintàr griś i tò cavìi, lò 'l è al śbali dla tò vita, tut quél ch'at pésc dabòṅ 'l è na fiṅ ch'la dura. Lò al t imbrója, at sà ch'at òdi cal śóg chè, al t dà di sćiafòṅ na vòlta ogni tant e tè at viṿ e at vō bèṅ in di patimènt, lē la piànś da par lē a la nòt da spés, lò al fuma e al bév e al n tórna minga a cà par gnint, sól al dóni i sàngvinan.»

(MUD)

Dòp 'n àtar disc ad sucès, Alice Cooper goes to Hell (Alice Cooper al và a 'l Infèraṅ, 1976), al taca ad avér di prubléma dimóndi grav cun 'l àlcul e 'l è custrét a dastusicàr-as. In séguit a cl'esperiénsa chè acsè bruta, al registra al disc From the Inside (Da dèntar, 1978) insém a Bernie Taupin, parulér stòric 'd Elton John. In dal mèś a gh'è anc 'l àlbum Lace and Whiskey (Pis e Whiskey) dal 1977.

I an Utànta

I an Utànta i pòrtan sèg di cambiamènt ad mòdi e stìi muśicai e anc Alice Cooper a gh va drē evulvénd la sò muśica, cumpunend in d'l órdan Flush the Fashion (Vudàr la mòda, 1980), Special Forces (Fòrsi speciàli, 1981), Zipper Catches Skin (Serniéra ciàpa pèl, 1982) e DaDa (1983). A s trata ad disc istriònic cun di sòṅ ispirâ a la New Wave ch'i s dastàcan un pòc dal sò repertòri.

In chi an lè Alice Cooper al s buta anc in dal cìnema faghénd 'l atōr in film quài Leviatan, Monster Dog e Il signore del male (Al Sgnór dal mâl), quést chè dirèt dal mìstar dla scarésa John Carpenter.

A partìr da 'l àlbum Constrictor dal 1986, Alice Cooper al tórna a un sòṅ più dur ad prima cun al braṅ He's back (the man behind the mask) ch'al fa part dla culòna sunóra dal film Venerdì 17 parte IV: Jason vive. In cupertìna a s véd Furnier ch'al gh'à un sarpènt intór'n a 'l còl.

«

Oh, if you see him comin' get away if you can, just keep on runnin', run as fast as you can, he's a dangerous, dangerous man and he's out tonight and he's watchin' you and he knows your house. No, don't turn out the lights.»

(EN)(He's back (the man behind the mask), 1986)

«

Oh, se 't al véd rivàr scapa via s'at pō, cuntìnua pur a cùrar, cór più fòrt ch'at pō, 'l è periculóś, 'n óm periculóś e 'l è fóra stasìra e 'l è drē a gardàr-at e al cgnós la tò cà. No, minga śmursàr la luś.»

(MUD)

Al 1987 'l è 'l an ad Raise Your Fist and Yell (Tirâ sù i vòstar pugn e sigâ) cun al sìngul Freedom ch'al tira in avànti al vénditi a di livèi discrét. Al disc 'l è un concept album da i tòṅ sanguinàri e rabî ch'al fa turnàr in dla mènt al vicéndi 'd un sasèṅ seriàł ch'al gira p'r al stradi ad nòt aburdànd dal rój e masànd-li cun un curtèl.

«

Stop pretending that you've never been bad, you're never wrong and you've never been dirty, you're such a saint, that ain't the way we see you, you want to rule us with an iron hand, you change the lyrics and become Big Brother, this ain't Russia, you ain't my sad or mother (They never knew anyway), 'cuz I never walk away from what I know is right but I'm gonna turn my back on you. Freedom, we're gonna ring the bell, freedom to rock, freedom to talk.»

(EN)(Freedom, 1987)

«

A basta ad far finta ad n èsar mai stâ catìṿ, ad n èsar-'t mai śbaliâ, ad n èsar mai stâ un malnét, at sē pròpria un sant ch'a n gh'è minga la manéra ad ved'r-at acsè, at vō cumandàr-as cun un pugn ad fèr, at cambi al paròli dla cansòṅ e ta dvènt al Grand Fradèl, quésta chè la n è minga la Russia, ta n sē minga mè pàdar o mè màdar (a part tut, i n aṅ mai sabû gnint), parchè a n ò mai scansâ via quél ch'a saiva 'l fus giust ma mè a stag par vultàr-at al spali. Libertà, nuàtar a sunarém al campanèl, libertà p'r al rock, libertà ad dascórar.»

