Gli uccelli
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
 The Birds
| ||
| Gli Uccelli | ||
 Taylor, la Hedren e la Tandy in na figùra dal film | ||
| Gl'Uśèi 1963 | ||
|---|---|---|
| Regìa: Alfred Hitchcock | ||
| Scritōr: Daphne Du Maurier • Evan Hunter | ||
| Atōr: Tippi Hedren • Rod Taylor • Malcolm Atterbury Jessica Tandy • Suzanne Pleshette • Ethel Griffies Joe Mantell • Charles McGraw • Veronica Cartwright Ruth McDevitt • Lonny Chapman • Doodles Weaver Malcolm Atterbury • Karl Swenson • Richard Deacon | ||
| Müsica: Matthew Ross | ||
| Léngua: Ingléś | ||
| Dürä dal film: 120 minüt | ||
| Nasiōṅ: Stat Unî | ||
Gli Uccelli (Gl'Uśèi) 'l è 'n film ad scarésa dal 1963 'd Alfred Hitchcock trat da 'n racònt ad Daphne Du Maurier dal 1953. La pelìcula l'è stada preśentàda fóra da 'l cuncōrs a 'l 16śum Fèstival ad Cannes.
Al film, custâ 2.500.000 ad dòlar a 'l incìrca, un muć ad sôld in alóra par via di efèt speciài, al véd un cast 'd atōr minga tant famōś par tgnir da cat di bèsi, cun la prutagunìsta Tippi Hedren che chè l'è a 'l sò debùt.
Sunt
In na butéga ch'la vénd dal bèsti a San Francisco la śóvna fiōla 'd 'n editōr ad giurnài pîṅ ad bèsi, la Melàgna Daniels (Tippi Hedren), la cata lè 'l avucàt Mitch Brenner (Rod Taylor) ch'al fà finta 'd a n cgnósar-la minga dascurénd sèg cuma s'la fus na cumésa. Chi lò al gh dmanda dal nutìsi su dū papagài ch'a gh'è lè, masć e fémna, na rasa ciamàda sémp'r insém, parchè 'l i vrév tōr par far un regàl a sò surèla pìcula Cathy (Veronica Cartwright) p'r al sò cumpleàn. I dū i s cgnósan da quànd i s èṅ catâ in tribunàl parchè lē l'éra finìda sóta prucès parchè, girànd in màchina imbariàga, l'iva śbragâ na vedrìna.
Anc dòp al predicòs ch'al gh'à fat, a la Melàgna cal tisi lè al gh piàś dimóndi e acsè la decìd 'd andàr a catàr-al a cà sua a Bodega Bay, in dua lì lò al pasa i Sàbat e al Dméndghi insém a sò màdar, par purtàr-ag chi papagài lè, cumprâ da lē. Durànt al viàś in sal mutuscàṿ a sucéd ch'un gabiàṅ al la bèca in sla tèsta, faghénd-ag un taj.
Cun la vója ad cgnósar méj cal Mitch lè, la Melàgna la decìd ad partecipàr a la fèsta ad cumpleàn ad Cathy dal dè dòp faghénd-as uspitàr par punsàr a la nòt a cà dla mistra dal paéś, la vècia muróśa d'l avucàt, l′Annie (Suzanne Pleshette). Cla sira lè 'n àtar gabiàṅ al sa stablìs atàc a 'l us. Ma qvést chè a n è minga al sōl fat ad c'l àtar mónd ch'a sucéd lè: i pui dla màdar ad Mitch, la sgnóra Lydia (Jessica Tandy), i śmétan ad magnàr; durànt la fèsta ad Cathy un stóral ad curnàci al dà adòs a i putèṅ curénd-'g a drē par bcar-i mént'r i èṅ drē a turnàr a cà; la sira dòp un sentinàr ad pasarìni i vaṅ in dla cà di Brenner pasànd p'r al camèṅ; un cuntadèṅ al vèṅ catâ mòrt cun i òć cavâ via e pîṅ ad siléf ad òpra di uśèi. E tut quést sénsa gnanc un mutìṿ. La gint dal pòst la próa a dar-as dal spiegasiòṅ ma 'n àtar atàc di gabiàṅ, cun al diàv'l adòs, al fà murìr dimóndi parsòni, anc la pòvr'Anna.
Anc i Brenner e la Melàgna i patìsan i àtac di uśèi, specialmènt quàla lè ch'l'éra andàda a védar, séns'usta, cuśa a gh'éra in dal tasèl mòrt: un muć 'd uśèi rabî ch'i ìvan fat un śbrag in dal téǵ catànd la manéra ad vèrar al pasàǵ. Al dè dòp Mitch al decìd ad scapàr via da cal pòst lè insém a la sò famìja e a la Melàgna ardùta a 'n bèg umàṅ par la paùra e par la scarésa d'l asàlt patî. La Cathy la gh dmanda «Pòs-j-a purtàr mèg i papagài? Chi lōr i n aṅ fat gnint.». In cal méntar, là 'd fóra, miàr 'd uśèi pugiâ dapartùt i n fànan più gnint, i tìnan sōl 'd òć i quàtar ch'i partìsan piàn piàṅ cun la màchina ma ninsòṅ al sà cuśa i gh'ànan in dla sò suca.