Artécol in dialèt arzân

Matteo Setti (Rèz, 17 agòst 1972), ( al só nòm cumplêt l' é: Matteo Mariafrancesco Setti) atōr,cantânt e musicésta, fiōl dal cantânt Franco Setti.

Matteo Setti

Fîn da céch la só véta l'é in mèz a la mûşica cun al pêder cantânt e muşicésta ind i ân '60 e i désch ed Guccini, De André, al cansòun e i cantânt ed cl'època lé e al sō dō grôsi pasiòun i cavâj e la campâgna. Mó a ló al cânt e la mûşica a gh' interèsen mìa, al sagâta sōl un pō cun la chitâra; l'é sōl int al 1991 ch'al câmbia idèja insém al cânt e la mûşica quând l'armâgn impresiònê da la môrt ed Freddie Mercury, la fantâstica vōş di Queen gnûda a mânch per AIDS ind la só cà ed Lòndra a sōl 45 ân d'etê. Sté fât particulêr al fà cgnòser a Setti la só pasiòun vèira, al cânt, e da ûn ch'l'impêra da per ló al 's invéia vêrs al só percōrs artéstich. Matteo ind l' istès mumèint al cumîncia a guadagnêres la véta e al fà tânt mistēr: da barésta a operâri filetadōr ed vîdi, da asicuradōr a dipendèint ed 'na dèta ch' la vènd al pès a lingrôs, da giardinēr a fachîn in 'na déta ch' la fà i sanmartèin.

Carēra

modifica

Int al 1966 al mèt insèm un tersèt da sperimèint cun Ezio Solito e Giordano Gambogi (vèc elemèint dal gróp "Ladri di Biciclette"). Ind l'istès ân al fà un peréiod de speriĵnsa cun al regésta Daniele Sala int al spetâcol "Elettric Show". Ind al 1997 cun di êter musicésta al dà véta ai "Radiogaga", che sòunen e cantên dal cansòun di "Queen". Cun al gróp "Radiogaga" a cumîncia la véta artéstica da cantânt. Matteo al cumîncia a cunfruntêres cun al póblich, ch'al dvintarà la só pió grôsa pasiòun, l'impêra a sustgnîr al grôsi fadîghi di cuncêrt dal vîv mó préma ed tót a miurêr al só grôsi bravitû canterèini.

Int al 1999, in zógn, in ucaşiòun ed la manifestasiòun "Lakota People" insèm a 'd jêter artésta italiân (tra quisché Piero Pelù e i Nomadi) al preşèinta 'n désch in dóv' al cânta da per ló, al teâter "Sistina" ed Ròma e al teâter "Smeraldo" ed Milân al tōş pêrta cmê corésta a la preşentasiòun ed "Liberi di Volare", al nōv CD di Nomadi; ind la colesiòun "The book of dreams" al cânta dō cansòun insèm a i "Mangala Vallis"(un impurtânt gróp arzân che sòunen mûşica dal gèner "progressive rock"). Sèimper int al 1999 cun la cà di désch "Dave Rodgers" e al nòm 'd êrt Matt Land al fà 38 pès ed "musica dance" dèinter a la colesiòun "Eurobeat Dance" p'r al marchê giapunèiş.

 
In "Gringoire"

Al 15 agòst dal 2000 a Tokio, int la pió grôsa sêla da bâl ed l'Asia ciamêda "Velfarre", al preşèinta "Fever the night" e "Captain Fantastic", (i sō prém dû lavôr insém a di désch) e al tîn al só prém cuncêrt. Mèinter l’è drê fêr un spetâcol cun al gróp "Radiogaga" a Bològna, a’s fà cgnòser da Matteo Righi un colaboradōr dal gróp ed "Pavarotti & Friends", ch’a 'gh dà curâg a tôr pêrta a un pruvèin p'r al spetâcol musichêl "Rent", més in sēna in Itâlia dal povêr Luciano Pavarotti e da só mujêra Nicoletta Mantovani (tr’ al 2000 e al 2001). Matteo al capés che còsta l'é 'na grôsa ucasiòun per la sô véta e per la só carēra, a 's licèinsia da dóve al lavōra e al partés per New York dóve al vîn siēlt in la lésta ed j artésta da sté mumèint a 's dà dal tót a la mûşica. In Itâlia al fà al debót cme "Paul" e dôp, dal znêr 2001 cól dal persunâg principêl, "Roger".

Int al setèmber dal 2001, dôp èser turnê in sêla ed registrasiòun e avèir stampê ed j êter pès al tōrna a Tokyo, insèm a 'd j êter artésta tra quisché Dead o Alive, a preşentêr i dû ûltem désc dóve al cânta da per ló ("Bad boys"). Al spetâcol l'é tôt zò in dirèta da la televisiòun e al vîn vést insém a Internèt. Ind l'istès peréiod al stâmpa êter 6 désch da per ló (sèimper p'r al marchê giapunèiş) in dóve al fà Mickey Mouse e Winnie the Pooh per la Walt Disney.

