Wikipedia

Sinead O'Connor

C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn


«
I could put my arms around every boy I see but they'd only remind me of you, I went to the doctor n'guess what he told me, guess what he told me, he said girl u better have fun, no matter what u do but he's a fool, 'cause nothing compares, nothing compares 2 u. All the flowers that u planted, mama, in the back yard, all died when u went away, I know that living with u baby was sometimes hard but I'm willing to give it another try.»
(EN)(Nothing compares 2 U, 1990)
«
A pòs mét'r al mè maṅ adòs a tut i ragasōi ch'a véd ma chi lōr i n farés'n àtar che far-'m arcurdàr ad tè, a sòṅ andàda da 'l dutōr, próva a dir cuś al m à dit, próva a dir cuś al m à dit, baghéta a sarév méj ch'at t divertìs, qvél ch'at fà al n cónta minga ma lò al n capìs gnint, parchè gnint 'l è cumpàgn, gnint 'l è cumpàgn a tè. Tut i fiōr ch'a-j-ò strapiantâ da drē da 'l curtìl, i èṅ mòrt tut quànd lò 'l è andâ via, a 'l sò che vìvar tèg 'l éra 'n quèl difìcil ma a sòṅ prònta a pruàr incóra na vòlta.»
(MUD)
La Sinéad O’Connor tòlta śò in dal Śugn dal 2008


La Sinéad Marie Bernadette O'Connor (Dublîṅ, 8 ad Dicémbar dal 1966 - 23 ad Lùi dal 2023, a s lèś /ʃɪˈneɪd oʊˈkɒnər/ in ingléś) l'è na cantànta irlandéśa cgnusùda p'r ès'r una dal vóś più bèli di an Utànta e Nuànta. La gh'à 'n caràtar fòrt che da spés al l'à purtàda a mét'r-as cóntar qvél ch'a pinsàva la gint in gènar.

L'è arcuràda anc par via dla sò crapa plàda parchè l'à tgnû dimóndi vòlti i cavìi a śèr.

Biugrafìa

La Sinéad la nas da na famìja pîna 'd fiōi (sò fradèl, Joseph O'Connor 'l è 'n scritōr ad sucès) e l'impàra da śōvna a sunàr la chitàra e a far dal canti par sò cònt méntar l'éra drē a 'ndàr a scóla. Quànd la gh'iva quatórd'ś an la s unìs a 'l grup irlandéś In Tua Nua faghénd sèg al braṅ Take my hand, un sucès dal 1984. In séguit la lavóra insém a la banda di Ton Ton Macoute avénd-'g un cuntràt cun l'etichéta Ensign Records.

In dal 1985 la Sinéad la và a star a Lóndra par lauràr a 'l sò prim àlbum. The Lion and the Cobra (Al leòṅ e 'l còbra), scrit e prudót da lē, al véd la luś in dal 1987 e crìtic e pùblic i èṅ da la sò banda fiṅ da subìt. In dal disc a gh'è anc na śōvna Enya ch'in dal braṅ Never Get Old la rècita in Gaêlic soquànt pas da la Bìbbia. Vist al sucès, la Sinéad la ś mét in viàś par di cuncèrt in Európa e in di Stat Unî. Qvél dal teàtar Dominion ad Lóndra dal Śugn dal 1988 al vîṅ tòlt śò p'r al regìsta John Maybury e publicâ 'l an dòp c'n al tìtul ad The Value of Ignorance (Al valōr 'd a n savēr gnint). In dal 1989 la O'Connor la gh'à anc na part in dal film Hush-A-Bye-Baby.

Al sò braṅ più cgnusû ad tut 'l armàgn al sìngul Nothing Compares 2U dal 1990, un lènt ch'al ciàpa a 'l cōr, mis dèntar a 'l sò secónd disc I Do Not Want What I Haven't Got (A n vój briśa qvél ch'a n gh'ò minga). Al pès, scrit par Prince in dal 1985 p'r i Family, al gh la cava a sfundàr in dal clasìfichi ad tut al mónd anc s'in séguit l'artìsta l'à fat savēr ch'la n la vōl più cantàr parchè la s è fiacàda [1].

Sèmp'r in cal perìud lè, in fiṅ a 'l 1991, la s mét insém a 'l cantànt di Red Hot Chili Peppers Anthony Kiedis ch'al canta par lē al braṅ I Could Have Lied mis dènt'r a 'l àlbum Blood Sugar Sex Magik ma lē la sa stufa e la 'l mòla listés tulénd 'n aparéć p'r andàr via da Los Angeles.

