Repóblica Cispadâna
C'l artìcul chè 'l è scrit in Arzân |
La Repóblica Cispadâna (Repubblica Cispadana in italiân) l'êra un stêt ed Êlta l'Itâlia nê int al 1796 sóta al cuntròl ed l'esêrcit napoleònich. Ind l 'ân dôp l'é andêda a finîr int la Repóblica Cisalpèina.
Stòria
Subèt dôp l'entrêda ed Napoleòun in Itâlia al 10 avrîl 1796, al trópi francèiṣi àn ocupê i teritôri sòta la doméni avstrìach osèja al Duchêt ed Milân, e al Duchêt e Mântva; i teritôri dal Duchêt ed Mòdna e Rèz e quî che fêven pêrt dal Stêt ed la Cēṣa, ed Bològna e Frêra.
Al 16 utòber 1796 a s'é tgnû a Mòdna un cungrès cun i rapresentânt dal pruvînci ed Mòdna e Rèz e dal vèci delegasiòun dal Stêt ed la Cēṣa ed Bològna e Frêra ch'l'à riunî al quâter sitê in còla ch' l'à ciapê al nòm ed “Confederasiòun Cispadâna”. Al cungrès l'é stê urganiṣê, mìa uficialmèint, da Napoleòun, ch'al só esêrcit l'îva traversê l'Itâlia setentrionêla a l'inési ed l'ân, e al gh'îva la necesitê ed fermê la situasiòun in Itâlia e riunîr nōvi trópi per 'na nōva ufensîva cûntra l'Avstrìa. In dicèmber al cungrès al dichiâra che al quâter pruvînci arén fât la “Repóblica Cispadâna” e l'à invidê chi êter popôl italiân a unîres a lôr. A vîn fât 'na guêrdia cèvica, cumpôsta da casadōr e artiliêr.
Al 17 znêr 1797, ind la Sêla dal Triculôr (alōra l’êra la sêla ed l’Archèvi Duchêl), al cungrès l’à decîṣ ed fêr un gvêren; la bandêra siēlta l’é stêda un triculôr pr’al lòungh, cun strési ròsi, biânchi e vèirdi, al cèinter, ‘na figûra fâta da un portafrèci, inséma a di trofèi ed guèra, cun dèinter quâter frèci cme sègn dal quâter pruvînci uriginêli, a l’têren ed ‘na curòuna ed lâver.
Napoleòun Bonaparte al 19 mâg 1797l’à urdnê che la Rumâgna (utgûda cun al Tratêt ed Tolentino) la s’unés al la Repóblica Cispadâna e che da lê se stachésen Mòdna, Rèz, al Mâsa e Carēra per mètres insèm a la Repóblica Transpadâna. Al 19 lòj 1797 la Repóblica Cispadâna la s’é unîda cun la Repóblica Transpadâna.
Vōṣ corelêdi
- Napoleòun
- Gioacchino Murat
- Impêr francèiṣ
- Guèri napoleônichi
- Campâgna d'Itâlia
- Repóblica Subalpèina
- Repóblica Transpadâna
- Repóblica Cisalpèina
- Repóblica Rumâna (1798-1799)
- Repóblica Napoletâna
- Règn ed Nàpoli
- Règn ed Sicélia
- Règn ed Sardègna
- Repóblica Italiâna (1802-1805)
- Règn d'Itâlia (1805-1814)
- Stêt italiân preunitâri
- Cungrès ed Vièna