Dumènica
Artécol in dialèt arzân
La Dumènica (Domenica in italiân) l'é al dé ed la stmâna tr' al Sâbet e al Lunedé.
In Europa e in Amèrica latèina l'é cunsidrê l'ltem dé ed la stmâna, int i Stêt Unî, in Giapòun e in Braşîl invēci l'é cunsidrê al prém.
Préma 'd l' arîv dal Cristianèişem, sté giōren ché al cumbinêva cun al dies solis, oséia al "giōren da Sōl in unōr dal dio Sol Invictus. Incòra incō sté nòm al 's e-tgnû da cât int al légnvi tedèschi cme int l'inglèiş Sunday, o int al tedèsch Sonntag.
Urégin ed l'arpûns ed la dumènica modifica
L'arpûns ed la dumènica an gh'à mia 'n' urégin pagâna mó cristiâna. Al 7 ed mêrs dal 321 l'imperadōr Costantino (che alōra l'ēra un inscrét al Sol Invictus al 's é pó batşê in pûnt ed môrt, a la fîn al dvèinta cristiân) al decrēta che 'l prém dé 'd la stmâna (al giōren dal Sōl, dies Solis) al duvîva èser dedichê a l'arpûns perché la cēşa préma ed ló fîn dal tèimp ed j apôstel la rispetêva la dumènica.
La religiòun dal Sol Invictus l'é armêşa 'd môda fîn al famōş decrēt ed Tessalonica ed Teodosio II dal 27 ed fervêr, dōve l'imperadōr al decéd che l'ónoca religiòun de stêt l'ēra al Cristianèişem, al mèt al bând e al ciâpa ed mîra ògni êtra religiòun.
Per còsta ragiòun, al 3 ed novèmber 383 al dies Solis al câmbia nòm in dies dominicus (Giōren dal Sgnōr) e in cla fōrma ché l'é rivê fîn a nuêter.
Significhêt int la religiòun modifica
Int al Cristianèişem la dumènica l'é dedichêda a la religiòun.
Int la religiòun catôlica a 's arcôrda la Risuresiòun ed Crést (Marco 16,2; Luca 24,1; Giovanni 20,1) e a vîn santifichê la dumènica cun la partecipasiòun a la Cumeniòun e a l'arpûns dal lavōr. Tóti 'l dumènichi în giōren ed precèt.
Vōş coleghêdi modifica
Êter prugèt modifica
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Dumènica
Lunedì · Martedi · Mercoledì · Giovedì · Venerdì · Sabato · Domenica
Nôta: cla pâgina ché l'é stêda fâta cun la tradusiòun ed Domenica trâta da it.wikipedia.org.
Guêrda la stôria ed la pâgina uriginêla per cgnòser l'elèinch 'd j autōr.