Hieronymus Bosch
Al Hieronymus Bosch (in olandéś a s lēś [ɦijeːˈɾoːnimʏs bɔs]), nòm 'd êrt ed Jeroen Anthoniszoon van Aken (a s lēś [jəˈrun ɑnˈtoːnɪsoːn vɑn ˈaːkəⁿ]) ('s-Hertogenbosch, 2 'd utóber 1453 – lè, al 9 agòst 1516) 'l era stê 'n pitōr ulandéś.
.jpg)
Biugrafìa
modificaA n's sà briśa cun preciśiòun quànd al Śrònim Bosch al sìa nê, mo mìa trôp in là da 'l 1450, a Bois Le Duc, che in ulandéś 'l è s-Hertogenbosch, d'indû a sarèv deśgnû fóra al só nòm 'd êrt ed "Bòsc".
La só famìja la deśgnìva da Aqviśgràna e du generasiòun prìma 'd lò i andèv'n a stèr in dl'Ulànda.
Anca só nôn Jan van Aken, só pèder Anthonis, só fradêl Gossen e trī di só siòun i éren stê di pitōr.
In dal 1478 al Śrònim al tōś mujēr e anc grasi ala só cundisiòun socêl andèda più in élta, al pitōr al vin tolt in dla cunfratèrnita 'd Notre-Dame, in dû al dvèinta subìt al prim pitōr.
Al Śrònim 'l è dimòndi abitudinàri e al n'và mìa tant in gîr fóra da 'l só paēś, mo la só notorietê la gh'la chèva 'l istès 'd andèr anca luntàṅ, e anc dôp ch'l è mort, tant che 'l rè dla Spaggna Filìp II in dal 1570 al còunpra sinc dal só pitùri, cum'al trìtic dal Câr da fèin e la Tolta fóra dla préda dla matarìa.
In cal tèimp lè dimòndi èter pitōr i piturèven di quèder c'm'al i fèva lò e difàti dôp, in dal XIX sèc., a gh'à vlû di stùdi dimòndi acurê fât da soquànt specialìsta ch'i tachìs'n a fèr-egh dal cêr e sernìr el só ōvri da quìli di cupiòun.
Pitùri
modifica| Ōvri ch'a s pèinsa firmèdi da lò | Post in dû 'l s cata | piturê quand |
|---|---|---|
| * Ecce Homo, òli in sìm'a tèvla, 75 × 61 cm, Francfòrt sul Mèin | Städelsches Kunstinstitut | Fîn dal Quatersèint |
| * Trìtic dal Giardèin dal delìsi, òli in sìm'a tèvla, 220 × 195 cm, Madrid | Muśèo dal Prado | Inìsi dal Sincsèint |
| * Trìtic dal Giudìsi 'd Vièna, òli in sìm'a tèvla, 163,7 × 127 cm, Vièna | Gemäldegalerie der Akademie der bildenden Künste | Inìsi dal Sincsèint |
| * San Śròlem drē a perghèr, òli in sìm'a tèvla, 77 × 59 cm, Gand | Museum voor Schone Kunsten | Fîn dal Quatersèint |
| * Crucifisiòun c'n al dunadōr, òli in sìm'a tèvla, 70,5 × 59 cm, Brusèl | Musées Royaux des Beaux-Arts de Belgique | Fîn dal Quatersèint |
| * Incurunasiòun ed spini, òli in sìm'a tèvla, 73,7 × 58,7 cm, Londra | National Gallery | Inìsi dal Sincsèint |
| * Trìtic edl'Adorasiòun di Magi, òli in sìm'a tèvla, 138 × 72 cm, Madrid, pitùra da lò firmèda | Muśèo dal Prado | Inìsi dal Sincsèint |
| * San Śvan Batìsta in meditasiòun, òli in sìm'a tèvla, 48,5 × 40 cm, Madrid | Muśèo Lázaro Galdiano | Inìsi dal Sincsèint |
