Mirasōl
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Al Mirasōl (nóm sientìfic Helianthus annuus) l'è na piànta ch'la gh'à 'n cicclo 'd 'n an e la fà part dla famìja di Asteraceae, c'n un fiōr śal dimóndi grand insìma.
Al nóm genèric (Helianthus) al daśvîṅ da dū paròli grèchi, “helios” (= sōl) e “anthos” (= fiōr) in riferimènt a 'l fat che cla piànta chè la s prila durànt al dè p'r èsar sèmpar in diresiòṅ dal Sōl, tgnénd adrē a 'n cumpurtamènt cgnusû cuma eliotrupìśum.
In gèn'r al gamb al pōl rivàr a dū mètar 'd altésa (ma anc a tri o quàtar). Al fój i s càt'n ad sóta e i s càtan da tut al bandi. Al fiōr 'l è cumpòst da dimóndi fiōr mis insém, tut ad culōr śal (dal vòlti, ma briśa da spés, i pōlan èsar anc aràns o maròṅ). Quànd i fiōr i madùran, i dvèntan dal rumèli, par môd ad dir parchè i èṅ pò di frut ad culōr négar o griś.
Da 'l Mirasōl, al fiōr preferî dal pitōr Vincent van Gogh, a s pōl tiràr fóra 'n òli da druàr in cuśìna.