Aerogèl
|
C'l artìcol chè 'l è scrit in
Carpśàn |
'L aerogèl 'l è na sustànsa in dal stêt solid cumpàgn'a 'n gel, mo in dû, a 'l post edla cumpunèinta lìquida, i gh' àn mìs un gas. Quel ch'a in vìn fóra 'l è na sćiùma sòlida cun dal proprietê specèli, e la più importànta l'è quèla 'd cavèr-'gh-la 'd iśolèr a 'l piò grand livêl. 'L aerogèl 'l è la sustànsa sòlida mèin dèinsa ch'a s cgnùsa, a dìr ch'l'è la piò alśéra dèintr'a 'l meter cûb; difàti 'l è furmê da 'l 99,8% 'd ària e da 'l 0,2% ed diòsid ed silîs, ch'l è quèl ch'a gh'è dàintr'in dal vēder. Al stès tèimp, 'l è 'n iśolànt tèrmic dimòndi bòun e 'l gh' à anca dimòndi robustèsa.
Al s ciàma anca fùm giasê, o fùm sòlid, o fùm blu per la só trasparèinsa; a tuchèr-el al fa gnìr in mèint dla goma-piùma.
Invintê per la prìma vôlta in dal 1931 da 'l Steven Kistler, per custruìr-el a s pōl druèr dimòndi materiē diferèint: a s' pōl catèr di aerogèl ed silîs, 'd alumìni, ed crôm, ed stagn e 'd carbòni.