Tègna sólium: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
m Mirandolese ha spostato la pagina Tègna sóluim a Tègna sólium senza lasciare redirect: Scrit mal
mNessun oggetto della modifica
Riga 13:
 
 
La '''Tègna sóluimsólium''' (nóm sientìfic “Taenia solium”, cgnusùda méj cuma “bêg di nimài” o “bêg sulitàri” parchè in gènar al viṿ da par lò in dal budèli 'd 'l óm) 'l è 'n bêg cistôd ad culōr biànc dla famìja dal [[Taeniidae]] parasìta di [[nimêl|nimài]] (òspit intermèdi) e d'l óm (òspit definitìṿ) in dua al gh fà vgnir la [[cisticircóśi]]. Quànd però par 'n asidènt 'l óm al dvènta lò 'l òspit intermèdi, la ''Tègna sóluimsólium'' la dà inìsi a 'n brut mâł ciamâ [[neurocisticircóśi]] ch'la pōl purtàr a di dan grâṿ a 'l sarvèl <ref>[http://www.vice.com/it/read/panino-alla-tenia-a8n9 Panèṅ a la Tègna] ''Vice.com'', 14 ad Nuvémbar dal 2012</ref>, epilesìa, urbìśia, paràliśi o anc a la mòrt <ref>[http://wwwnc.cdc.gov/eid/article/13/2/06-0527_article Mòrt par la cisticircóśi in di Stat Unî] ''Sèntar p'r al cuntról e la prevensiòṅ di mâi'', Favràr dal 2007</ref>.
 
Cuma tut i [[cistôd]] dla sò rasa, la ''Tègna sóluimsólium'' la gh'à quàtar vintóśi in dla sò tèsta ch'la s ciàma [[scòlas]] e anc dū unsèṅ. La s cata in tut al mónd in dua la gint la magna la carna di [[nimêl|ninét]] e la sumìlia dimóndi a n'atra tègna, la ''Tègna saginàda'', dita “bêg sulitàri di bóv”.
 
Par cumpréndar bèṅ al cìcclo 'd vita ad cal parasìta chè a gh'è da tacàr da quànd al bêg adûlt, ch'al pōl rivàr anc a sinc mét'r ad lunghésa, in dal budèli 'd 'l óm (al sò òspit definitìṿ) al lasa andàr di sò pès gràvad pîṅ 'd óṿ (and duśènt-sinquantamìla a la vòlta) ciamâ [[pruglótad]]. Chi segmènt lè i finìsan fóra da 'l buś dal cûl c'n i pét méntar lò al cuntìnua a crésar sparténd-'s al magnàr c'n al sò òspit p'r [[uśmósi]].
Riga 23:
Quànd i èṅ lìb'r in d'l ambînt, i óṿ i spètan che di [[nimêl|gugiōi]] (òspit intermèdi) i i màndan śò in mèś a dal magnàr muśnènt ad trasi 'd mèrda ma i gh'aṅ dal tèmp parchè i pōlan scampàr anc par soquànt méś. In dal còrp di pòrc i óṿ i s vèran pasànd a 'l stadi 'd [[uncusféra]] (la larva minga incóra madùra) ch'la taca a giràr in dal sangṿ par rivàr a la léngua, a i mùscui e a 'l cōr.
 
Chè al parasìta al sa śvilùpa dvintànd un [[cisticérć]], na larva granda ch'la pōl armàgnar in di tesû dla bèstia anc par di an. Quànd 'l óm al magna la sò carna, al larvi i finìs'n in dal sò budèli dvintànd dal ''Tègni grandi'' bòni ad far di fiōi e acsè al sérć a s sèra. La ''Tègna sóluimsólium'' la pōl scampàr in dal budèli anc par vint-sinc an.
 
Quànd però 'l è 'l óm a magnàr i óṿ (parchè al gh'à 'l maṅ muśnènti o par via dal [[gòmit]]), a pōl sucédar, anc s'l è dimóndi difìcil ma minga impusìbil, ch'al sia lò 'l òspit intermèdi e i [[cisticérć]] i s fórm'n in dal sò stómag. Da 'd chè 'l parasìta al viàśa p'r al còrp rivànd a i òć (al pōl far dvintàr òrub), a i mùscui o a 'l sarvèl in dua la dà vita a la [[neurocisticircóśi]] che s'la n vèṅ minga curàda in tèmp e bèṅ, tirànd-i via uprànd o cun di fàrmag antiparasitàri cuma 'l [[praziquantel]] o 'l [[albendaśōł]], la pōl far murìr al malâ in dal gir ad soquànt an.
Riga 45:
}}
 
{{DEFAULTSORT:Tègna sóluimsólium}}
[[Categoria:BIOLOGIA]]
[[Categoria:MEDICINA]]