Artécol in dialèt arzân

Al tramûnt (tramonto in italiân) l'é al mumèint in dóv' al Sōl al sparés sòta l'urizûnt vêrs sîra.

Tramût a l' Amasra (Turchéia)
Tramût int la Cuntrêda Ornale - San Giovanni Rotondo (FG)
Al tramûnt insém a Mêrt

Carateréstichi modifica

In tót al manēri dal pûnt ed vésta astronômich, al pûnt insém a l'urizûnt da dōve al tramûnt a pâsa al cèinter dal désch dal Sōl al cumbîna gióst cun la diresiòun ed sîra sōl int al dâti di dé quând al giōren l'é cumpâgn a la nôt: difâti al se spôsta, ind la pêrt ed la Tèra in dó sòm, rispetivamèint tra nôt e matèina int i mèiş ed la premavèira e 'd l' istê (cun al rivêr al pûnt pió a nôt int al giōren quând, int l'istê, al dé l'é pió lòngh ed la nôt e tra mezdé e sîra int i mèiş ed l'avtûn e'd l' invêren (int l'istèsa manēra, cun al rivêr al pûnt pió a mezdé int al giōre quând la nôt l'é pió lònga dal dé. La zôna ed l'urizûnt ch' la va tr'al pûnt pió a nôt e còl pió a mezdé l'é ciamêda zona occasa.

Dal vôlti, apèina dôp al tramûnt o apèina préma ed l'alvêr dal Sōl, as pōl vèder un râg vèird.

Tramûnt insém a êter pianēta modifica

Al tramûnt al gh'é ânch insém a chiêter pianēta, mó le diferèint per la distânsa dal Sōl e la cumpoşisiòun ed l'âria.

Insém a Mêrt, dal mumèint che al pianēta l'é pió luntân dal Sōl che la Tèra, al Sōl as vèd sōl ed 'na grandèsa ed 2/3 rispèt a còl ed la Tèra; a câşva ed l'âria mêgra, in pió, al tramûnt al cēl al dvèinta ed culōr bló e mia ed ròs.


Vōş coleghêdi modifica

Êter prugèt modifica

Collegamèint d'ed fōra modifica


  Parti del giorno(tradurre)Pêrti dal giōrenPärt dal dé  

Notte (parte del giorno)NôtNot | AuroraFêr dal dé | AlbaÊlba | Mattino (parte del giorno)MatèinaMatëina | Mezzogiorno (parte del giorno)Mezdé Meṡdé/miṡdé | PomeriggioDopmezdéDop al meṡdé | TramontoTramûntTramont | CrepuscoloBasōra | Sera (parte del giornoSîra Sira | Mezzanotte (parte del giorno)Mezanôt Meṡanot



Nôta: cla pâgina ché l'é stêda fâta cun la tradusiòun ed Tramonto trâta da it.wikipedia.org.
Guêrda la stôria ed la pâgina uriginêla per cgnòser l'elèinch 'd j autōr.