New Orleans
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
.png)
New Orleans (a s lèś /nuː ˈɔːrlᵻnz/ o /nuː ˈɔːrli.ənz/ o /nuː ɔːrˈliːnz/ in Ingléś) l'è na sità di Stat Unî ad quatarsènt-mila abitànt dagnóra ch'la s cata in dal stat dla Luiśiàna, la sò più granda, in dla paròcia 'd Orleans. In di an Ssanta la sò gint la pasàva però i siesènt-vintmìla abitant.
La ciàpa 'l sò nóm da 'l prinsìp Filìp II 'd Orléans, sità dla Lòira, p'r al fat che na vòlta la sò regiòṅ l'éra na culògna francéśa (pò anc spagnōla). L'è stada fundàda in dal 1718.
L'è famóśa p'r al sò pòrt, par la sò architetùra créula, par la mùśica jazz e par la sò fèsta 'd carnevàł ciamàda Mardi Gras (Martedè Gras). La sò ecunumìa la ciàpa dimóndi da l'indùstria dal petròli, dla petrulchìmica e dal gas.
Tgnénd adrē a 'l censimènt dal 2010, i sò abitànt i èṅ négar p'r al 60.2%, biànc p'r al 33,0%, ispànig p'r al 5,2% e aśiàtic p'r al 2,9%. Al sò sìndig, da 'l 2010, 'l è 'l demucràtic Mitch Landrieu.
Par via sò clima ùmid sub-trupicàł e dla sò puśisiòṅ su 'l gōlf dal Mèsic, a la fóś dal Missisìpi, l'à patî da spés di uragàṅ cuma qvél ch'l à spasâ via la sità in dal 2005, 'l uragàṅ Katrina, cun l'80% ad New Orleans ch'l'è andàda 'd sóta, anc parchè da 'l inìsi dal XX sécul la Luiśiàna l'à pardû sinc-mila km² dla sò còsta che, in na quàlc manéra, la la prutiśìva anc.
Persunàǵ ligâ a New Orleans
- Richard Simmons, còmig
- Truman Capote, scritōr
- Tyler Perry, atōr e scritōr
- Reese Witherspoon, atōra
- Phil Anselmo, cantànt di Pantera
- Louis Armstrong, sunadōr jazz