In d'l Utóbar dal 1992, méntar l'éra drē a cantàr War ad Bob Marley a 'l Saturday Night Live, la càmbia tut 'd un trat al paròli dal tèst, dand adòs a la Cēśa catòlica par via dal prubléma di prēt pedòfil, sćiancànd a la fiṅ na fòto dal pàdar sant dgénd «Cumbatî al nemìg, quél véra»[2]. Al sò culéga Frank Sinatra al gh rispónd dgénd ch'al gh mularév di cals in dal cûl. Sōl soquànt an dòp, in dal 1997, la Sinéad la dmandarà pardòṅ a 'l Papa durànt n'intervìsta.

La Sinéad O’Connor durànt un sò cuncèrt dal 2007

In dal 1992 la O'Connor la fà vgnir fóra na racòlta 'd cover ciamàda Am I Not Your Girl (Sòṅ-j-a minga la tò ragàsa?) cun di braṅ dla Marilyn Monroe (I Wanna Be Kissed By You), Billie Holiday (Gloomy Sunday) e àt'r incóra. A s cata anc al pès Don't Cry For Me Argentina cantâ anc par la Madonna.

Par l'irlandéśa 'l è 'n brut mumènt: la crìtica la gh dà adòs e lē la patìs anc na depresiòṅ. Par sò furtùna, Peter Gabriel al la ciàma sèg p'r al sò Womad Tour.

Al disc dal 1994 Universal Mother 'l è 'n lavōr dimóndi sintî ma al gh'à di élt e di bas: da 'rcurdàr John I Love You dedicâ a sò marè e My Darling Child fata p'r i sò putèṅ. A gh'è anc na cover di Nirvana, All Apologies. A partìr da cal disc chè, al véndidi i tàc'n a 'ndàr śò anc parchè lē la s fà védar pôc.

In di an Nuànta la Sinéad la dvénta 'n prevòstar, urdnàda acsè da 'n muimènt catòlic indipendènt e la taca a far-as ciamàr Màdar Bernadette Mary, dgénd anc ch'la vōl bandunàr l'indùstria discugràfica.

Un sundàǵ dal 1999 dla rivìsta di óm Himself al stablìs ch'i masć irlandéś i n vrévan mai andàr fóra sèg parchè i la batéśan bruta e śbragamaròṅ[3] ma lē la fà savēr, dascurénd cun la rivìsta Hot Press, 'd èsar stàda a lèt cun dal dóni e pò in dal disc dal 2000 Faith And Courage (Fēd e curàǵ) la canta No Man's Woman (Dóna ad gnanc 'n óm).

In dal 2003, in ucaśiòṅ dla surtìda dal dvd Goodnight, thank you - You’ve been a lovely audience (Bonanòt, a v ringràsi - A sî stâ 'n pùblic delisióś) la fà savēr ch'la gh'à vója ad muclàr-la lè: «A-j-ò decìś ad ritiràr-um parchè a n supórt piò 'd èsar na parsòna famóśa. A vrév na vita nurmàla in dua 'l parsòni i gh'ìsan rispèt par la mè discresiòṅ. A sòṅ dimóndi timda, a vój èsar lasàda in paś»[4].

In dal 2005 la diś in n'intervìsta a Interview ch'al sò scòp in dla vita 'l è quél ad „salvàr Dio da la religiòṅ“[5], mént'r in d'l Utóbar dal 2007 la diś a 'l Oprah Winfrey Show ch'l'à anc pruvâ a tōr-as la vita al dè ch'l'à cumpiû trénta-tri an, i an ad Crist.

In d'l Agóst dal 2011 la cònta in sal sò sit ch'la vōl un masć, a và bèṅ anc òṅ par na bòta e via, ma ch'al gh'à 'd avér manc 44 an e èsar pelōś. Ad qvéi glàbar a n s in dascór e gnanc ciamàr-as Brian o Nigel a và bèṅ. Avénd vója ad far dal sès a gh cala però qvél ch'a gh vōl dònca la gh'à da far sénsa druànd invéci dla fruta e dla vardùra a 'l sò pòst. La gh 'n à abàsta 'd far la sōra[6].

