Massachusetts
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Al Massachusetts (a s lèś [mæsəˈtʃuːsɨts] in ingléś, scólta'l chè) 'l è 'n stat di Stat Unî ch'al s cata in dla regiòṅ dal New England e ch'al s è unî a la federasiòṅ in dal 1788. Al mùcia sù siē migliòṅ e mèś 'd abitànt a 'l incìrca par na superfìsi ad 27.334,74 km². La sò capitàl l'è Boston cun Worcester, Springfield, Lowell e Cambridge atri sità impurtànti.
Al sò mòt in latìn 'l è „Ense petit placidam sub libertate quietem“ (’L è cun la spada ch'a paschém la paś, ma na paś sōl sóta la libertà) mént'r al sò nóm al daśvîṅ da na paròla indiàna ch'la vōl dir „davśèṅ a la culìna granda“.
Al cunfìna a nòrd c'n al New Hampshire e c'n al Vermònt, a òvest c'n al stat ad New York, a sud c'n al Connecticut e c'n al Rhode Island, a èst cun 'l Ucèan Atlàntic. 'L è divìś in quatórdas cuntèi e in tarśènt-sinquànt'òṅ cumùṅ. In dal 1692 in dla sità ad Sàlem, e in di sò dintóran, a gh'è stada na casa a 'l strìi da far paùra.
Al stat 'l è dimóndi industrialiśâ, 'd arcurdàr specialmènt qvéla dal tèsil, dla carta, dal scarpi, dla letrònica, dla mecàniga e la navàla. Boston 'l è anc al prim pòrt dal pés dal paéś. Gl'università dal Massachusetts, cuma Harvard, i èṅ dimóndi famóśi e prestigióśi. Al sò PIL par parsòna 'l è 'l sèst più élt di Stat Unî.
Al sò guvernadōr, da 'l 2015, 'l è Charlie Baker dal partî republicàṅ.