Luis Sepúlveda
C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś |
Luis Sepúlveda (Ovalle, 4 'd Utóbar dal 1949 - Uviêd, 16 'd Avrìl dal 2020) 'l è stâ 'n scritōr, giurnalìsta, puvéta e regìsta cilén naturaliśâ francéś.
Biugrafìa
Luis da ragàs al taca a muciàr sù na pasiòṅ par la scritùra. A quind'ś an al s iscrìv a la “Giuventù cumunìsta” dal sò paéś par pò tacàr a lauràr p'r al giurnàł Clarín e anc a la ràddio. Dòp avēr militâ in d'l eśèrcit buliviàṅ, al tórna in Cîl in du al s diplòma cuma regìsta teatràl, tacànd anc a far part dal partî sucialìsta e dla guàrdia persunàla dal presidènt Salvador Allende.
In séguit a 'l cólp ad stat dal generàł Augusto Pinochet, al finìs in parśòṅ vgnénd anc turturâ. Sepúlveda 'l armàgn lè par sèt méś in na séla dimóndi strica in du al n psiva gnanc culgàr-as, pò al vîṅ mandâ in eśìli a 'l èstar dòp avēr fat incóra dl'atra parśòṅ. In dal 1982 al taca a culaburàr cun Greenpeace cuma mémbar dal sò equipàǵ. Da lè in avànti al taca anc a scrìvar dimóndi, pueśìi e racònt specialmènt, in spagnōl mo anc in ingléś, francéś e itagliàṅ parchè al saìva 'l léngui. In dal 1989 al fà vgnir fóra 'l sò prim rumànś, „Al vèć ch'al lśiva rumànś 'd amōr“, pò in dal 1996 l'è la vòlta ad „Stòria dna gabianèla e dal gat ch'al gh'iva insgnâ a vulàr“ che Enzo D'Alò al gh'à fat un cartòṅ animâ da 'l tìtul La gabbianella e il gatto.
In dal 2002 al gira 'n film cuma regìsta e senegiadōr da 'l tìtul Nowhere, cun Harvey Keitel e Jorge Perugorría.
In dal Favràr dal 2020, dòp èsar turnâ a Uviêd da 'n fèstival dal lìb'r in Purtugàl, Sepúlveda al taca a n sintìr-as minga tant bèṅ, cumpàgn a sò mujēr Carmen Yáñez. Ricuverâ cun la févra élta a 'l uśdàł dla sità asturiàna, i gh càt'n al vìrus SARS-CoV-2. Al scritōr al mōr pò ad COVID-19 dū méś dòp.
Filmugrafìa
- 1986 - Vivir a los 17
- 2002 - Nowhere