Antibiòtic
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
(Lēś anca eli avertèinsi generèli a 'l riguêrd di cuntgnû di artìcol dla Wikipedia)
'Lantibiòtic (antibiotico in itagliàṅ) 'l è na medśèina per curèr di distùreb provochê dai batéri.
I vinen prodòt, al più del volti, tulènd i só componèint atîv da soquànti mùfi.
La só stòria
Bèle in dl'antichitê a s cgnusìva enpiricamèint el capacitê curatìvi ed soquànti piànti e mùfi, mo uficialmèint a s catèva la penicilìna in dal 1928 cun 'l Alexander Fleming.
In dal 1945 i Ernst Chain e Howard Walter Florey i tulìv'n al Prémi Nobel per la Medśèina p'r avér catê fóra dal formi puri 'd antibiòtic.
In di an, i gniven catê i antibiòtic ch'i seguìsen chè:
- 1935 prontośìl
- 1936 solfanilamìda
- 1939 solfacetamìda
- 1940 sulfametiśôl
- 1942 benśilpenicilèina, sulfadimidèina
- 1943 sulfameraśèina
- 1944 streptomicèina
- 1947 sulfadiaśèina
- 1948 clorotetraciclèina
- 1949 cloramfenicôl, neomicèina
- 1950 ossitetraciclèina, penicilèina G procaèina
- 1952 eritromicèina
- 1954 benśatèina penicilèina
- 1955 spiramicèina, tetraciclèina, tiamfenicôl, vancomicèina
- 1956 fenossimetilpenicilèina
- 1958 colistèina, demeclociclèina
- 1959 virginiamicèina
- 1960 meticilèina, metronidaśôl
- 1961 ampicilèina, spectinomicèina, sulfametossaśôl, trimetoprìm
- 1962 cloxacilèina, acid fuśìdic
- 1963 fusafungèina, limeciclèina
- 1964 gentamicèina
- 1966 doxiciclèina
- 1967 carbenicilèina, rifampicèina
- 1968 clindamicèina
- 1970 cefalexèina
- 1971 cefazolèina, pivampicilèina, tinidaśôl
- 1972 amoxicilèina, cefradèina, minociclèina, pristinamicèina
- 1973 fosfomicèina
- 1974 talampicilèina
- 1975 tobramicèina, bacampicilèina, ticarcilèina
- 1976 amikacèina
- 1977 azlocilèina, cefadroxìl, cefamandôl, cefositèina, cefuroxìma, mezlocilèina, pivmecilìnam
- 1979 cefaclôr
- 1980 cefmetaśôl, cefotaxèima, cefsulodèina, piperacilèina
- 1981 amoxicilèina/acido clavulànic (co-amòxiclav), cefperaśòun, cefòtiam, cefsulodèina, latàmoxef, netelmicèina
- 1982 apalcilèina, ceftriaxòun, micronomicèina
- 1983 cefmenòsima, ceftaśidìma, ceftirosìma, norfloxacina
- 1984 cefonìcid, cefotétan, temocilèina
- 1985 cefpiràmid, imipenem/cilastatèina, ofloxacèina
- 1986 mupirocèina, aztreonam, cefoperaśòun/sulbactam, ticarcilèina/acido clavulànic
- 1987 ampicilèina/sulbactam, cefixima, roxitromicèina, sultamicilèina, ciprofloxacin, rifaximèina
- 1988 azitromicèina, cefaclor, flomoxef, isepamicina, midecamicèina, rifapentèina, teicoplanèina
- 1989 cefpodoxima, enrofloxacèina, lomefloxacèina
- 1990 arbekacèina, cefozidima, claritromicèina
- 1991 cefdinir
- 1992 cefetamet, cefpirome, cefprozil, ceftibufene, fleroxacèina, loracarbef, piperacillèina/tazobactam, rufloxacèina
- 1993 brodimoprim, diritromicèina, levofloxacèina, nadifloxacèina, panipenem/betamipron, sparfloxacèina
- 1994 cefepime
- 1999 quinupristèina-dalfopristèina
- 2000 linezolid
- 2001 telitromicèina
- 2003 daptomicèina
- 2005 tigeciclèina, doripenem
- 2009 telavancin
- 2011 fidaxomicèina
- 2013 ceftarolèina fosamil
Manéri 'd dìr
- (EGL) Te n'pō minga andèr avànti a forsa 'd antibiòtic![1] (IT) Non puoi micca andare avanti a furia di antibiotici!
Vōś lighèdi
Noti e referèinsi
Èter progèt
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Antibiòtic
Wikizionario contiene la voce di dizionario «Antibiòtic»
Colegamèint estèren
- (IT) La vóś in sìm'a 'l vocabolàri Treccani.
- (EN) Un rapòrt edl'Organiśasiòun mondièla dla sanitê dal 2014 in sìm'ala reśistèinsa ai antibiòtic in dal mònd.