C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn


«
Hot sticky scenes, you know what I mean, like a desert sun that burns my skin, I've been waiting for her for so long, open the sky and let her come down, here comes the rain.»
(EN)(Rain, 1985)
«
Dal séni bujènti ch'i s tàcan, at sà quél ch'a dig, cum un sōl dal deśèrt ch'al m bruśa la pèl, a l'ò aspitàda un bèl pôc, a vèr al cēl e a la las gnir śò, ca-la lè ch'a taca a piōvar.»
(MUD)


I The Cult i èṅ un grup rock ingléś fundâ in dal 1983 par Ian Astbury e Billy Duffy.

I Cult dal viṿ al 2 ad Nuvémbar dal 2010 a Baltimòra

Biugrafìa

I fundadōr dal grup i daśgnìvan da dū grup ad rock gòtic difarènt di prim an Utànta: i Southern Death Cult (al cantànt 'l éra Ian Astbury) e i Theatre of Hate (in dua al chitarìsta, p'r un pôc ad tèmp, 'l éra stâ Billy Duff).

Tut i dū i mòlan chi grup lè par furmàr in dal 1983 i Death Cult (Al cult dla mòrt), nóm scurtâ dla vècia banda 'd Astbury (pasiunâ dla cultùra di natìṿ americàṅ e ad Jim Morrison di The Doors) ch'al 'l iva tòlt in prèst da na tribù indiàna visùda in sal dèlta dal fiùm Missisìpi in di sècui XIV e XV.

In cal stés an al grup, cun al bas Jamie Stewart e Ray Mondo a la baterìa, al fà gnir fóra 'n EP umònim e al sìngul Gods Zoo. Subìt dòp Ray Mondo al vèṅ casâ fóra da l'Inghiltèra parchè 'l éra un furastér minga regulàr. Al sò pòst a vèṅ tòlt Nigel Preston.

Al cantànt Ian Astbury durànt un cuncèrt tgnû a Bucàrest in dal 2007

In dal 1984, cun al nóm scurtâ definitivamènt in The Cult, a vèṅ fóra par l'etichéta Beggars Banquet al prim àlbum dal grup, Dreamtime, eśèmpi ad rock dark e gòtic, cun dèntar trédas trasi e i sìngui Spiritwalker, Go west (al braṅ più hard rock dal disc) e Resurrection Joe. Par quél ch'a riguàrda i tèst e al mōd ad vistìr-as, la cultùra di indiàṅ 'd Amèrica l'è stada un punt ad riferimènt impurtànt p'r al grup.

«
Go west, young man, are your dreams in the new lands? And my life is over while your's just beginning.»
(EN)(Go west, 1984)
«
Và a Òvest śuvnòt, èṅ-i in dal nóvi tèri i tò sógn? E la mè vita l'è finìda mèntar la tua l'è sōl a 'l inìsi.»
(MUD)

Al bòt p'r i Cult al gh'è però 'l an dòp quand a véd la luś Love, un disc ch'al cònta dèntar dū di sìngui più cgnusû dal grup, She Sells Sanctuary e Rain (misa dèntar anc in dla culóna sunóra dal film Demoni 2 ad Lamberto Bava). Ma anc i àtar braṅ i pìcian fòrt: al duri Nirvana e Phoenix (quésta chè cun 'n asōl dimóndi fat bèṅ ad Duffy), al psicadèlichi Brother Wolf, Sister Moon e Big Neon Glitter e al lénti Black angel e Revolution, àtar sìngul.

