Dakòta dal Nòrd
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Al Dakòta dal Nòrd (North Dakota in ingléś, a s lèś [ˌnɔrθ dəˈkoʊtə] scólta'l chè) 'l è 'n stat di Stat Unî dla regiòṅ dal Midwest ch'al s è unî a la federasiòṅ in dal 1889. Al gh'à na pupulasiòṅ ad setsènt-mila abitànt, al quàrt cun manc gint dèntar, par na superfìsi ad 183.272 km². Al sò mòt 'l è „Liberty and Union, Now and Forever, One and Inseparable“ ch'a vōl dir „Libertà e Ugnòṅ, Adès e Par Sèmpar, Òṅ e Minga Separàbil“.
Al cunfìna a nòrd c'n al Cànada, a èst c'n al Minneśòta, a sud c'n al Dakòta dal Sud e a òvest c'n al Muntàna. Al Dakòta dal Nòrd 'l è divìś in sinquànta-tri cuntèi e in tarśènt-sinquantasiē cumùn. Al sò clima 'l è cuntinentàł, cun di Invèran dimóndi fréd (a s è rivâ anc a -51,1 °C) e dgl'Istâ bujènti a 49 °C.
La capitàl l'è Bismarck ma la sò sità più granda l'è Fargo ch'la pasa i nuànta-mila cristiàṅ. In fat ad céśi i èṅ a 'l prim pòst par parsòna fórsi parchè fra i sò abitànd a gh'è la persentuàla più basa ad gint minga cardènta di Stat Unî. Al sò guvernadōr, da 'l 2010, 'l è 'l republicàṅ Jack Dalrymple.
Al Dakòta dal Nòrd l'è 'l stat federàł ch'al prudùś da piò ad tut chi àtar órś, faśōi, mēl, òli 'd mirasōi, grâṅ dûr e ch'al tira sù più tòc. 'L à tgnû bòta bèṅ a la criśi ecunòmica dal XXI sécul par via dal sò risórsi naturàli ch'i aṅ catâ sót-tèra, in particulàr al petròli in dal nòrd-òvest dal stat. Da 'l punt ad vista dal turìśum invéci 'l è dimóndi lòfi parchè al s cata a 'l ùltim pòst dla federasiòṅ esénd ch'a n gh'è gnint da védar lè.