C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn

Riso amaro

La Mangano e Raf Vallone in na figùra dal film
Riś amàr
1949
Regìa: Giuseppe De Santis
Scritōr: Giuseppe De Santis • Carlo Lizzani
Gianni Puccini • Corrado Alvaro • Carlo Musso
Franco Monicelli • Mario Monicelli • Ivo Perilli
Atōr: Silvana ManganoRaf ValloneNico Pepe
Doris DowlingVittorio GassmanDedi Ristori
Lia CorelliChecco RissoneAdriana Sivieri
Carlo MazzarellaMaria Grazia Francia
Müsica: Goffredo Petrassi
Léngua: ItagliàṅVènet
Dürä dal film: 108 minüt
Nasiōṅ: Itàglia


«
Un drama inspultiâ 'd śmalta 'd pasiòṅ umàni fra 'l mundarìś dla Val Padàna.»
(Tagline dal film)


Riso amaro (Riś amàr) 'l è 'n film dramàtic dal 1949 in biànc e nég'r ad Giuseppe De Santis. La pelìcula, giràda in Piemònt, l'è stada sarnìda p'r èsar misa in di sènt film itagliàṅ da tgnir dacàt.

'L è stâ preśentâ a 'l 3rs Fèstival ad Cannes e 'l è stâ candidâ a i Prèmi Òscar p'r al sugèt. Distribuî a 'l cìnema al 21 ad Setémbar dal 1949, 'l è stâ 'l prim film neo-realìsta a 'vēr un sucès ad pùblic in Itàglia mo anc in Frància e in di Stat Unî.

Sunt

In dal Maǵ dal 1948 la stasiòṅ di trêṅ ad Turèṅ l'è pîna 'd mundarìś ch'i gh'aṅ da tacàr la stagiòṅ dal riś in dal campàggni 'd Varsèj. In cal caśèṅ ad gint lè, la pulisìa l'è drē a pascàr un làdar, Walter Granata (Vittorio Gassman), ch'l à péna fargâ di presióś. P'r a n far-as minga bcar, prima 'd scapàr via 'l óm al cunséggna 'l sachét cun 'l òr dènt'r a la sò muróśa, la Francesca (Doris Dowling), ch'la ciàpa 'l trêṅ par la riśàra faghénd finta 'd ès'r una dal mundarìś par cunfónd'r-as méj. La ragàsa la dvènta amìga dla fraréśa Silvana Meliga (Silvana Mangano) e rivàda in Piemònt la cgnós al sergînt Marco Galli (Raf Vallone), un militàr ch'al s è inamurâ dla Silvana e 'l vrév dònca tacàr na stòria sèg.

Quànd la Francesca la và a pascàr la culàna rubàda, lugàda sóta 'l quèrti dal lèt, la n la cata piò parchè la Silvana la gh l'à fargàda esénd ch'la la tgniva 'd òć da 'n pès. Chi lē pò la taca a dar adòs a la Francesca, dand-ag dla ladra, ma pò la gh mét na présa insìma dand-'g-l' indrē. Marco, ch'l à sintî la stòria, al decìd ad taśēr e 'd far finta 'd gnint.

Na nòt, durànt na fèsta 'd mùśica in dal bòsc, la Silvana la taca a balàr in mèś a la gint cun la culàna a 'l còl, pròpria in fàcia a la Francesca. Quànd in dal pòst a riva anc Walter, chi lò 'l taca a balàr sèg cuma 'l iva bèla fat anc in stasiòṅ. Gelóś ad lò, a s fà avànti Marco e 'l gh tira 'n casòt, pò i dū óm i tàc'n a cumbàtar. La Francesca, ch'la gh'è armàśa mâł dal cumpurtamènt dal sò muróś ch'al s séra mis a far al galét cun na furastéra davànti a tut, la fà in tèmp a catàr sù la culàna da par tèra ma Walter al la śēla dgénd-ag ch'l'è falsa. Armàś sénsa bèsi chi lò al s mét in tèsta ad purtàr via tut al riś druànd di càmion e faghénd-as jutàr par la Silvana.

Culegamènt estéran