«
The sirens call a sailor to die, enchanted by the sound, his desires have been found, in his mind, his life is rushing by, all this while the storm it rages on, he's turning old, he shall never return, sail on to the eternal reward. It's a long way to go, a black angel at your side, it's a long way to go with that angel at your side.»
(EN)(Black angel, 1985)
«
Al siréni i ciàman un marinài a murìr, incantâ p'r al sòṅ, i sò deśidèri i èṅ stâ catâ, in dla sò mènt, la sò vita la cur via, tut quést mèntar la tempèsta la pìcia fòrt, lò al dvénta vèć, al n turnarév piò indrē, navigànd in diresiòṅ dal prèmi etéran. L'è na lunga strada da parcùrar, 'n àngil négar 'l è al tò fianc, l'è na lunga strada da parcùrar, cun c'l àngil chè négar al tò fianc.»
(MUD)

In cal mèntar al grup 'l iva tòlt al baterìsta di Big Country Mark Brzezicki par rigistràr al disc parchè Nigel Preston 'l éra talmènt sfat e drugâ pódag ch'al n psiva minga sunàr gnint, a part la She Sells Sanctuary. Finî al disc Les Warner al ciàpa al sò pòst.

In dal 1986 la banda l'éra prònta a publicàr al sò nóṿ lavõr, ciamâ Peace, ma a n esénd minga dal tut cunvìta dal riśultâ, l'iva decìś ad mét'r-ag maṅ incóra, sarnénd cuma prudutōr Rick Rubin. Al disc ch'a vèṅ fóra 'l è più dur, ispirâ da 'n hard rock clàsic cuma quél di AC/DC e di Led Zeppelin. Al tìtul dla śvòlta 'l è difati Electric dal 1987, pîṅ ad riff ad chitàra e atmusféri blues, cun dèntar i sìngui Lil' Devil e Wild Flower e la cover di Steppenwolf Born to be Wild.

«
She came on with a cyclone kiss, hey there baby, you don't never miss, lizard in a bottle, oh yeah. Come on little devil be my little angel.»
(EN)(Lil' devil, 1987)
«
L'è saltàda sù cun un baś da ciclòṅ, hey pìcula là in fónd, ta n 'l à mai pardû, nigról in na butìglia, pròpria acsè. Dai mò diavulét dvènta al mè angiulét.»
(MUD)

In dal tour gnû dòp, i Cult i s pòrtan sèg di Guns N' Roses minga cgnusû in alóra.

Un cuncèrt dal 2007

Al disc sucesìṿ al s ciàma Sonic Temple e 'l è dal 1989. I sòṅ i dvèntan incóra più dur, al prudutōr 'l è cal Bob Rock dal Black album di Metallica, e lì lōr i tócan di teritòri davśèṅ a 'l hair metal. Cun i sìngui Fire Woman, Edie (Ciao Baby) (in cal braṅ chè a gh dà na maṅ Eric Singer, baterìsta di Kiss e Alice Cooper) e Sweet Soul Sister al disc al riva diretamènt in di prim déś pòst dla Billboard di Stat Unî. Iggy Pop al fà i côr in 'n àtar braṅ impurtànt dal disc, New York City, acsè cuma la Sun King ch'la vèra al disc cun un gir ad bas dimóndi bèl.

Quést chè 'l è 'l ùltim lavōr cun al grup dal basìsta Jamie Stewart ch'al s in và in dal 1990.

«
Well, shake it up, you're to blame, got me swayin' little honey, my heart's a ball of burnin' flame, oh yes it is, trancing like a cat on a hot tin shack, Lord have mercy, come on little sister, come on and shake it. Fire, smoke, she is a rising fire, oh, smoke on the horizon, yeah, fire, smoke, she is a rising fire, oh smokestack lightning, baby.»
(EN)(Fire woman, 1989)
«
Dai mò, squàs-al bèṅ, at sē da biaśmàr, ta m à fat un pôc trabalàr dulcésa, al mè cór 'l è na bala ad fóg ruvènta, oh sè ch'al 'l è, imbambî cum un gat in na baràca ad lata bujénta, Sgnór al gh'àppia cumpasiòṅ par mè, andém surelìna, vîṅ chè a squasàr-al. Fóg, fum, lì lē l'è fóg ch'al và sù, oh, fum a 'l uriśònt, sè, fóg, fum, lì lē l'è fóg ch'al và sù, oh lamp da na siminéra, amōr.»
(MUD)
Al chitarìsta Billy Duffy

I Cult i partìsan in tour cun gl'Aerosmith (in Europa) e cun i Metallica (in di Stat Unî). Dòp al cuncèrt 'd Atlanta, in dal Favràr dal 1990, al manager dla band al diś a Astbury che sò pàdar 'l éra mòrt in cal mèntar ad càncar. i Cult i scanśèlan i spetacùi in fiṅ ad Avrìl.