Ind al 2001 al vîn sciēlt per la pêrt ed "Gringoire" ind al spetâcol musichêl ed Riccardo Cocciante, al "Notre Dame de Paris". Pió ed dû miliòun de spetadōr e l’ân vêst tr’al mêrz 2002 e al setèmber dal 2004 in tóta Itâlia. Al "Notre Dame" l'é per Matteo 'na scōla ed véta e d'êrt e int al 2004 dôp sta grôsa speriĵnsa a 's sèint prûnt a fêr vèder la só vèina artéstica.

Ind al mâg dal 2005, al Teâter Municipêl (Teâter Valli) ed Rèz in un concêrt cun 1.200 spetadōr a vînen zibîdi dal cansòun scréti da Matteo insèm al Mèister Fulvio Biguzzi Ferrari. Int al zógn ed l’istès ân vîn publichê un désch specêl "Angelo e Diavolo" ch'a gh’è dèinter, cun la cansòun dal 'stès tétol , ânca êter dō sô cansòun: "Ora lo so" e "Codice Rosso".

Dal 2007 Setti l'é la "vōs ch' la pôrta un secrēt" int la "La Bottega delle Parole Usate" pinsê e prodòt dal muşicésta, regésta e cantât e avtōr Marco Caronna. Sèimper int al 2007 Matteo al fà pêrta 'd un stódi, fât da Claudio De Felice (profesōr dal Policlénich ed Siena) e da só fiōla Laura. insém a l'efèt che, la vōş particulêra e al cânt, a pōlen avèir vêrs al fîşich dal ragasōli cun la malatéia ciamêda "Sindrome di Rett", 'na malatéia reditâria rêra ch' la ciâpa scluşivamèint al fèmni.

L' 11 ed setèmber dal 2007 al debót ed la secònda sèria de spetâcol ed "Notre Dame" al "Gran Teatro" ed Ròma Matteo a' s fà mêl al nervòun dal calcâgn per còst l'à duvû arnunsiêr a tōr pêrta al spetâcol.

 
Ind la "Bottega delle Parole Usate"

Al tōrna a cantêr int al spetâcol scrét da Cocciante al 20 agòst 2008 ind la nōva sèria ed rèciti partîda da Catôlica, al gîr al finés pó l'11 ed setèmber 2009 a l'Arèina ed Veròuna. Matteo Setti l'à vistî al paltò bló ed "Gringoire" per 600 vôlti.

Ind al tèimp ed la fermêda, per cōlpa ed l'incidèint al nêrev dal calcvâgn, Matteo al pèinsa ed fêr 'n êtra colesiòun ed cansòun dal tètol "Anime Sciarre" ("âlmi in lòta" in dialèt lucân) cun rangiamèint dal Mèister Valter Silviotti. Int al CD, prodòt da Marco Caronna, a gh'é 11 pès tra quisché 5 în mai stê stampê, l'é un désch fât cun la mîra ed fêr un prodòt fîn, pió 'd artésta che p'r al comêrc.

Al 13 dicèmber 2009 int la "Piazza Re di Roma" a Ròma cun i muşicésta Luca Savazzi (tastiēri), Stefano Carrara (bâs), Alessandro Lugli (bateréia) e Jonathan Gasparini (chitâra lètrica) l'à fât un spetâcol ed beneficèinsa per la giurnêda dedichêda al stódi insém a l'efèt dal cânt e la mûşica int la malatéia "Sindrome di Rett".

Dal 2010, Matteo Setti l'é Giacomo Casanova al prutagonésta ed la cumèdia muşichêla dedichêda a sté persunâg, prodòta da Pierre Cardin (mûşica 'd Daniele Martini). Dôp la préma ed Venèsia dal 12 ed lój in piâsa Sân Mêrch, al spetâcol l'é stê preşentê a Lacoste, in Frância, e a Parîg a l' "Espace Pierre Cardin", dóve l'à ricevû di grôs cumplimèint da la crética e dal póblich. Adèsa al spetâcol l'é drê preparêres per fêr un gîr ed rèciti int al mònd ch' al tòca ânca la Rósia a la Cina.

Elèinch di désch

modifica
  • 2000 - The best of eurobeat Disney
  • 2000 - Eurobeat Disney 2
  • 2000 - Eurobeat Disney presents Winnie the Pooh
  • 2002 - Notre Dame de Paris - 16 cansòun, in manēra stódi
  • 2002 - CD Da per ló
  • 2002 - Notre Dame de Paris - CD live – Arèina ed Veròuna
  • 2002 - The book of dreams - Mangala Vallis - Dō cansòun
  • 2000/2007 - Matt Land - 35 CD Pr' al marchê giapunèiş
  • 2005 - Angelo e diavolo - E.P.
  • 2006 - Sei un film - Da per ló, fât ânca in manēra "dance"
  • 2007 - La voce della luna - in "ALEX" - dedichê ad Alex Baroni

Nôta: cla pâgina ché l'é stêda inviêda cun 'na tradusiòun da Matteo Setti trâta da it.wikipedia.org.
Guêrda la stôria ed la pâgina uriginêla per cgnòser l'elèinch 'd j autōr.