Mecanìśum européo 'd stabilità
C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś |
Al Mecanìśum européo 'd stabilità, cgnusû anc cun 'l acrònim ad MES o cuma Fónd salva-Stat, l'è n'urganiśasiòṅ internasiunàla a caràtar regiunàla nada cuma fónd finansiàri européo par la stabilità finansiària dla śòna euro (art. 3), istituìda faghénd dal mudìfichi a 'l Tratâ 'd Liśbóna (art. 136) apruvàdi al 23 ad Mars dal 2011 da 'l Parlamènt européo e ratificàdi da 'l Cunsìli européo a Bruxelles dū dè dòp.
'L è nâ dòp la criśi di dèbit pùblic par dar di bèsi in prèst a i paéś ch'i gh'ìsan 'd avēr di prubléma a catàr di finansiamènt su i marcâ. Tut i Stat ch'i dróan la munéda euro i gh'aṅ da finansiàr al fónd tgnénd cònt dal sò PIL. Quànd un paéś al gh'à biśógn, al pōl dmandàr ad psēr druàr i fónd dal MES, faghénd di acòrd cun la Cumisiòṅ, cun la BCE e c'n al FMI (s'a s gh'is biśógn anc d'l ajùt ad cl'istitusiòṅ chè), butànd pò śò un memurandum 'd intéśa p'r armét'r a pòst i cōnt.
L'Itàglia la partésipa a 'l MES par na quóta dal 17,9137%, esénd al tèrs cuntribudōr dòp la Germàgna (27,1464%) e la Frància (20,3859%). Cun l'emergénsa dal COVID-19 i paéś i pōlan dmandàr di bèsi in prèst dal MES sénsa cundisiòṅ, ma sōl par dal spéśi sanitàri e in fiṅ a 'n 2% dal PIL.