In dal 1991 al regìsta Oliver Stone al śibìs a Ian la part ad Jim Morrison p'r al sò film didicâ a i The Doors ma chi lò al n tōś briśa la part parchè a n éra minga 'd acòrd cun la manéra in cui al sarés stâ dipìnt al sò idól in dla pelìcula. Al sò pòst a vèṅ tòlt Val Kilmer.

Par 'l àlbum Ceremony (Serimògna) dal 1991 al mònta sù al nóṿ mémbar Charley Drayton a 'l bas ma durànt al sesiòṅ ad registrasiòṅ, Astbury e Duffy i gh'aṅ dimóndi scas 'l òṅ cun c'l àtar. Al disc al próa a mét'r insém al dū anmi dal grup: quéla rock ad “Sonic Temple” (ch'la fà riferimènt a Duffy) e quéla più di sentimènt ad “Love” (ch'la fà riferimènt a Astbury). Al riśultâ 'l è un lavōr misć cun di pès bèi rabî (cuma al sìngul bumbardànt Wild Hearted Son, la lètrica Full Tilt ch'la par gnir fóra dal disc dal 1986, la péśa Earth Mofo o la title track stésa) e di àtar lènt (l'acùstica Heart of soul ch'la sòna cum na ballad di Skid Row, l'èpica Sweet Salvation o na Indian ch'la tōś a 'l cór) ma 'l vénditi i patìsan 'l arìṿ dal grunge.

In dla cupertìna dal disc a ś véd un prim piàṅ 'd un putèṅ indiàṅ dal Dakòta dal Sud. I sò genitōr, quand i 'l aṅ vdû in dal vìddèo ad Wild Hearted Son, i gh àṅ fat na càuśa par 61 migliòṅ ad dòlar parchè al grup 'l arév druâ la foto sénsa parmés.

«
I was born to the city but I longed to roam free, got a screaming horse in my belly, scar on my heart, I live outside of convention, you know the people who stare, I'm just a breed of society, I'm pushin' hard and I'm stealin' free, don't try to lay no trip on me, cause I'm a Wild Hearted son.»
(EN)(Wild hearted son, 1991)
«
A sòṅ nâ in dla sità ma a gh'iva vója ad giràr lìbar, a gh'ò un cavàl ch'al siga in dla mè pansa, castròṅ in sal mè cór, a viṿ fóra dal règuli dla gint, 't al sà i tisi ch'i tìnan 'd òć, mè a sòṅ sōl na rasa in dla sucietà, a gh dag dèntar e a m móṿ furtivamènt ma lìbar, minga pruàr gnanc par schèrs a far-um strabucàr parchè mè a sòṅ al fiōl ad Cór Selvàdag.»
(MUD)
I Cult dal viṿ in dal Lusembùrg al 4 ad Favràr dal 2011

In dal 1992 i Cult i faṅ gnir fóra un al sìngul The Witch (ch'al rivarà al nùmar nóṿ in Austrâglia) e i dànan la sò b-side Zap City (dal sìngul Lil' Devil) a la culóna sunóra dal film Buffy the Vampire Slayer.

'L an dòp 'l è al tùran dla racòlta Pure Cult: for Rockers, Ravers, Lovers and Sinners, un disc ch'al mét insém daśdòt braṅ di disc precedènt in mèś a i quài a gh'è anc The Witch e ch'la ś puśisiòna a 'l prim pòst dal clasìfichi ingléśi e purtughéśi.

