Equinósi
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
'L Equinósi (da 'l latìn aequinoctium, derivâ a sò vòlta da "aequa-nox" ch'a vōl dir «nòt cumpàgna») 'l è cal perìud dla rivulusiòṅ dla Tèra intór'n a 'l Sōl in du la stéla la s cata a 'l śénit d'l equadōr. Al s verìfica dū vòlti 'l an e, quànd a sucéd, la duràda dal dè (in du a gh'è la luś dal Sōl) l'è cumpàgna a la duràda dla nòt (in du la n gh'è briśa). Durànt gl'equinósi i raś dal Sōl i rìvan perpendiculàr rispèt a 'l as ad rutasiòṅ dla Tèra.
Gl'equinósi i gh'èṅ ógni siē méś, in Mars e in Setémbar, e i dàn'n inìsi a la stagiòṅ dla Primavéra e d'l Aṿtòṅ in d'l emisfēr bureàl mént'r invéci in d'l emisfēr austràl al stagiòṅ i èṅ arbaltàdi.