Tègna sólium: differenze tra le versioni
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
mNessun oggetto della modifica |
Nessun oggetto della modifica |
||
Riga 19:
Par cumpréndar bèṅ al cìcclo 'd vita ad cal parasìta chè a gh'è da tacàr da quànd al bêg adûlt, ch'al pōl rivàr anc a sinc mét'r ad lunghésa, in dal budèli 'd 'l óm (al sò òspit definitìṿ) al lasa andàr di sò pès gràvad pîṅ 'd óṿ (and duśènt-sinquantamìla a la vòlta) ciamâ [[pruglótad]]. Chi segmènt lè i finìsan fóra da 'l buś dal cûl c'n i pét méntar lò al cuntìnua a crésar sparténd-'s al magnàr c'n al sò òspit p'r [[uśmósi]].
[[File:Neurocysticercosis.gif|
Quànd i èṅ lìb'r in d'l ambînt, i óṿ i spètan che di [[nimêl|gugiōi]] (òspit intermèdi) i i màndan śò in mèś a dal magnàr muśnènt ad trasi 'd mèrda ma i gh'aṅ dal tèmp parchè i pōlan scampàr anc par soquànt méś. In dal còrp di pòrc i óṿ i s vèran pasànd a 'l stadi 'd [[uncusféra]] (la larva minga incóra madùra) ch'la taca a giràr in dal sangṿ par rivàr a la léngua, a i mùscui e a 'l cōr.
Riga 25:
Chè al parasìta al sa śvilùpa dvintànd un [[cistisérć]], na larva granda ch'la pōl armàgnar in di tesû dla bèstia anc par di an. Quànd 'l óm al magna la sò carna, al larvi i finìs'n in dal sò budèli dvintànd dal ''Tègni grandi'' bòni ad far di fiōi e acsè al sérć a s sèra. La ''Tègna sólium'' la pōl scampàr in dal budèli anc par vint-sinc an.
Quànd però 'l è 'l óm a magnàr i óṿ (parchè al gh'à 'l maṅ muśnènti o par via dal [[gòmit]]), a pōl sucédar, anc s'l è dimóndi difìcil ma minga impusìbil, ch'al sia lò 'l òspit intermèdi e i cistisérć i s fórm'n in dal sò stómag. Da 'd chè 'l parasìta al viàśa p'r al còrp rivànd a i òć (al pōl far dvintàr òrub), a i mùscui o a 'l sarvèl in dua la dà vita a la [[neurocisticircóśi]] che s'la n vèṅ minga curàda in tèmp e bèṅ, tirànd-i via uprànd o cun di fàrmag antiparasitàri cuma 'l [[praziquantel]] o 'l [[albendaśōł]], la pōl far murìr al malâ in dal gir ad soquànt an. Far 'l àt'r i parasìta lè i èṅ più periculóś da mòrt che da viṿ parchè quànd i marsìs'n al sistéma imunitàri al s dà da far <ref>[http://www.meteoweb.eu/2013/07/avete-spesso-mal-di-testa-occhio-che-un-verme-solitario-potrebbe-dimorare-nel-vostro-cervello/218062/#chiudi Gh'î'v da spés mâł a la tèsta? Òcio ch'un bêg sulitàri al prév ès'r andâ a star in dal vòstar sarvèl!] ''Meteo web'', 31 ad Luj dal 2013</ref> ma acsè la masa la crés quànd in dal sarvèl a n gh'è mia spasi lìbar e la presiòṅ dònca la crés.
Par cumbàt'r al parasìta 'l è méj cōśar bèṅ la carna prima 'd magnàr-la, a gh'è da rivàr almànc a sinquànta-siē grâd dapartùt, o ślar-la prima par déś dè a -10° e lavàr-as bèṅ al maṅ dòp ès'r-as spasâ 'l cûl dòp avér cagâ o avér tucâ di ugèt cuntaminâ cun di pét umàṅ.
[[File:Cysticercosis_by_Taenia_solium_PHIL_3387_lores.jpg|
Esénd ch'al vérum al tira via dal nutrimènt in dal budèli a gh'è dla gint ch'la 'l ciàpa apòsta par pèrdar péś sénsa fadìga <ref>[http://www.ilgiornale.it/news/cronache/costringe-figlia-mangiare-vermi-solitari-doveva-dimagrire-1046270.html La custrìnś la fiōla a magnàr di bêg sulitàri: «la gh'iva da śmagrìr»] ''Il Giornale'', 23 'd Agóst dal 2014</ref> cuma dal dóni in [[Cina]] <ref>[http://www.blitzquotidiano.it/societa/cina-studentesse-dimagrire-verme-solitario-699248/ Cina. Par śmagrìr e catàr lavōr cal dóni i màndan śò al bêg sulitàri] ''Blitz quotidiano'', 1 ad Śnar dal 2011</ref> anc s'l è 'n quèl periculóś.
| |||