Delésia dal Verginèiṣ
Artécol in dialèt arzân
La Delésia dal Verginèiṣ (Delizia del Verginese in italiân) l’è òna dal 19 abitasiòun d’j Estèins (ciamêdi Delési estèinsi) atâch a Portmagiōr
.svg)
La Delésia modifica
A’s trâta ed ‘na véla fâta a retângol a dû piân cun a j ângol quâter tòri merlêdi. Fâta ed quadrê stablî ed biânch. L’é coleghêda cun un pôrdegh dal setsèint a ‘na capèla privêda. Ind la pêrt ed drêda a gh’é un brôl (un giardèin rinasimentêl) e ‘na tòra clumbêra (presèint int al fararèiṣ, in divêrsi véli sgnurîli).
La Stòria modifica
L’é stêda fâta cme un caṣamèint a tâch i fióm Primêr e Silèr bèle a la fîn dal ‘400 e l’êra dòunca pusèbil rivêregh via âcva da Frêra. Pó sóta al Dóca ed Frêra Alfonso I d'Este l’é stê arnuvê fôrsi da Girolamo da Carpi e l’à avû al só mâsim dal spiandōr. Alfonso al l’à regalê a la curtzâna Laura Dianti, ch’ l’à cunsulê e cumpagnê al Dóca dôp la môrt ed la mujêra Lucrezia Borgia, e ch’la gh’é stêda ed cà fîn a quând l'é môrta. Laura Dianti l’é stêda arcgnusûda in un quêder ed Tiziano, ch’l’êra stê ciamê da Alfonso per tôr zò la dâma che fôrsi Alfonso l’à spuṣê un pô préma ed murîr.