Luna Rossa (barca)
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
La Luna Rossa (Luna Rósa) l'è na barca itagliàna ch'l'à tòlt part a soquànti edisiòṅ dl'America's Cup 'd véla in di an 2000 (in dua la s l'è śugàda in finàl cóntar Black Magic dla Śelànda Nóva), 2003, 2007 e 2013. Al sò armadōr 'l è 'l imprendidōr Patrizio Bertelli dal grup Prada.
La Louis Vuitton Cup 1999/2000
L'idéa 'd Patrizio Bertelli ad tōr part a l'America's Cup, dòp al sfidi 'd Azzurra, 'd Italia e 'd Il Moro di Venezia, la nas fra 'l 3 e 'l 4 ad Favràr dal 1997 in dal studi d'l architét navàł German Frérs a Milàṅ. Faghénd dimóndi in présia Bertelli al tōś a lauràr da la sò banda al prugetìsta Doug Peterson, 'l as dla véla braśigliàṅ Torben Grael e 'l skipper Francesco de Angelis. Par far in manéra 'd ès'r-ag, al còmpra tri barchi americàni IACC da śvilupàr: “USA 28” (Kanza), “USA 43” (Might Mary), e “USA 23” (America³). Cuma baś itagliàna al sarnìs Punta Ala in Tuscàna in dua 'l vènt al s davśinàva dimóndi a qvél ch'a gh'è in dal Gōlf 'd Hauraki in dla Śelànda Nóva, teàtar dal regàdi.
Al barchi ch'i tōśan part a 'l regàdi dla Louis Vuitton Cup par sfidàr al difensōr Black Magic dla Śelànda Nóva i èṅ ùndas, cun i britànic, i rus e qvéi 'd Hong Kong ch'i s èṅ tirâ indrē a 'l ùltim:
| Nasiòṅ | Team | Skipper | Barchi |
|---|---|---|---|
 Itàglia |
Luna Rossa (Luna Rósa) | Francesco de Angelis | “ITA-45” • “ITA-48” |
 Frància |
Sixième Sens (Sèst Sèns) | Bertrand Pacé | “FRA-46” |
 Spaggna |
Bravo España (Salvàdag Spaggna) | Pedro Campos Calvo-Sotelo | “SPA-47” • “SPA-56” |
 Śvisra |
Be Happy (Mét-at Cuntènt) | Marc Pajot | “SUI-59” |
 Giapòṅ |
Asura (Asciùra) | Peter Gilmour | “JPN-44” • “JPN-52” |
 Austràglia |
Young Australia (Śōvn' Austràglia) | James Spithill | “AUS-31” |
 Stat Unî |
Young America (Śōvn' Amèrica) | Ed Baird | “USA-53” • “USA-58” |
| Stat Unî |
America One (Amèrica Òṅ) | Paul Cayard | “USA-49” |
| Stat Unî |
America True (Amèrica Véra) | Dawn Riley | “USA-51” |
| Stat Unî |
Abracadabra (Abracadàbra) | John Kolius | “USA-50” • “USA-54” |
| Stat Unî |
Stars & Stripes (Stéli & Strisli) | Dennis Conner | “USA-55” |
Al règhli i dìśan ch'a gh'è da far na prima faś ad regàdi in dua al barchi i gh'aṅ d' incuntràr-as par tri vòlti (18/28 'd Utóbar, 6/20 ad Nuvémbar, 2/15 ad Dicémbar) l'una cóntar cl'atra. Chi a vins al prim incónt'r a s pòrta a cà 1 punt, chi a vins al secónd incónt'r a s pòrta a cà 4 punt, chi a vins al tèrs incónt'r a s pòrta a cà 9 punt, par 30 regàdi a tèsta in tut. A la fiṅ al siē barchi ch'i mùcian sù più punt i pàs'n in semifinàl, chi atri i vàn'n a cà.
