Manfrēd I Pio (?, dôp dal 1282[1] - Chèrp, 12 ed setèmber dal 1348) 'l era stê 'n condotēr e 'l prìm di sgnōr Pio ed Chèrp. Fiōl ed Fed'rîg e dl'Agnēś ed Matèo da Gorśàṅ, in dal 1318 Manfrēd 'l era dvintê vicàri in Mòdna infintànt ch'al n'fus estê numinê al nōv podestê dla sitê. Cun la forsa e anca p'r un dirìt ereditàri ch'a gh'deśgnìva da la mujér Flandina Brocchi, al Manfrēd al tulìva al cmànd in sìm'a Chèrp al 16 ed mâǵ dal 1319, imperśunènd Śacarìa Tośabèc edla pêrt di miranduléś. Chilōr, sgnōr ed Mòdna, i gh'dàn adôs in 'n asédi ed tri smàni tra 'l dicèmber dal 1319 e 'l śnêr 1320, mo anc cun 'l aiùt dal curśéśGibêrt, Manfrēd al gh'la chevarà 'd tgnìr a bóta:
«
Manfredo cavaliere generosissimo si diffendeva coraggiosamente avendo ancora fortificata la Terra poco temeva il nemico. Intanto li Pii, e Gorzani fuor usciti di Modena andarono a pregare Giberto di Correggio, Capitano della parte Ghelfa, che si ritrova una gran quantità di Bolognesi e Romagnoli ed altri di sua parte per andare a Brescia in soccorso di Enrico Imperatore, lo, pregarono a voler soccorrere Manfredo assediato. Giberto di buona voglia si commosse, e giunto vicino alla Terra trovò che i Modenesi per di lui paura s'erano fuggiti, e non occorrendo far altro stette con il Pio tre giorni.»
(IT)(Storia della città di Carpi, da 'l manuscrìt ed Don Girolamo Balugola, Chêrp, 1647, in dl Archìvi cumunêl ed Chèrp, citê da Màrio Bisòchel e da Gianfrànc Gvàitoli in "Carpi e la sua storia", Nōv, 2008)
«
Manfrēd cavaliēr dimòndi generōś al s difendìva cun curàģ, ch'l ìva incòri fortifichê i spêlt edla Tera e 'l n'gh'ìva mìa pavùra dal nimîg. In cal mèinter, i Pio e Gorśàni, vgnû fóra da Mòdna, i ér'n andê a preghèr Gibèrt ed Curèś, Capitàṅ di Guélf, che da la só pert al gh'ìva anca dimòndi Bulgnéś e Rumagnól e di èter arèint a lò, p'r andèr a Brésa a socòrer 'l Imp'radōr Arîg, i 'l preghèven ed vlér jutèr Manfrēd sòt'asédi. Gibèrt vluntéra al gh'andèva e, rivê lè, al catèva che i Mudnéś i éren bèle scapê via per pavùra 'd lò, e n'gh'ènd da fer èter, al stèva col Manfrēd Pio per tri dè.[2]»
Caschèda Chèrp n'ètra volta in dal 1321 in del màn di tirànic Bonacolsi, i cuśèin Gvid e Manfrēd Pio i cùcen la ginta 'd Chèrp a śbàt'r-i fóra da la sitê, mo però Chèrp l'armàgn in del man di papalèin. In dal 17 ed dicèmber dal 1329, 'l Imp'radōr Ludvîg IV al Bàvaréś al dà al vicariê 'd Mòdna a 'l Gvìd e a 'l Manfrēd Pio. In dl avrìl dal 1330 i Pio i gh'la chèven ed bàter e imperśunèr al cmandànt di suldê papalèin, Bertrànd Dal Bêls e pò anca 'd tgnìr a beda al só sucesór, al sgnór ed Rìmin, Malatesta. 'Rivê in Itàglia al rè dla BoèmiaŚvàn I, chilò al cunferma al vicariê imperiêl ed Mòdna ai Pio, e la sgnorìa ed Chèrp a Manfrēd. In dal 1332 Manfrēd al taca a fèr custruìr i mùr dintor'n a la sitê 'd Chèrp. Al cmànd di Pio in sìm'a Mòdna al n'dura mìa dimòndi, perchè i Este i fan de tùt per tór-egh-la, e i Pio i gh'l'àn da cunsgnèr in dal 1336. In dal 1344 Manfrēd al gnìva imperśunê da 'l sgnōr ed Rèś, Filìp Gunśèga, ch'al n'epsìva mìa vèder i Este 'd Mòdna e gnanca 'd catèr al Manfrēd in mèś a 'l cortèo 'd Obìs 'd Este.
«
Che se tanto fece a pro della diletta sua Carpi Manfredo ancor absente, che non avrà poi fatto a favore de' suoi sudditi, allorché, contento di avere empiuto col grido del suo valore, della sua prudenza, e sopraffina politica l'Italia tutta, quivi ritrovossi a finirvi i suoi giorni con tutta pace e quiete. Ma di quel molto che egli negli ultimi anni della lui vita operar dovette, nulla ne sappiamo dire, poiché da tutti gli storici si passano sotto un tranquillo silenzio, che, a ben esaminarlo, forma la più bella corona di quella gloria, cui è tenuto ad aspirare un Principe, amante d'esser qual dee, un buon padre degli uomini al lui governo da Dio commessi.»
(IT)("Delle origini, progressi, vicende e successivi domini, non che delle diverse serie de' vari Soggetti ad ogni arte e scienza insigni della città di Carpi. Trattato critico-storico", manuscrìt da 'l Pèder Luca Tornini, Chêrp, XVIII séc., cupiê a màṅ da don Pàol Gvàitol in dal séc. XIX, in dl Archìvi comunêl ed Chêrp, citê da M. Bisòchel e da G. Gvàitoli in "Carpi e la sua storia", Nōv, 2008.)
«
Che s'l ìva fât dimòndi p'r al bèin dla só Chêrp mèinter che Manfrēd 'l era vìa, ch'al n'ìs pò fàt anc dôp p'r i só sùdit, quànd, cuntèint 'd avér impinî cun la vōś dal só valōr, dla só prudàinsa, e dla só polìtica fìna l'Itàglia 'ntéra, al turnèva chè a finìr i só dè in dla pêś e in dla chiēt. Mo 'd cal dimòndi che in di ùlt'm an dla só vìta lò 'l duvìva avér fât, nuèt'r a n'savòm mìa sa dìr, perchè tùt i stòric i 'n tinen un silèinsi tranqvìl, che a bèin vèder, 'l è al più bêl coronamèint ed cla glòria ch'i vrèven tùt i Prìnsip, vulunt'rōś 'd èser di bòun reśdōr di òm che Dio al gh'à dê.[3]»
Manfrēd al murìva 'd pesta al 12 ed setèmber dal 1348 e i só rest i gnìven suplî in dla céśa dla Sègra ed Chêrp. Al lasèva du fiō, l'Agnéś e Galâs, ch'al gh'sucedarà in dla sgnorìa ed Chêrp.
.JPG)
