Mezdé
Artécol in dialèt arzân
Al mezdé' o mezgiōren (sud o meridione o mezzogiorno in italiân) l'é ûn di quâter pûnt o diresiòun cardinêl. L'é da cl'êtra pêrt ed la nôt e a piòmb a matèina e sîra.
Al mzdé geogrâfich l'é la diresiòun vêrs la pêrta bâsa ed la Tèra in dó la gîra dintōrna al só âş ciamêda Pôlo dal Mezdé (Polo Sud in italiân). Al Polo Sud as câta int l' Antartide.
| Pûnt cardinêl |
|---|
Al Mezdé Magnètich l'é la diresiòun vêrs pôlo dal mezdé magnètich, ch' as câta a 'na distânsa bèin pèrecîşa dal Pôlo dal Mezdé geogrâfich.
L'é la diresiòun a dréta ed chi guêrda vêrs matèina e a mansèina ed chi guêrda vêrs sîra.
L'ângol che gh'é tr'al pès ch' l'unés la Tèra al Sōl a mezdé e al piân ed l'urizûnt dal pôst, l'incrûşa l'urizûnt dal pôst insém a la sfēra celèsta int al pûnt ciamê Mezdé.
Int l' emisfero boreale la diresiòun dal mezdé la vîn sgnêda da la puşisiòun dal Sōl int al mumèint ch'al rîva al mâsim insém al meridiân dal pôst.
Al parôli "Mezdé dal mònd" (Sud del mondo in italiân) al vîn despès druvê per sgnêr dal nasiòun pió puvrèti e mēno şvilupêdi, che in pió pêrt as câten int l' emisfero australe. Pió in generêl al "Mezdé" al sègna regiòun particulêri int 'na nasiòun: int al chêş ed l'Itâlia cun sté parôli as segnén i teritôri ch'ēren dal vèc Règn dal Dō Sicéli
Int i Stêt Unî, al parôli "al Mezdé" al vîn druvê per arfêres a i Stêt ch' a 's în divîş da l'Uniòun al tèimp ed la Guèra ed sucesiòun americâna.
Int al fōli antîghi ed la Scandinavia a gh'ēra un nanèin més a mezdé ch' al tgnîva só al quarciòun: Suðri.
Vōş coleghêdi
modifica
Nôta: cla pâgina ché l'é stêda fâta cun la tradusiòun ed Sud trâta da it.wikipedia.org.
Guêrda la stôria ed la pâgina uriginêla per cgnòser l'elèinch 'd j autōr.