La Luna Rossa la taca dimóndi bèṅ i Round Robin vinsénd dasnóṿ dal sò primi vint regàdi (la pèrd sōl cun Stars & Stripes ad Dennis Conner). La surpréśa in negatìṿ l'è la Young America ad New York ch'la vins òt regàdi a 'l inìsi ma pò la s pèrd e durànt al secónd round robin la riva anc a sćiancàr al fónd durànt na regàda c'n i giapunéś par cólpa ad dū óndi élti una adrē a cl'atra[1]. La barca americàna la finìs acsè utàva da drē anc a i spagnōi. Durànt al tèrs tùr'n ad regàdi invéci la barca śvisra la gh'à da ritiràr-as parchè la scavśa 'l àlbar e la n gh 'n à minga òṅ da scòrta.
| Puśisiòṅ | Team | Regàdi | Vìnsidi | Punt RR 1 | Punt RR 2 | Punt RR 3 | Punt muciâ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Luna Rossa |
29 | 26 | 10 | 36 | 63 | 109 |
| 2 | Asura |
30 | 20 | 6 | 24 | 72 | 102 |
| 3 | America True |
30 | 21 | 6 | 32 | 63 | 101 |
| 4 | America One |
30 | 22 | 8 | 28 | 63 | 99 |
| 5 | Stars & Stripes |
30 | 18 | 5 | 28 | 54 | 87 |
| 6 | Sixième Sens |
29 | 12 | 2 | 12 | 63 | 77 |
| 7 | Bravo España |
30 | 14 | 5 | 12 | 54 | 71 |
| 8 | Young America |
30 | 16 | 8 | 16 | 36 | 60 |
| 9 | Abracadabra |
30 | 11 | 4 | 12 | 36 | 52 |
| 10 | Young Australia |
30 | 4 | 1 | 8 | 9 | 18 |
| 11 | Be Happy |
30 | 2 | 0 | 8 | 0 | 8 |
In dla secónda faś al siē barchi armàśi in gara i gh'aṅ da scuntràr-as par dū vòlti l'una cóntar cl'atra e 'l dū barchi ch'i faṅ più punt i pas'n in finàl. La Luna Rossa la taca mâł pardénd subìt cun Stars & Stripes ma pò la s tōś l'arvìnsita sèg vinséns la secónda. Cun America True e Asura i rìvan quàtar punt fàcii abàsta a difarénsa di dū punt fat sù c'n i francéś ch'i èṅ dimóndi fòrt in pópa e ch'i pèrdan sèmpar par pôc, specialmènt al secónd match race in dua la barca itagliàna l'iva patî dū penaliśasiòṅ. Al cuncurènt più fòrt 'l è Paul Cayard, vèć skipper 'd Il Moro di Venezia, che cun la sò nóva America One (“USA-61”) al s mét in bisàca tut dū i punt. Al 5 ad Śnar dal 2000 la Luna Rossa la scavśa in dū 'l àlbar e la gh'à da bandunàr, pò la céd anc in dla secónda regàda par sōi òt secónd. A pâr ch'a sia 'n vista 'n sparéś parchè America One la lasa 'n punt a Stars & Stripes ma pò a 'l ùltim America True, guidàda da na dóna, la Dawn Riley, la bat a surpréśa Dennis Conner mandànd-'l a cà[2][3].
| Puśisiòṅ | Team | Regàdi | Punt muciâ |
|---|---|---|---|
| 1 | America One |
10 | 8 |
| 2 | Luna Rossa |
10 | 7 |
| 3 | Stars & Stripes |
10 | 6 |
| 4 | Asura |
10 | 4 |
| 5 | America True |
10 | 2 |
| 6 | Sixième Sens |
10 | 1,5 |
Par vìnsar la finàl dla Louis Vuitton Cup a gh'è da purtàr a cà sinc regàdi, in prugràma in dal 2000 fra 'l 25 ad Śnar e 'l 6 ad Favràr, su nóṿ. Al barchi sarnìdi da 'l dū squàdri i armàgnan sèmpar qvéli lè, “ITA-45” e “USA-61”.
