Steriliśasiòun (pulisìa)
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
(Lēś anca eli avertèinsi generèli a 'l riguêrd di cuntgnû di artìcol dla Wikipedia)
La steriliśasiòun (sterilizzazione in itagliàṅ) l'è 'n procedimèint da tgnìr adrē per tōr vìa tùt tùt i agèint micròbic da di atrès o di strumèint ch'i n'gh'vólen mìa atâc, masimamèint perchè i gh'àn da servìr in dla chirurgìa o ind un quelc èter druamèint chìmic o biològic indû a gh'è biśògn dl'asèpsi.
I procedimèint ch'a s seguìs in dla steriliśasiòun difât, i sćiànchen el proteèini, el menbràni e i acid nuclèic di mìcrob, 'd in manéra ch'a n's gh'àpia nisùna probabilitê (o méno 'd ùna su un miliòun) ed catèr un microb vîv, na volta finìda la steriliśasiòun.
El sequèinsi dal procedimèint
La Lēś la vōl che chi 'l gh'à da steriliśèr di quêl al staga in dal sicûr per la só salùt e luntàṅ da 'l rìsć biològic. Dòunca, prìma 'd tachèr, 'l uvradōr dla steriliśasiòun al gh'arà da mèt'r-es di gvant, méj qui anti-śgranfègn, na vistìda ch'l'al tègna protêt, na mascarèina, di ucē e na scùffia sèinp'r ed protesiòun.
I fêr, tûb e tanàj da steriliśèr i gnaràn tgnû pugê dàint'r in del só vaschèti apósta, traspurtê cun di carē sicûr, 'd in manéra ch'i n'staghen mìa a stremnèr in gìr i só mìcrob e gnanc a bliśghèr e caschèr da na quelc banda.
I pasâǵ ch'a gh'è da tgnìr adrē in dal steriliśèr di strumèint bele druê mo da preparèr per 'n èt'r utilìśi, gl'ìn:
- La decuntaminasiòun, ch'la nevtralìśa la grósa carga infetìva di strumèint apèina druê o sporc;
- La detersiòun, ch'la gh'chèva vìa la rùśna;
- Al daquamèint, ch'al gh'tōś vìa al detergìnt ruśnèint;
- Al sugamèint, ch'al lasa sùt i strumèint bele pulî;
- Al cunfesiunamèint in cuntenidōr sarê e strulghê apósta per permèt'r al pasâǵ in dal só intèren, 'l efêt e la tolta vìa, di agèint steriliśadōr vēr e pròpi, mo al stès tèimp, dèr la sicurèsa che 'l materiêl bele sarê sù lè dàinter al n'tucarà pò gnint èter infintànt ch'a n'ghe srà biśògn.
- La steriliśasiòun stèsa, cun cal precavsiòun 'd certèsa e verificabilitê dal riśultêt finêl, che di indicadōr chìmic, fiśic e biològic strulghê apòsta, i gh'àn da testimognèr per la sicurèsa 'd tùt quî ch'i druaràn chi materiē lè.
La decuntaminasiòun
I strumèint da steriliśèr ch'i sìen stê apèina druê atâc a dal fridi o dàint'r un quèlc budêl, prìma 'd tùt i gh'àn da èser decontaminê (Decrēt dal Ministéri dla Sanitê dal 28/09/1990)[1] d'in manéra che i flùid, al sanghev o di pcunsèin biològic ch'i gh pól'n ès'r-egh atâc, i n' s egh sèchen in sìma o i n'se strèmnen in gìr.
La detersiòun
Cun la detersiòun a s gh'avrà da tōr vìa dai atrès bèle decontaminê, la rùśna tant ch'la sìa, indû na gran pèrt ed mìcrob la s 'n andrà sēg. I atrès e strumèint i andràn śmuntê infìn indû a s egh la chèva, i tûb śbuśî e 'l tùt pugê per ciapèr al méj dal savòun e pò dal daquamèint.
- Detersiòun manuèla: col perìcol ed ciapèr di sprìc, 'l uvradōr al gh'avrà da bardèr-es bèin cun tùt i DPI dla biśògna, mèinter ch'al lèva col savòun apòsta e in tùt i só cantòun, tùt chi atrès che la màchina lavadóra la n'pōl briśa tōr.
- Detersiòun avtomàtica: soquànti màchini lavadóri strulghèdi apòsta, cun di sprôc per pugèr-egh bèin in sìma i fêr a cûl a sù, e di daquadór ch'i gh'prìlen dintórna, i pólen insavunèr, daquèr vìa, diśinfetèr e sughèr i strumèint tùt in na vòlta, cun anc al rapòrt finêl stampê ed tùt i paràmeter (tèimp, temperadùra ed tùt el pèrt dal lavâǵ apèina fât) ch'a s è druê, 'd in manéra che tùti el vòlti a s gh'àpia la certèsa che tùt al lavâǵ 'l è stê fât ala perfesiòun.
