Transpadèna Fraraisa
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Bulgnaiṡ |
La Transpadèna fraraisa l'è 'na regiån stòrica ch'la tôl insamm dî sît a man cénna dal Po, lighè storicamänt a la zitè ed Frèra, ch'la s câta a drétta dal fiómm, davänti a stäl cmónni. La Transpadèna la fèva pèrt stral fiómm Târter e al Po e incû la tôl insàmm äl cmónni d'la rîva d'la Pruvénzia ed Ruîg stra Melara e Crespin.
Dal Mediuêv tott al Polesine l'era såtta Frèra, mo ai era vló pôch che al teritòri al fé gåula a la Repóbblica ed Vnêzia, ch'la vlêva èser la prémma in tott al basén dal delta dal Po.
Defâti dal 1482-1484 Vnêzia e Frèra äl fénn la guèra pr'avair al Polesine. Quand i fénn la pès a Bagnôl dal 7 d'agåsst 1484, Vnêzia la controlèva tott al Polesine fòra ch'la Transpadèna Fraraisa.
La Transpadèna l'era pèrt dal Duchè ed Frèra e dåpp al 1589 al Stèd d'la Cîsa fén che Napoleån dal 1796 al canbié i cunfén dî teritôri e al tulé al Po cme riferimänt. Ste nôv cunfén al fó mantgnó al Cungrès ed Vienna cme cunfén stral Lunbèrd-Vènet e al Stèd d'la Cîsa. Dåpp al 1866 l'è advintè al cunfén stra l'Emégglia-Rumâgna e al Vènet.
Anch incû as dscårr al dialatt frarais int'äl cmónni d'la vècia Transpadèna.