(MUD)

Alice Cooper al tórna preputentemènt a la ribàlta cun 'l àlbum Trash (Rusc) dal 1989, prudót par Desmond Child famóś p'r avér laurâ i an prima cun Bon Jovi e Kiss. Al disc al véd la preśénsa an nóm rinumâ quai Aerosmith (Steven Tyler al fa i còr in dal braṅ Only my heart talkin' ), Jon Bon Jovi e Richie Sambora (autór, insém a Cooper, dla canta Hell is living without you), Steve Lukather e dimóndi àtar. Al prim sìngul Poison 'l è un sucès clamuróś ma anc chi àtar (Bed of nails e House of fire) i n schèrsan minga. Al vìddeo prumusiunàl ad Poison 'l à muciâ sù un bel pòc ad pulèmichi parchè a s véd na mudèla ch'la s prila indrē piaṅ piâṅ e la fa védar ch'l'è sensa regipèt mèntar in quél ad Bed of nails a gh 'n è una ch'la sòna al cuntrabàs tant fòrt avanti e indrē ch'a par ch'la gh'appia al diav'l adòs.

«

Our love is a bed of nails, love hurts good on a bed of nails, I'll lay you down and when all else fails, I'll drive you like a hammer on a bed of nails. First we're gonna kiss then we're gonna say dirty little words only lovers say, rocking through the night, rolling on the floor when they hear you screaming they'll be breaking down the door.»

(EN)(Bed of nails, 1989)

«

Al nòst'r amór 'l è un lèt ad ciòld, 'l amór al feris par bèṅ in un lèt ad ciòld, a t culgarò śò e quand tut chi àtar i n gh saràn piò, a t guidarò cum un martèl in sima a 'n lèt ad ciòld. A 'l inisi a s baśerém pò a dirém dal parulìni spurcacióni cuma i s diśan sól gl'amànt, muvénd-as in dla nòt, rutulànd in sal pavimènt, quand lì lór i t sentiràṅ sigàr i butaràn śò 'l us.»

(MUD)

I an Nuvànta

In di an Nuvànta Alice Cooper al fa gnir fóra sól du disc anc par via di sò prubléma cun 'l àlcol.

Al prim 'l è Hey stoopid (Hey stùpid) dal 1991: anc chè al culaburasiòṅ in màncan minga: Ozzy Osbourne (còr in dla title-track e prim sìngul), Steve Vai, Joe Satriani, Nikki Sixx e Mick Mars di Mötley Crüe, Stef Burns e Slash di Guns N' Roses (al cantànt ad Detroit al rénd indrē al favór faghénd un duét cun Axl Rose in dla canta The garden dal disc Use Your Illusion I). In Hey stoopid a s cata pur al braṅ Feed my Frankenstein sunâ dimóndi vòlti in di sò cuncèrt par via dal spunt teatràl ch'al gh'à.

«

Now I know you've been kicked around, you ain't alone in this ugly town, you stick a needle in your arm, you bite the dust, you buy the farm. Hey, hey, hey, hey, hey stoopid, what ya tryin' to do?»

(EN)(Hey stoopid, 1991)

«

Adès a sò ch'i t aṅ tratâ mal, ta n sē minga da par tè in cla bruta sità chè, ta t sfils 'n ag in dal bras, at mòrśag la pólvra, at còmpar na faturìa. Hey, hey, hey, hey, hey stùpid, cuśa sē't drē a far?»

(MUD)

In dal 1994 al tórna in di negòsi cun un prugèt ambisióś: The Last Temptation (L'ultma tentasiòṅ) ch'al dascór dal sò cuncèt ad religiòṅ e di vilimènt dla vita mudèrna. In dal disc a canta anc Chris Cornell di Soundgarden (in dal braṅ Stolen prayer), e di pès i èṅ scrit insém a Tommy Shaw (Styx, Damn Yankees) e Jack Blades (Night Ranger, Damn Yankees). La prima edisiòṅ d'l àlbum l'è cumpagnàda anc da 'n fumét speciàl cun dal figùri ispiràdi al disc. Lost in America e It's me i èṅ i àtar sìngui.

«

I can't get a girl cuz I ain't got a car, I can't get a car cuz I ain't got a job, I can't get a job cuz I ain't got a car so I'm looking for a girl with a job and a car. Don't you know where you are? lost in America.»

(EN)(Lost in America, 1994)

«

A n pòs minga avér na ragàsa parchè a n gh'ò minga na machina, a n pòs minga avér na machina parchè a n gh'ò minga un lavór, a n gh la cav minga a catàr un lavór parchè a n gh'ò minga na machina, acsè a pésc na ragasa cun un lavór e na machina. A n saìv minga in du siv vò? Pardû in America.»

(MUD)

In dal 1997 a vèṅ publicâ al disc dal viṿ A Fistful of Alice (Un pugn 'd Alice) ch'al preśénta di "special guests" quai Slash, Sammy Hagar e Rob Zombie.

I an Dumìla

Al prim àlbum di an Dumìla 'l è Brutal planet (2000), al disc più dur ch'l appia mai fat fiṅ lè e dimóndi vàlid. Al tìtul (Pianéda viulént) al sintetìśa par bèṅ quél ch'a s pól catàr-ag dèntar, na descrisiòṅ parféta dal viulénsi e dal cativèri ad cal mónd chè. Tant par far 'n eśémpi, Take It Like A Woman al dascór dal viulénsi ch'i culpìsan in dal cà i sugèt più indiféś cum al dóni e i putèṅ mèntar Blow Me A Kiss e Wicked Young Man i èṅ ispirâ al masèl dla Columbine High School, in dua du studènt i aṅ masâ soquànt di sò cumpàgn. Al braṅ Gimme 'l è al sìngul e Cold Machines al fa part dla culóna sunóra dal film Return of the Living Dead: Necropolis.

