Oklahoma
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
'L Oklahoma (a s lèś /ˌoʊkləˈhoʊmə/ in ingléś, scólta'l chè) 'l è 'n stat di Stat Unî ch'al s cata in dal sud dla nasiòṅ e ch'al s è unî a la federasiòṅ in dal 1907 dòp ch'al Teritòri d'l Oklahoma al s éra mis insém a 'l Teritòri indiàṅ. Al mùcia sù dagnóra quàtar migliòṅ 'd abitànt (in dal 2010 'l 8.6% i éran di indiàṅ) par na superfìsi ad 181.295 km².
Al cunfìna a òvest c'n al Mèsic Nóṿ, a nòrd-òvest c'n al Culuràdo, a nòrd c'n al Kànsas, a nòrd-èst c'n al Missouri, a èst cun 'l Arkànsas e a sud c'n al Tèxas. 'L è divìś in stanta-sèt cuntèi e in sincsènt-utantadū cumùn.
La sò capitàl l'è Oklahoma City cun Tulsa, Norman, Lawton e Broken Arrow atri sità impurtànti.
Al sò mòt in latìn 'l è „Labor omnia vincit“ (La fadìga la vins incòsa). Al sò nóm al daśvîṅ da 'l paròli okla e humma di indiàṅ Choctaw ch'i vōlan dir parsòna rósa e difàti òṅ di sò scutmàj 'l è pròpria La tèra d'l óm rós.
'L Oklahoma, a 'l intéran di Stat Unî, 'l è 'l as ad brìscula in fat ad gas naturàł, petròli e prudót agrìcui (quint pòst par la prudusiòṅ dal graṅ). La sò indùstria la s è specialiśàda a far di aparéć e di mèś ad traspòrt ma anc lavurasiòṅ dal magnàr, letrònica e telecumunicasiòṅ.
In dal stat a gh'è la péna 'd mòrt ch'la vîṅ fata cun n'iniesiòṅ ad vlèṅ. La sò guvernadōra, da 'l 2011, l'è la republicàna Mary Fallin.