Retàngol

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

Al retàngol, cui àngol drìt e i dū cô cumpàgn a dū a dū

In dla giumetrìa Evclidéa, al retàngol 'l è 'n quadrilàter cui cô cumpàgn a dū a dū e i quat'r àngol tùt cumpàgn (drìt).

Al retàngol 'l è anc cal paralelogràma ch'al gh'à i quat'r àngol tùt cumpàgn.

Al só perìmeter e l'àrea

Tulènd i só cô

Al só perìmeter 'l è pèr'a la sóma di só cô e, sènd quischè cumpàgn a dū a dū: $P=a+a+b+b=2\cdot a+2\cdot b=2a+2b$
La só superfìsi l'è pèr'a la multèplica edla bêś per l'altèsa: $A=a\cdot b=ab$

Tulènd la só diagonêl e 'n cô

La diagonêl dal retàngol la nn'è èter che l'ipotenùśa ed na só metê triangulèra; s'a cgnusòm anca 'n cô dal retàngol, dòunca p'r al tiuréma 'd Pitàgora $(d^{2}=a^{2}+b^{2})$ , a gh'la cavaròm ed catèr-'n al cô mia cgnusû: $a={\sqrt {\left(d^{2}-b^{2}\right)}}$ e da chè al só perìmeter: $P=2a+2b=2{\sqrt {\left(d^{2}-b^{2}\right)}}+2b$
C'n al stès ragiunamèint a s in catarà l'àrea: $A=ab=b{\sqrt {\left(d^{2}-b^{2}\right)}}$

Tulènd al râģ R dal serć sircuscrìt e n' cô

C'n al vèder che 'l râģ R dal serć sircuscrìt a 'l retàngol al n'è èter che la metê edla só diagonêl, a in tgnaròm còunt anc cun tùt i catamèint chè in sìma:

A cataròm al só perìmeter: $P=2a+2b=2{\sqrt {\left(4R^{2}-b^{2}\right)}}+2b$
A cataròm la só àrea: $A=ab=b{\sqrt {\left(4R^{2}-b^{2}\right)}}$

Vóś lighèdi

Noti e referèinsi

Èter prugèt

Wikimedia Commons contiene file multimediali su Retàngol

Colegamèint estèren

(EN) Al retàngol in dal sit mathworld.com
(EN) Un sit ed solusiòun ed probléma, Problem set 1.3.10 dal J. Wilson