Dòp un perìud ad pàuśa, in d'l Utóbar dal 1994 al grup al fà catàr in di negòsi al sò sèst lavōr in studi ch'al pòrta anc al nóm dla banda. Al disc 'l è cgnusû anc cun al nóm ad Black Sheep (Pégura négra) par via dla bèstia dla rasa Manx Loaghtan (cun quàtar còran, dū a l'élta e dū a la basa) ch'la cumpàr in sla cupertìna. Dal punt ad vista muśicàl, 'l àlbum al strisa 'l òć a 'l gènar grunge, dimóndi ad mòda in chi an lè. Al braṅ Sacred Life 'l è didicâ a 'l atōr River Phoenix e a Kurt Cobain di Nirvana ch'al s éra masâ da pôc. Al cantànt Ian Astbury al dascór d'l àlbum dgénd ch'a s trata 'd un lavōr dimóndi persunàl, tucànd di téma cuma i abûś sesuài patî a quind'ś an e la mòrt, cuma quéla ad Nigel Preston (amig e vèć cumpunènt dal grup) a vint-i-òt an.

I sìngui tirâ fóra dal disc i èṅ Coming Down (Drug Tongue) e Star. Quést chè 'l è un braṅ nâ in dal 1986 cuma Tom Petty e pò dvintâ p'r un mumènt Starchild in dal 1993 e sōl a la fiṅ Star.

Al vénditi i èṅ basi: al disc al riva sōl a 'l 69śum pòst in di Stat Unî e a 'l 21śum in dal Régn Unî.

«
River Phoenix was so young, don't you know your prince has gone? Hey, hey there sister, what is holy in your life? Hey, hey brother, sacred in your life? Kurt Cobain was so young, sad to see this poet's gone.»
(EN)(Sacred life, 1994)
«
River Phoenix 'l éra acsè śóvan, ta n sà minga ch'al tò prìnsip 'l è andâ? Ehi, ehi tè surèla, cuś è'l sàcar in dla tò vita? Ehi, ehi fradèl, sàcar in dla tò vita? Kurt Cobain 'l éra acsè śóvan, 'l è trist védar che cal puéta lè al n gh'è piò.»
(MUD)
Matt Sorum

Durànt al Black Rain tour in dl'America dal Sud, in dl'Istâ dal 1995, nunustànt al fat che dimóndi canti nóvi i éran stadi rigistràdi in cal mèntar, al grup al decìd ad suspéndar i cuncèrt dòp quél ad Rio de Janeiro ad Mars e ad muclàr-la lè. Ian Astbury al dà vita a 'l grup di Holy Barbarians (ch'al farà gnir fóra sōl un disc, Cream, in dal 1996). Dal cant suo, Billy Duffy al mét sù un grup par sò cònt, ciamâ Coloursound, insém a Craig Adams e Mike Peters.

In dal 1999 però Astbury e Duffy i tórnan insém par na sèrie ad trénta cuncèrt in di Stat Unî, tut impinî stóp. I Cult dla fiṅ di an Nuànta i védan anc la preśénsa dal baterìsta Matt Sorum ('l iva sunâ sèg in dal tour ad Sonic Temple prima ad pasàr cun i Guns N' Roses) e dal basìsta Martyn LeNoble di Porno for Pyros.

In dal 2000 i sònan par la prim vòlta in Sudafrica e i rigìstran al braṅ Painted on My Heart, na cansòṅ fata par la culóna sunóra dal film Fuori In 60 Secondi (Fóra in Ssanta Secónd), na pelìcula 'd asiòṅ cun Nicolas Cage e l'Angelina Jolie. In cal mèntar i védan la luś dū racòlti Pure Cult: The Singles 1984–1995 e Rare Cult, quésta chè a tiradùra curta (15.000 còpi).

