Joseph von Fraunhofer: differenze tra le versioni

{{dialort | dial=Carpśàn}}

 

 

 

 

 

Dòp ed 'n infànsia tribulèda e d' ès'r' arméś òrfen dj genitôr, al cuntinuèva a imparèr al mistér dal pèder, ch' l' éra stē fabricànt ed [[Vêder|vēder]], andènd a fèr l' aprendìsta in 'na fàbrica ed spèc'. Al gh' la cavèva anca d' andèr a studièr int d' l' Istitût ed Mecànica Reichenbach, Utzschneider & Liebherr, a Mônac ed Bavēra, in dù j vlìven fabrichèr dj strumèint d' [[astrunumìa]] e d' [[geodeśìa]].

In dj àn al mitìva a punt sèimper dj nôv istrumèint ed precisiòun per sernìr e perfesionèr j pasag' e i spèc' ed la lùś a travérs j vēder, in manéra da psér costruìr dal lèinti dimòndi nôvi pr' al tèimp e ch' j srèven servìdi pr' j sô stùdi int su la luś.

In dal 1814 Fraunhofer al catèva j ràg' ch' j pòrten al sô nòm in dal [[spèter]] solèr. L' àn dòp l' invintèva al [[spetroscòpi]].

Grâsi al sô invensiòun e aj sô stùdi, j gh' dèven, in dal 1822, l' insegnamèint ed Fìsica int d' l' Académia bavaréś dal Siènsi, pò al tìtul nubilièr e incòri la sitadinànsa unorària ed Mônac.

Fraunhofer al murîva in dal 1826 a 39 àn ed [[tuberculôś pulmonèr]], mo anca fòrsi tùt ch' j vapôr ed metaj peśànt inalé per costruìr j vēder (cùm' a sucedîva anca ai sô coléga) j îven dé 'na màn a la malatìa. J gh' dèven sepoltûra in dl' Alter Münchner Südfriedhof (l' antîgh simitéri sud ed Mônac).