In d'al Luj dal 2015, butànd 'l òć su la rivìsta “Rolling Stones”, la véd in cupertìna la Kim Kardashian e la s arlìa dimóndi sèg. In sla sò paśna 'd Facebook la scriv «Mo csa gh fà-la cla ninéta chè su “Rolling Stone”? La mùśica incō l'è mòrta uficialmènt. Ninsòṅ a psiva pinsàr ch'a cupàr-la a sarév stâ pròpria “Rolling Stone”. Simon Cowell e Louis Walsh i n gh'aràṅ piò da tōr-as la cólpa. Bob Dylan al gh'à da èsar pîṅ ad sèns ad schiva» [7]. Sèmp'r in dla sò paśna 'd Facebook, a la fiṅ ad Nuvémbar, la fà savēr ch'l'è drē a tōr-as la vita e che «finalmènt a v sî dasfâ 'd mè» ma la pulisìa in séguit la diś ch'l'è stada catàda sana e salva e che di mèdag i èṅ drē a curàr-la[8]. Al méś prima l'iva dit ch'la gh'iva da tiràr-as via la màdar e ch'la n gh'iva piò vója 'd cantàr incóra. In dal Maǵ dal 2016 però la sparìs dòp un gir in bicicléta e la pulisìa la gh'à paùra ch'la s pòsa èsar-'s tòlta la vita[9] ma 'l dè dòp la salta fóra incóra e la dà adòs a la sò famìja dgénd ch'i l'aṅ bandunàda[10].

I prubléma ch'la gh'à in dla suca i sàltan fóra ciàr e tónd in d'l Agóst dal 2017 quànd la pùblica 'n vìddeo su la sò paśna Facebook in du la diś 'd èsar curàda in dal New Jersey e ch'i mâi dla mènt i èṅ cuma dal dròghi, tut al parsòni ch'i gh'arévan da vlēr-at bèṅ e tgnir-'t adrē i t tràtan mâł e ch's'a fus par lē la s sarév tòlta la vita da cal pès[11]. Soquànt persunàǵ famóś, cuma l'Annie Lennox e Russell Brand, i gh'aṅ fat rivàr di mesàǵ par tiràr-la sù. La cantànta la rispónd a Brand ringrasiànd-al e dmandànd-ag ad jutàr-la, andànd śò para, dand-ag dū cōlp[12].

Discugrafìa

Àlbum

  • 1987 - The Lion and the Cobra
  • 1990 - I Do Not Want What I Haven't Got
  • 1992 - Am I Not Your Girl?
  • 1994 - Universal Mother
  • 2000 - Faith and Courage
  • 2002 - Sean-Nós Nua
  • 2005 - Throw Down Your Arms
  • 2007 - Theology
  • 2012 - How About I Be Me (And You Be You)?
  • 2014 - I'm Not Bossy, I'm the Boss

Racòlti

  • 1997 - So Far... The Best Of Sinéad O'Connor
  • 2003 - She Who Dwells in the Secret Place of the Most High Shall Abide Under the Shadow of the Almighty
  • 2005 - Collaborations

EP

  • 1997 - Gospel Oak

Culegamènt estéran

Nòti

  1. ↑ Sinead O'Connor: «A gh 'n ò abàsta dla Nothing compares 2 U, a n la cantarò mai piò» Il Mattino, 21 ad Mars dal 2015
  2. ↑ Al vìddeo in dua la Sinéad la sćiànca na fòto dal papa Śvan Pàul II Youtube.com
  3. ↑ Gl'Irlandéś i gh l'aṅ cun la Sinéad O’Connor e la Dolores di Cranberries Rockol.it, 23 ad Favràr dal 1999
  4. ↑ Sinéad O’Connor: «A gh dag un taj, a vój na vita nurmàla» Corriere.it, 26 'd Avrìl dal 2003
  5. ↑ Sinéad O’Connor la dascór lē: «A vój salvàr Dio da la religiòṅ» Repubblica.it, prim ad Maǵ dal 2010
  6. ↑ La "nóva" Sinéad O’Connor: «A vój 'n óm». E la 'l pésca in dla Réda Il Corriere della Sera, 31 'd Agóst dal 2011
  7. ↑ “Cuśa gh fà-la cla nimàla chè su Rolling Stone?” Prima on Line, 15 ad Luj dal 2015
  8. ↑ La Sinead O'Connor su Facebook: 'A m cóp', ma l'è salva Ansa, 29 ad Nuvémbar dal 2015
  9. ↑ La Sinead O'Connor la n s cata piò da vint-quàt'r óri, la pulisìa la gh'à paùra ch'la s sia tòlta la vita. Ansa, 16 ad Maǵ dal 2016
  10. ↑ A salta fóra la Sinéad O’Connor, la dà adòs a la sò famìja: «A m î bandunâ» Corriere, 17 ad Maǵ dal 2016
  11. ↑ Al sfōg dasprâ dla Sinéad O'Connor: "A sòṅ da par mè e malàda, a n gh'è più gnint in dla mè vita" La Repubblica, 8 'd Agóst dal 2017
  12. ↑ Sinead OʼConnor a Russell Brand: "S'at vō jutàr-um fà sès mèg!" Tgcom24, 21 'd Agóst dal 2017
Estratto da "https://eml.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinead_O%27Connor&oldid=155860"