Astbury e Duffy

Dòp siē an e mèś, in dal 2001 al grup al dà in past a la gint al sò sètim disc da studi, rigistrâ par la Atlantic Records, al più dur ch'i àppian mai fat. Al lavōr al gh'à al stés tìtul 'd un lìbar ad Friedrich Nietzsche, Beyond Good and Evil, e sōl un sìngul tirâ fóra, Rise. Al disc al tóca al 37śum pòst in di USA, al 22śum in Cànada e al 25śum in Spaggna ma pò al schisa śò pauruśamènt, vindénd sōl quèl cuma 500.000 còpi a 'l incìrca in tut al mónd. In séguit Astbury al figùra al lavōr dl'etichéta in di sò cunfrònt cuma un quèl ch'al śbraga l'anma parchè lì lōr i vlìvan métar bèc dapartùt: par cambiàr i tèst dal canti, par sarnìr la cupertìna dal disc e i sìngui da far gnir fóra.

Par soquànt an i Cult i ś tóśan incóra na pàuśa (“al prugèt 'l è in dal giàs, a n sà minga par quant”, al diś Astbury a la fiṅ dal 2002) par pói turnàr in dal 2005 par preparàr al tour ciamâ Return To Wild dal 2006.

Cun i nóṿ John Tempesta a la baterìa (ex di Testament) e Chris Wyse al bas, in d'l Utóbar dal 2007 i dan a la luś par la Roadrunner al disc, più scàran e dirèt dal precedènt, Born Into This (Nâ chè dèntar) ch'al fà al sò debùt a 'l 63śum pòst in dal clasìfichi itagliàni. Al sìngul sarnî 'l è Dirty Little Rockstar.

Al 29 ad Setémbar dal 2009 i Cult i aṅ fat tapa a Bulógna p'r al lōr Love live tour ch'al vliva celebràr i sò vint-sinc an ad caréra sunànd p'r intēr al disc che a i ìva purtâ a 'l sucès.

Discugrafìa

Astbury tòlt śò durànt al Fèstival Rock 'd Azkena dal 2011
I Cult dal viṿ in Śvèsia in dal 2009

Àlbum

  • Dreamtime 1984
  • Love 1985
  • Electric 1987
  • Ceremony 1991
  • The Cult 1994
  • Beyond Good and Evil 2001
  • Born into This 2007
  • Choice of Weapon 2012
  • Hidden City 2016

dal Viṿ

  • Dreamtime Live at the Lyceum 1984
  • Live at the Marquee 1993

Racòlti

  • Death Cult 1988
  • Pure Cult: for Rockers, Ravers, Lovers, and Sinners 1993
  • High Octane Cult: Ultimate Collection, 1984-1995 1996
  • Pure Cult: The Singles 1984–1995 2000
  • The Best of Rare Cult 2000

Sìngui

  • Spiritwalker 1984
  • Go West (Crazy Spinning Circles) 1984
  • Resurrection Joe 1984
  • She Sells Sanctuary 1985
  • Rain 1985
  • Revolution 1985
  • Love Removal Machine 1987
  • Lil' Devil 1987
  • Wild Flower 1987
  • Fire Woman 1989
  • Edie (Ciao Baby) 1989
  • Sun King 1989
  • Sweet Soul Sister 1990
  • Wild Hearted Son 1991
  • Heart Of Soul 1992
  • The Witch 1992
  • Sanctuary MCMXCIII 1993
  • Coming Down (Drug Tongue) 1994
  • Star 1994
  • Painted On My Heart 2000
  • Rise 2001
  • Breathe 2001
  • True Believers 2002
  • Dirty Little Rockstar 2007
  • Illuminated 2008
  • Every Man and Woman is a Star 2010
  • Embers 2010

Videugrafìa

  • Dreamtime Live at the Lyceum 1984 VHS
  • Electric-Love 1992 VHS
  • Sonic-Ceremony 1992 VHS
  • Pure Cult: for Rockers, Ravers, Lovers, and Sinners 1993 VHS
  • Pure Cult DVD Anthology 2001 DVD
  • The Cult - Music Without Fear 2002 DVD
  • The Cult - New York City 2007 DVD

Culegamènt estéran