«

We're spinning round on this ball of hate, there's no parole, there's no great escape, we're sentenced here until the end of days and then my brother there's a price to pay. We're only human, we were born to die without the benefit of reason why, we live for pleasure, to be satisfied and now it's over there's no place to hide. Why don't you, come down to, it's such a brutal planet, it's such an ugly world.»

(EN)(Brutal planet, 2000)

«

A sém drē a prilàr intóran a cla bala chè 'd òdi, sensa libertà cundisiunàda, a n s pól minga scapàr via, a sém cundanâ a star chè in fiṅ ch'a scampém, e pò fradél a gh'è un prèsi da pagàr. A sém sól di óm, a sém nâ par murìr sénsa 'l vantàǵ ad capìr-'n al mutiṿ, a vivém p'r al piaśér, p'r èsar sudisfàt e adèsa l'è finida a n s psém più lugàr-as. Parchè minga tè? Parchè n véṅ-at śò anca tè? 'L è un pianéda acsè viulént, 'l è un mónd acsè brut.»

(MUD)

'L an dòp 'l è al tùran ad Dragontown (La sità dal drâg) un disc ch'al n s distàca minga tant dal precedènt ma stavólta a n gh'è minga di sìngui.

In dal 2003 a vèṅ fóra The Eyes of Alice Cooper (I òć 'd Alice Cooper) e Furnier al mòla al sòṅ industrial metal di du àlbum precedènt par turnàr a 'l hard rock ad The last temptation. In dal muć i spìcan Between high school & old school, Love should never feel like this e Novocaine. A gh è quàtar versiòn dla cupertìna ad c'l àlbum chè, quél ch'a càmbia 'l è al culór di òć: rós, blu, vérd e vióla.

Dirty diamonds (Diamànt malnét) a cata la luś in dl'istâ dal 2005. A s trata 'd 'n àlbum rabî al punt giùst, cun di bèi pès dur cuma la title-track o al braṅ ch'al vèra al disc, Woman Of Mass Destruction ma anc cun soquànt ad quéi lènt (Sunset Babies). A gh'è anc un pès rapcore Stand, in culaburasiòṅ cun al rapper Xzibit.

«

You're tied to a chair with a gun at your head, your face is all smeared with the blood that's been shed, you were gonna be rich now you're gonna be dead and all that glitters turns to lead. Dirty diamonds, blood soaked money in your shakin' fist, dirty diamonds, stone cold killers and you're on their list.»

(EN)(Dirty diamonds, 2005)

«

At sē ligâ a na scrana cun na rivultéla a la testa, la tò facia l'è tuta maciàda dal sangṿ ch'l è stâ versâ, at sér drē a dvintàr ric, adès at sē drē a dvintàr mòrt e tut quél ch'a brila al dvénta piómb. Diamànt malnét, bèsi puciâ in dal sangṿ dal to pugn agitâ, diamànt malnét, sasèṅ fréd cuma na préda e tè at sē in sla sò lista.»

(MUD)

In dal Luj dal 2008 'l è stâ publicâ Along Came a Spider (In dla mòrsa dal ragn), 'n àlbum a téma in du a s cònta la vita 'd un sasèṅ seriàł, un brut sugèt ciamâ Spider. Al disc al véd la preśénsa anc dal baterista di Kiss Eric Singer, dal chirarìsta Slash di Guns N' Roses (in dal braṅ Vengeance is mine) e 'd Ozzy Osbourne ch'al sòna l'armònica in Wake the dead.

«

They tortured every inch of me then expect me to forget it, they thought that they would finish me but I pull through every time, punish me everyday but I'll never break, hold on to all your fears 'cause when I get outta here vengeance is mine, vengeance is mine, mine, mine, to forgive is divine but vengeance is mine.»

(EN)(Vengeance is mine, 2008)

«

I m aṅ turturâ dapartùt e i cardìvan ch'a 'l daśmindghis, i pinsàvan 'd avér-um dat al cólp ad gràsia ma mè a m la cav tut al vòlti, i m punìsan tut i dè ma a n gh la darò mai sù, tìn-at sòdi al tò paùri parchè quand a sarò fóra da 'd chè la vendéta la sarà mia, la vendéta l'è mia, mia, mia, pardunàr 'l è divìṅ ma la vendéta l'è mia.»

(MUD)

In dal 2011 al vèṅ mis in dla Hall of fame, un prèmi in unór di più grand dla mùśica, insém a Neil Diamond e Tom Waits.^[1]

Al 13 ad Setémbar dal 2011 Alice Cooper al fà catàr in di negòsi Welcome 2 My Nightmare, sèguit dal disc Welcome to My Nightmare dal 1975.