Minneśòta
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Al Minneśòta (a s lèś [mɪnɨˈsoʊtə] in ingléś, scólta'l chè) 'l è 'n stat di Stat Unî ch'al s è unî a la federasiòṅ in dal 1858. Al gh'à na pupulasiòṅ ad sinc migliòṅ 'd abitànt dagnóra par na superfìsi ad 225.181 km². 'L è cgnusû cuma 'l stat di déś-mila lâg anc se pò i lâg i èṅ dódas-mila, c'n in mèś anc na part dal Lâg Superiōr.
Al cunfìna a nòrd c'n al Cànada, a èst c'n al Mìchigan e c'n al Wiscònsin, a sud cun 'l Iowa, a òvest c'n al Dakòta dal Sud e c'n al Dakòta dal Nòrd. Al Minneśòta 'l è divìś in utànta-sèt cuntèi e in utsènt-quarantasèt cumùn. Al sò mòt 'l è „L'Étoile du Nord“ (La stéla dal nòrd).
La capitàl l'è Saint Paul ma la sò sità più granda l'è Minneapolis ch'la pasa i quatarsènt-mila cristiàṅ. Al sò guvernadōr, da 'l 2011, 'l è 'l demucràtic Mark Dayton.
Al clima 'l è cuntinentàł, dimóndi fréd in Invèran e cald in Istâ. Tulénd via 'l Alàska, al Minneśòta 'l è 'l stat più a nòrd dal paéś parchè al gh'à 'n cunsèṅ ch'al pasa 'l paralēl 49. Al Minneśòta 'l è 'l stat federàł ch'al prudùś da piò ad tut chi àtar furmintòṅ, barbabiétuli, sòja e arvèa. La bèstia 'd alevamènt tiràda sù par la carna 'l è 'l tòc. Na vòlta 'l paéś 'l éra anc pîṅ ad minéri 'd fèr, in tut al manéri 'l è da 'd chè ch'a riva 'l 75% ad cal mineràl chè druâ in di Stat Unî.