Via Emélia: differenze tra le versioni
New page: {{Template:Variant|ARZ}} La '''Via Emélia''' l’é ‘na strêda rumâna fâta fêr dal cônsol Marco Emilio Lepido (cônsol 187 a.C.) per colegêr in lènia dréta Rimini cun [... |
(Nessuna differenza)
|
Versione delle 17:50, 10 Lój 2007
Artécol in dialèt arzân
La Via Emélia l’é ‘na strêda rumâna fâta fêr dal cônsol Marco Emilio Lepido (cônsol 187 a.C.) per colegêr in lènia dréta Rimini cun Piasèinsa. Incô l’é clasifichêda cme strêda statêla cun al nòm ‘’’SS 9’’’ e al percōrs al finès a Milân.
La strêda l’é stêda fâta tr’ al 189 a.C. e al 187 a.C.
In còl peréiod la colônia ed Placentia l’êra circundêda dai Galli Boi che, sibèin ch’ j-êren stê scunfét, an îven mìa vrû firmê la pêş cun Ròma. Al perécol ed rivôlti l’êra dòunca vèira.
Ròma alōra là decîs edfêr ‘na strêda militêra fîn a Placentia per fêr spoêstar in présia l'esêrcit cun la mîra ed dumêr pusèbili rivôlt d Boi. Soquânt ân dôp la via Emélia l’é stêda slunghêda da Piasèinsa a Milân.
Al pió grând sitê traversêdi, ed nâsita rumâna o arfâti da i rumâni, sono: Cesena (Caesena), Forlimpopoli (Forum Popili), Forlì (Forum Livii), Faèinsa (Faventia), Imola (Forum Cornelii), (Claterna, parîda ind al VI sec. DC dôp ed la guèra Greco-gôtica), Bològna (Bononia), Mòdna (Mutina), Rèz (Regium Lepidi), Sânt'Ilâri d'Ènsa (Tannetum), Pèrma, Fidèinsa (Fidentia), e Piasèinsa (Placentia). La via Emélia rumâna la pasêva ânca per l'impurtânt sitê ed Laus Pompeia, incô Lodi Vèc, circa sînch chilômeter a sîra rispèt a la sitê dal dé d’incô Lodi (al percōrs l’é stê modifichê int al XII sècol prôpria per tuchêr la nōva sitê ed Lodi, dôp che Laus Pompeia l’é stêda butêda zò).
La via Emélia la coleghêva dō impurtânti strêdi rumâni: la via Flaménia, strêda consolêra ch’ la partîva da Ròma e la finîva prôpria a Rimini, colônia fundêda int al 268 a.C.; e la via Postòmia, che da Piasèinsa la rivêva a d’Aquilèia, ultèm cèinter imputânt dal Vènet péima di cunfîn ‘d la pruvîncia itâlica, osèja la penisòla italiâna, tgnûda sóta al cmând dirèt ed Ròma.
Ind i pès fôra al sitê la via l’êra ed sôlit salghêda cun ‘d la gêra, mèinter al d’ed dèinter dal sitê l’êra despès salghêda cun di grând lastròun ed prêda. Per traversêr i fióm e i turèint a gnîven fât di pûnt dal vôlti grandiōş, cme còl insèma al turèint Gaiana atâch a Castèl Sân Pêder, purtrôp butê zò ind al tèimp ed l’ûltma guéra.
La via Emélia l’é incòra al dé d’incô la strêda principêla ed l' Emélia-Româgna. In môd paralêl al só percōrs în stêdi fâti l' Autostrêda dal Sōl e al ferovéi Milâno - Bològna e la Diretrîş adriâtica ch’ la partès da Bològna, per pó andêr in Româgna e traversêrla fîn a Rimini.
Colegamèint d’ed fôra
Lèsta di lebér
- Saltini Antonio, Salomoni M. Teresa, Rossi Cescati StefanoVia Emilia. Percorsi inconsueti fra i comuni dell'antica strada consolare, Edagricole, Bologna 2003, ISBN 88-506-4958-4