Pièga da decùbit
C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn |
(Lēś anca eli avertèinsi generèli a 'l riguêrd di cuntgnû di artìcol dla Wikipedia)
El pièghi da decùbit (piaghe da decubito in itagliàṅ) gl'ìn dal fridi più o méno fondi ch'a vin in dla pèla ed cal persòuni ch'i s caten a stèr pugèdi fermi in na stèsa puśisiòun per soquànt tèimp, ch'i sìen in sìm'a na scrana o śachê in dal lêt e vìa acsè.
A biśgnarèv an fèr minga gnìr cal pièghi chè, quand a s vèd che 'n cristiàn, só malgrêd, al n'gh'la chèva minga tant ed móv'r-es da pugê in na stèsa puśisiòun. La manéra 'd an fèr minga gnìr el pièghi, la srà dòunca quèla ed spustèr anca ed pôc, al pugiamèint dal côrp, da na pèrt e da n'ètra dal decùbit alméno ogni do ōr, per permèt'r ala circolasiòun dal sanghev 'd andèr in gìr per tùt i cantòun dla pèla alméno cun cl intervàl lè. A s cata in cumérsi anca di cusèin o di matrâs antidecùbit, strulghê apòsta per ciapèr al pēś edla persòuna e stremnèr-el in manéra méno circoscrìta e più ślarghèda in dla superfìsi. Difât el vèini e i vêś capilêr di agìnt pugê sèimp'r in cla manéra, i sufrìsen pròpia 'd èser schisê da 'l pēś edla persòuna per na presiòun ed più 'd 32 mm ed mercùri, che in cal chêś lè al sanghev al lasa lè ed pasèr-egh da mêś.
A s è 'rivê a clasifichèr el pièghi da decùbit in quàter stadi diferèint, da 'l più alśēr a 'l più grêv:
- I stadi: la pèla l'è ròsa o anca più scura o più cèra dal normêl, e un dî ch'al la schìsa, al n'egh cànbia minga al culōr.
- II stadi: in dla pèla a s vèd na bòla, na psiga o n'escoriasiòun ch'l'à scavê apèina 'n pô in dal derma.
- III stadi: la frida l'è andèda atâc ai mùscol, ruinê per na bòuna pêrt.
- IV stadi: al buś e la pèla morta gl'ìn andê śò infìn atâc ai ôs.
La cura ed chel pièghi chè la partìs sèimper da 'l movimeintasiòun, per cìchi ch'i sìen, dal cristiàn ch'a s cata acsè tant férum. Mo quìli più alśéri, dal I e dal II stadi, 'l è più facil che, tgnènd-i sèimper dimòndi pulìdi, col movimeintasiòun i pósen turnèr indrē. Chegli ètri più fondi i gh'àn per forsa biśògn del curi di infermēr, ch'eli infesiòun i ìn sèimper drē 'l àngol.
Incòr, per tōr-es fóra da chel pièghi chè, a s guerdarà ala bòuna alimentasiòun dal pasiìnt, che cun dal magnèr rìc ed proteèini (quand a s pōl), a srà più facil che la só pèla la s arcostruìsa. Inportànt anc controlèr la pulisìa e 'l òrdin dal post indû 'l pasiìnt al stà pugê, perchè dal pighi dla stófa o di rùsc ed sòt'ala só pèla, i n'pràn èter che danegèr-la.
Vōś lighèdi
Noti e referèinsi
Èter progêt
- Wikimedia Commons contiene file multimediali su Pièga da decùbit
Colegamèint estèren
- (IT) El caraterìstichi del pièghi ind un formêt pdf in dla réda.