C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś Emiliàn

Te doy mis ojos
Ti do i miei occhi

La Laia Marull e Luis Tosar in na figùra dal film
A t dag i mè òć
2003
Regìa: Icíar Bollaín
Scritōr: Icíar Bollaín • Alicia Luna
Atōr: Laia MarullLuis TosarCandela Peña
Rosa Maria SardàKiti MánverFrancesc Garrido
Antonio de la TorreSergi CallejaRoberto Álamo
Müsica: Alberto Iglesias
Léngua: Spagnōl
Dürä dal film: 109 minüt
Nasiōṅ: Spaggna


«
La pasiòṅ la pōl cuciàr via luntàṅ dimóndi.»
(Tagline dal film)


Ti do i miei occhi (A t dag i mè òć) 'l è 'n film dramàtic dal 2003 dl'Icíar Bollaín ch'la 'l à anc scrit insém a l'Alicia Luna, màdar dabòṅ dal baghét prutagunìsta dla pelìcula, Nicolás. Al dascór dla viulénsa cóntar cal dóni fata in di mur ad cà ch'la pōl purtàr a 'l femnisìdi, tulénd spunt da 'n curtumetràǵ dla Bollaín dal 2000 da 'l tìtul „Amores que matan“ (Amōr ch'i màsan).

La pelìcula l'à vins sèt Prèmi Goya in dal 2004 méntar gl'atōr prutagunìsta, la Laia Marull e Luis Tosar, i èṅ stâ premiâ a 'l Fèstival Internasiunàł dal Cìnema 'd San Sebastiàṅ dal 2003.

Sunt

In dal cōr dla nòt la Pilar (Laia Marull) la déśda sò fiōl pìcul Juan (Nicolás Fernández Luna), la fà sù quèl in présia e pò la partìs da la sò cà 'd Tulēd p'r andàr a star da sò surèla Ana (Candela Peña) ch'la gh'à in prugèt ad spuśàr-as prèst c'n al sò muróś scuséś John (Dave Mooney), un ragàs ch'al fà da magnàr, al dasparécia, al fà la spéśa e al pulìs. La Pilar l'è stufa 'd ciapàr-li da sò marè Antonio (Luis Tosar), 'n óm ch'al lavóra in un negòsi 'd eletrudumèstig e cun l'arlìa fàcila tant che da spés al gh dà adòs anc da 'l punt ad vista psiculògic.

Na sira la dóna l'incróśa par strada sò marè ch'al gh siga adrē parchè la 'l à mulâ sénsa dir-ag gnint, pò al gh prumét ch'al cambiarà s'la tórna a cà parchè lē par lò l'è 'l sò Sōl e sénsa 'd lē lò al n gh la cava minga a vìvar. La Pilar la gh'à paùra anc s'la sà che Juan 'l à dmandâ 'd sò pàdar e ch'l al vōl védar, in tut al manéra la n gh vèra briśa 'l us.

A 'l simitèri, méntar sò màd'r Aurora (Rosa Maria Sardà), na dóna a l'antìga, la dmanda a John s'al gh'à intensiòṅ ad spuśàr-'s in céśa, l’Ana la cònta a sò surèla ch'l'à vdû 'l carti d'l uśdàł e dal bòti ch'l'à ciapâ e la gh cunsìlia 'd tōr 'n avucàt e ad divursiàr ma lē la diś ad nò, piutòst la gh'à biśógn 'd un lavōr par tiràr avànti adès ch'l'è da par lē e ch'la gh'à 'n fiōl da tiràr sù. La cata da véndar di bijét par védar di quàd'r in na céśa.

Quànd Antonio al vîṅ a savēr da sò fiōl in du la lavóra al taca a far-ag catàr di regalèṅ, di fiōr e di buclèṅ, e al gh lasa scrit un mesàǵ: „A vag da 'n psicòlug, quànd è che tór'n-at a cà?“. Anc l’Aurora la vrév che sò fiōla la pinsìs a 'l bèṅ dla famìja, i prubléma i gh i ànan tut. Na sira Antonio al riva a cà dl’Ana par la fèsta 'd cumpleàn ad Juan ch'al 'l à invidâ. La Pilar prima la và in n'atra cambra, pò la decìd ad spianàr gl'urcèṅ ch'al gh'à rigalâ lò. In mèś a cal śēl lè, sinténd-'s un pés fóra da l'àqua, Antonio al và via dòp avér dâ 'n baśèṅ a Juan, la Pilar la gh và adrē par dmandàr-ag cuma và-la ma sò surèla la la ciàma sù subìt.

Antonio al cònta a 'l psicòlug (Sergi Calleja) ch'al n gh la cava minga a vèrar-'s cun sò mujér, ch'al fà fadìga a butàr fóra qvél ch'al sènt ma piàn piàṅ i dū i s davśìn'n incóra cun 'l óm ch'al gh diś ch'adès 'l è bòṅ ad cuntrulàr-as quànd a gh vîṅ da rabìr-as. I dū i finìs'n a lèt cuma dū muruśèṅ, pò Antonio al s fà véd'r in céśa da l’Ana 'l dè dal nòsi cun lē ch'la 'l guàrda mâł, pò la litga anc cun sò surèla quànd lē la gh diś ch'la vōl turnàr a vìvar cun sò marè.

Insém a dū sò culéghi, la Lola (Elisabet Gelabert) e la Rosa (Kiti Mánver), a s vèra n'ucaśiòṅ par la Pilar ad tgnir adrē a 'n cōrs par di muśèo in du la gh'à da dascórar di quàd'r a 'l pùblic. Antonio al taca a dvintàr gelóś parchè lē la s tira sèmpar quànd la và fóra e al gh'à paùra ch'la pòsa cgnósar qualchidòṅ un dè e pò inamuràr-as, lò ch'al n gh'à minga di argumènt da dascórar sèg e ch'al gh'à 'n apartamènt ad mèrda, pò al n s cumpatìs pròpria briśa quànd lē la lasa 'l telefunèṅ śmòrs, giusà csa fà-la. L'arlìa la mónta sù però 'l è 'n àtim, pò al s pintìs.

Quànd na banca 'd Madrìd la gh śibìs un cuntràt 'd lavōr in dal sò camp, Antonio al n gh véd piò, 'l è sicûr che lē la vaga a dascórar tuta trucàda in pùblic parchè a gh piàś far véd'r al téti e 'l cûl a tut, dònca a gh cava via i vistî e pò al la śibìs in balcòṅ. La Pilar la s pisa adòs da la pàura, Antonio al la mòla dgénd-ag 'd andàr a lavàr-as ma lē la và invéci a denunsiàr-'l a la pulisìa ma pò la s tira indrē. Antonio al dmanda pardòṅ e cuśa gh'à'l da far par scuśàr-as, traśàr par tèra, métar-'s in śnòć o che àtar. Lē la gh diś ch'la n gh vōl più bèṅ, Antonio al salta sù dgénd-ag che se lē la và via lò al s cópa, al ciàpa 'n tirabusòṅ e al taca a śbuśìr-'s i bras finénd a 'l uśdàł. La Pilar la và a sintìr s'al stà bèṅ pò quànd l'infarméra la diś ch'al n è minga in perìcul, lē la decìd ad dar-'g un taj par sèmpar. Insém a 'l sò amìghi la fà sù 'l valìś e la partìs mént'r Antonio al la guàrda sénsa vèrar bóca.

Culegamènt estéran