C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn Emiliàn

Alegorìa edla morèl dal Tintoretto, in 'n òli di an 1580.

La morèl (morale in itagliàṅ) l'è cl insèm ed valōr e 'd prinsìpi che i agìnt i gh'tinn adrē in di só conportamèint. La paròla la deśvìn da 'l latèin mos, moris, "custùm" e a s in cata i prim riferimèint in sìm'a 'l De Fato ed Ciceròun, ch'al la tōś dala corispondèinta gréca ethos:

«
...quia pertinet ad mores, quod ethos illi vocant, nos eam partem philosophiae de moribus appellare solemus, sed decet augentem linguam Latinam nominare moralem; explicandaque vis est ratione enuntiationum, quae Graeci axiomata vocant.»
(LA)(De fato (quia pertinet ad mores), 44 prìma ’d Crist)
«
...a 'l riguèrd di custùm, indû lalōr i gh'diśen ethos, nuèter a la ciamòm cla pèrt edla filośofìa in sìm'ai custùm, ma la lìngua latèina più élta la la pōl ciamèr "filośofìa morèl", quèla che i Grēc i la tóśen acsè cum l'è, nuèter a la spiegòm con la forsa dal ragiunamèint.»

Manéri ed dir

  • (CARPŚ) Lasa bèin lè 'd fèr la morèl! (IT) Smettila di fare la morale!

Vōś lighèdi

Noti e referèinsi

Èter progêt

Colegamèint estèren