La prima regàda la s la pòrta a cà la barca itagliàna par 24" anc s'l'à patî na penaliśasiòṅ in parténsa scuntàda pò durànt la secónda bulìna. In dal secónd cunfrònt a gh'è dimóndi strabàls ad vènt e la Luna Rossa la pèrd tut al vantàś ch'la gh'iva a 'l inìsi parchè la n quàcia minga America One ch'la taja acsè 'l traguàrd prima 'd 1'33". In dla tèrsa regàda al vènt al sópia fòrt, vint gróp, Luna Rossa la và a 'l atàc in dla prima pópa e la custrìnś gl'americàṅ a bcar-as na penaliśasiòṅ, pò a gh sćiòpa anc un spinnaker e i èṅ custrét a bandunàr[4]. La quàrta regàta l'è na batàja: “USA-61” la sèra la prima bulìna in vantàś 'd 8" ma pò la Luna Rossa la gh riva datéś da dadrē e la gh fà sćiupàr un spinnaker in manóvra anc s'la barca itagliàna la gh'à da urśàr tròp p'r armàgnar dastacàda pardénd al cuntròl e Cayard al taca l'ultma pópa davànti. Al surpàs a gh'è davśèṅ a 'l arìṿ cun America One ch'la s bèca anc na penaliśasiòṅ p'r avér tucâ 'l véli dla Luna Rossa ch'l'éra a mur a drita. Dòp un dè par punsàr, gl'americàṅ i vìnsan la quìnta regàda par 34", cun De Angelis ch'al fà 'n śbaj in dla secónda pópa. Al punt dal tri para a riva al 2 ad Favràr quànd a gl'itagliàṅ a gh finìs un spinnaker in àqua ch'al s taca a la chìglia e in dal timòṅ e acsè ch'i àtar i i pàsan rivànd prima a 'l traguàrd par 9". Cayard al fà al surpàs in dla nòna regàda quànd al pòrta la sò barca tuta in dla banda dèstra dla bulìna, la Luna Rossa la n al quàcia briśa e “USA-61” la vins p'r 1'6". A 'n pas dla scunfìta, la Luna Rossa la gh dà dènt'r e la l'arbàlta la situasiòṅ vinsénd gl'ultmi dū regàdi e la sèrie par 5-4.
La Luna Rossa la vins acsè la Luis Vuitton Cup dal 2000 tulénd-'s al dirìt ad sfidàr i difensōr dl'America's Cup, Black Magic. In Itàglia i spetadōr ch'i aṅ tgnû adrē a l'ultma regàda in televiśiòṅ, tacànd da dū óri dòp meśanòt, i èṅ stâ da piò ad tri migliòṅ, c'n un share màsim ch'l à tucâ 'l 89.09%[5].
30śma America's Cup
Al regàdi dla 30śma America's Cup i èṅ in prugràma fra 'l 20 ad Favràr e al 2 ad Mars dal 2000 e anc chè a gh'è da vins'r-'n-i sinc su nóṿ. Al sindacâ neuśelandéś ad Sir Peter Blake 'l à preparâ dū barchi ciamàdi Black Magic (Magìa Négra): “NZL-57” e “NZL-60”. Al skipper Russell Coutts al sarnìs qvéla più nóva.
Durànt al gari a s véd fiṅ da subìt che Black Magic la và più fòrt. Sinc regàdi i èṅ asè par lasàr la cópa a la Śelànda Nóva ch'la vins 5-0 cun chi vantàś chè: 1'07", 2'43", 1'39", 1'49" e 48".
Culegamènt estéran
- (EN)/(IT) Al sò sit uficiàł
Nòti
- ↑ La Young America la sa scavśa Rai Sport, 9 ad Nuvémbar dal 1999
- ↑ La Dawn Riley la manda a fónd Conner: la Luna Rossa l'è in finàl Repubblica, 14 ad Śnar dal 2000
- ↑ La Luna Rossa l'è in finàl Rai Sport, 14 ad Śnar dal 2000
- ↑ La Luna Rossa la vins incóra (2-1), a Cayard a gh sćiòpa 'l spinnaker Repubblica, 29 ad Śnar dal 2000
- ↑ I Fòrum di amìg dla Véla Amici della Vela