| * San Śvan a Patmos e stòri dla Pasiòun, òli in sìm'a tèvla, 63 × 43,3 cm, Berlèin, pitùra da lò firmèda | Gemäldegalerie | Inìsi dal Sincsèint |
| * Quàter viśiòun dal Ded Là, òli in sìm'a tèvla, 87 × 40 cm ciascuno, Venèsia | Palâs Grimân | Inìsi dal Sincsèint |
| * Trìtic di eremìta, òli in sìm'a tèvla, 86,5 × 60 cm, Venèsia, pitùra da lò firmèda, | Palâs Duchêl | Fîn dal Quatersèint |
| * Ambulànt, òli in sìm'a tèvla, 71 × 70,6 cm, Rotterdam | Museum Boijmans Van Beuningen | Fîn dal Quatersèint |
| * Alegorìa di piaśēr, òli in sìm'a tèvla, 35,9 × 31,4 cm, New Haven | Yale University Art Gallery | Fîn dal Quatersèint |
| * Nèva di mât, òli in sìm'a tèvla, 57,9 × 32,6 cm, Parì | Louvre | Fîn dal Quatersèint |
| * Mòrt 'd un piōć, òli in sìm'a tèvla, 92,6 × 30,8 cm, Washington | National Gallery of Art | Fîn dal Quatersèint |
| * San Cristòfor, òli in sìm'a tèvla, 113 × 71,5 cm, Rotterdam | Museum Boijmans Van Beuningen | Inìsi dal Sincsèint |
| * Trìtic edla màrtir in crōś, òli in sìm'a tèvla, 105 × 63 cm, Venèsia, pitùra da lò firmèda | Palâs Duchêl | Inìsi dal Sincsèint |
| * Salida a 'l Calvàri, òli in sìm'a tèvla, 150 × 94 cm, Madrid | Munastēr edl Escoriàl | Inìsi dal Sincsèint |
| * Cristo portacrōś e Putèin ch'al śōga, òli in sìm'a tèvla, 57,2 × 32 cm, Vièna | Kunsthistorisches Museum | Fîn dal Quatersèint |
| * I sêt epchê capitêl, òli in sìm'a tèvla, 120 × 150 cm, Madrid, pitùra da lò firmèda | Muśèo dal Prado | Fîn dal Quatersèint |
| * Trìtic dal Tentasiòun ed sant Antòni, òli in sìm'a tèvla, 131 ×119 cm, Lisbòuna, pitùra da lò firmèda | Museu Nacional de Arte Antiga | Inìsi dal Sincsèint |
| * Salìda a 'l Calvàri , òli in sìm'a tèvla, 76,7 × 83,5 cm, Gand | Museum voor Schone Kunsten | Inìsi dal Sincsèint |
| * Tèvli dal Dilùvi, òli in sìm'a tèvla, 69,5 × 39 e 69 × 36 cm, Rotterdam | Museum Boijmans Van Beuningen | Inìsi dal Sincsèint |
| * Trìtic dal Câr da fèin, òli in sìm'a tèvla, 135 × 200 cm, Madrid, pitùra da lò firmèda | Muśèo dal Prado | Inìsi dal Sincsèint |
| Ōvri ch'a n's sà mìa s'i sìen pròpia 'd lò | Post in dû 'l s cata | piturê quand |
|---|---|---|
| * Tolta fóra dla préda dla matarìa, òli in sìm'a tèvla, 48 × 35 cm, Madrid | Muśèo dal Prado | Fîn dal Quatersèint |
| * Prestigiadōr (cun butéga), òli in sìm'a tèvla, 53 × 65 cm, Saint-Germain-en-Laye | Musée Municipal | Fîn dal Quatersèint |
| * Giudìsi universêl, òli in sìm'a tèvla, 60 × 114 cm, Mòneg ed Bavéra | Alte Pinakothek | Inìsi dal Sincsèint |
| * Tentasiòun 'd Sant Antòni, òli in sìm'a tèvla, 70 × 51 cm, Madrid | Muśèo dal Prado | Inìsi dal Sincsèint |