Apenèin arzân: differenze tra le versioni

Ânca la cuntèsa Matélda la favurî la costrusiòun ed dimònd cēşi e uratôri int l' arzân, ind l' Apenèin Mudèiş in Tuscâna e int al Mantvân. L'îva fât dimòndi dunasiòun a badéi e cunvèint, e l'à fât tirë só al difèişi ed dimòndi paèişi in piân e in mutâgna. In particulêr l'à fât pió bê dû di castê ed l’ apenèin da lê preferî, còl ed [[Canòsa]] e [[Carpnèida]].

 

 

[[Image:Oratorio beleo.jpg|thumb|Uratôri ed Beleo ([[Casîna]])]]

[[Image:Bifora beleo.jpg|thumb|Particulêr de fnêstra a dû ôc]]

AI materiêl druvê in sté cēşi l'é trât sèimper da chêvi lochêli, l'é al sâs ed côch squadrê (''lapis quadratus'') e ind al costrusiòun fat fêr da Matélda al sâs ed côch ed Canòsa; la prêda squadrêda l'é sèimper tajê cun al fâci in paralêl e cun pôca calsèina.

 

 

Al castèl al mócia 'na grânda impurtânsa; despès difèiş da pió fîli ed mûri merlêdi (ed sôlit trèi) rinfursê cun dal tòri e rivalèin. Al pôrti e al pôrti cèchi dal drê dal castèl (“postierle”) a mèten in comunicasiòun i prém mûr cun còl più intêren pió êlt, dōve gh'é la cà dal sgnôr, cun d' j'-ambiĵnt stréch e pôch inluminê da archêri che a ‘s arvésen ind i mûr ed gând e-spesōr.

Dimòndi tòri cèchi (guardiôli) pr’ al sentinèli în stremnêdi inséma al mûri. Ind i pē dal tòri principêli a gh’êren al perşòun stréchi e scûri. (Canòsa, Carpnèida). Al materiêl druvê per còsti costrusiòun l’é la prêda da tàj; i mûr a gh’àn un grôs spesōr, în tót pîn, cun lêregh [[berbacân]] e piantê in môd rubóst ind lòa rôcia.

 

 

Ed l’ architetûra civîla medievêla a ‘s câta di rèst ind i bôregh d'êlta muntâgna ed sôlit luntân dal strêdi grândi. La fōrma ed la cà medievêla l’é particulêra perché fât da sōl al piân tèra e dal prémo piân, cun i mûr ed grôs spesōre, cun fnèstri cèchi quadrêdi, cun l'urdidûra dal tèg fâta ed grôsi trêvi che tînen só al pesânt quêrc ed lâstri ed prêda. I tasê în di piân dâsi inséma di trêv e al piân d’ed sōvra a ‘s và só per ‘na schêla d’ed fôra in prêda, quacêda o no, ch’ l pôrta in ‘na trâsa, sèimper quacê, ch’ al dà in cusèina.

 

 

[[Image:Carpineti casa torre 05.jpg|thumb|300px|Cà a tòr]]

Un bèl cavalcavía a's câta incòra ind al bôregh ed Rusèina e s'cèta costrusiòun medioevêla l'é al mulèin ed Ligûnchi.

 

 

La scultûra la servés sōl cme adôb a l'architetûra e la catòm quêşi sōl int al cēşi . I capitê fât a cûb o a câlis, în fât a manēra divêrsa: despès i fujâm che vînen fôra aj-ângol a fâ arcurêr i capitê grêch. Bèsti cme sègn mèst a fiôr, uşê fantâstich, figûri che in luntanânsa arvîşena figûri umâni (Castlarân, S. Vitêl), în j-elemèint sono i soggetti che ed sôlit a's incûtren ind i capitê pió antîgh che în fât ed comûni arvòj grêch (S. Apollonio).

= Divisiòun aministratîvi =

 

 

 

 

 

= Colegamèint d'ed fôra =

 

[[Category:GEOGRAFIA]]