Carulìna dal Sud
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
La Carulìna dal Sud (South Carolina in ingléś, a s lèś /saʊθ kærəˈlaɪnə/, scólta'l chè) 'l è 'n stat di Stat Unî ch'al s è unî a la federasiòṅ in dal 1788.
La sò capitàl e sità più granda l'è Colùmbia, pò a vîṅ Charleston in du tut i an a gh'è 'l ùnic turnèo ad tènis dal sircùit WTA śugâ su tèra vérda.
La Carulìna dal Sud, ch'l'à ciapâ 'l nóm da 'l rè 'd Inghiltèra Carl I, la gh'à quarànta-siē cuntèi e duśènt-ssant'òt cumùṅ, par na superfìsi 'd 82.931 km² e na pupulasiòṅ ad quàtar migliòṅ e siē 'd abitànt, al 27,6% i èṅ négar.
Al sò mòt in latìn 'l è „Dum spiro spero“ (In fiṅ tant ch'a gh'ò fiâ a gh'ò spransa) mént'r al sò scutmàj 'l è Al stat dal palmi.
La cunfìna a èst cun 'l Ucéan Atlàntic, a nòrd cun la Carulìna dal Nòrd (la s è dastacàda sèg in dal 1729) e a sud-òvest cun la Geòrgia. Dòp avér mandâ via gl'ingléś in dal 1781 insém a chi atri trédas culògni americàni, la Carulìna dal Sud 'l è stâ 'l secónd stat a ratificàr la custitusiòṅ di Stat Unî ma anc al prim a 'rvultàr-as cóntar la federasiòṅ al 20 ad Dicémbar dal 1860 par dar vita a i Stat Cunfederài dl'Amèrica tacànd na guèra sivìla cumbatùda par la prima vòlta a Fort Sumter in dal sò teritòri.
La sò ecunumìa la pōl cuntàr su la prudusiòn dal tabàc, 'l è 'l secónd prudutōr di Stat Unî dòp la Carulìna dal Nòrd, e su l'indùstria tèsil. Al clima 'l è subtrupicàł, cun di Invér'n in du a sa stà bèṅ e dgl'Istâ caldi.
Al sò guvernadōr, da 'l Śnar dal 2017, 'l è 'l republicàṅ Henry McMaster ch'l à tòlt al pòst dla Nikki Haley ch'la s è dimìsa p'r andàr a far la rapreśentànta permanènta a 'l ONU par cònt dal presidènt Donald Trump.