- Detersiòun ai ultrasòun: i atrès da lavèr a ultrasòun i s mitràn in dal grigli ch'i i tègnen bèin sòdi, dàint'r in dal vaschi apòsta cun dal detergìnt in dl'àqua tra i 40° e i 50°, e traversèdi da di ultrasòun generê lè in di só fiànc ch'i gh'àpien da prodùr c'ma 'n efêt ed sfergamèint, grasi a 'l prinsìpi fiśic edla cavitasiòun a ultrasòun. Al contròl edla temperadùra dl'àqua, dla quantitê ed savòun, dla frequèinsa di ultrasòun, e di 5 minût 'd imersiòun totèla di atrès, i staràn a garantìr che la pulisìa l'è gnuda bèin.
Al daquamèint
Al savòun e la ruśna catèda sù i gh'aràn d'andèr vìa cun dimòndi daquamèint, in tùt i cantòun di pês da daquèr.
Al sugamèint
Gninta a s prà considerèr pulî s'l armàgn mój. Al sugamèint cun l'ària a presiòun al srà necesàri.
Al cunfesionamèint
Tùt i fèr acsè dimòndi pulî i gh'aràn da èser confesionê, cun dal busti e sachèt strulghê apòsta per dòp fèr-egh pasèr i agìnt steriliśadōr.
Quand ch'a s dēv steriliśèr
A dvèinta necesàri steriliśèr chi "Artìcol Crìtic" (Categorìa 1, la dîś la Lēś) che, per curèr na persòuna, a gh'è da sfrucèr-i dàint'r in dal sanghev o in pèrti dal côrp bèin delichèdi o quand a gh'è da ciapèr còunt'r a dla pèla mìa giustèda o sbraghèda. Anch'i atrès e strumèint ch'i van atâc ai Artìcol Crìtic o ch'i gh'stàn darèint, i gh'aràn da èser stèril, c'ma i gvànt per tgnìr-i strìc, el tuài per pugèr-'gh-i in sìma, e via descurènd.
Ètra precavsiòun, quèla 'd stèr atèinti che 'n artìcol bèle steriliśê al ne vègna cuntaminê sàinsa vlēr p'r al trôp tèimp ch'l armàgn férum, o perchè al s inbibìs 'd un lìqvid, o perchè al và atâc a dal lumàtec, e vìa acsè.
El diferèinti manéri 'd steriliśèr
Manéri fìśichi
A calōr sèc
.jpg)
Steriliśèr a calōr sèc al n'è mìa un quêl dimòndi dl incō, vō-'t perchè 'l è pôc pràtic, al n'è minga adât a tùt i lavōr e 'l n'è gnanc mìa dimòndi sicùr, e dòunca 'l è 'n métod ch'al s'è abandunê bèle da cal tèimp.
La stufèina per steriliśèr a calōr sèc, la gh'à da scalurèr i strumèint ch'a s egh pògia dàinter a 160° per n'óra o a 180° per meśóra, in dl'asèinsa 'd umiditê, mo minga dimòndi lavōr i gh'la cheven 'd soportèr cla tàimp'radùra lè, e anca 'l busti indû i lavōr steriliśê i andrèven sfrucê dàinter per mantgnìr-'gh atâc la sterilitê, i n'tinen minga in cal cundisiòun lè, e dòunca na serta precarietê la selta fóra pròpia in dal métod stès.
A calōr mòj
A radiasiòun
Manéri chìmichi
Cun 'l òsid 'd etilèin
Col peròsid 'd idrògen
Cla manéra chè 'd steriliśèr l'è dimòndi nóva e sicùra. La màchina steriliśadóra la dróva dal peròsid 'd idrògen (H2O2), a dìr dl'àqva osigenèda, ch'la vin purtèda in dal só stêt fìśic ed vapōr indû, pò anc dàint'r ind un camp magnètic, ch'la và in dal stêt fiśic ed gaś plaśma, a l'àqva osigenèda i gh'partìsen vìa i eletròun più in fóra e chè la dvèinta dimòndi corośìva p'r el membràni di corp di mìcrob, ch'i sćiòpen fend-i cherpèr, e i lasen i atrès steriliśê per di tèimp anc lung, dintór'n ai 6 o 12 mēś. Difât, prìma 'd sfrucèr i strumèint da steriliśèr in dla màchina, quischè i vinen bèle cunfesiunê, in manéra minga impermeàbil per i agìnt steriliśadōr, mo impermeabil sè, per 'l ambiìnt dôp gnû fóra dala màchina.
Cla tetnìca chè la nn'è minga a bòun prési, sìa p'r al cost dal machinàri che per la delicatèsa dal procedimèint ch'a s à da tgnìr adrē, mo la dvèinta ùtil però perchè a na tàimp'radùra minga trôp élta, dintór'n ai 45°, a gh'corespònd tanta sicurèsa 'd steriliśasiòun, e dòunca tùt chi fêr trôp sutîl e cun di strulgamèint a 'l só intèren trôp delichê dôp che costōś, i gh'la cheven 'l istès ed catèr l'indispensàbil steriliśasiòun ch'i gh'àn biśògn.
Vōś lighèdi
Noti e referèinsi
Colegamèint estèren
- (IT) La vóś in sìm'a 'l vucabulàri Treccani.
- (IT) D'indû a deśvìn al só nòm in sìm'a etimo.it.
- (EN) Na spiegasiòun di procês ed steriliśasiòun in dla réda.