Trichinèlla spiràlis: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Nessun oggetto della modifica
mNessun oggetto della modifica
Riga 9:
{{dialort | dial=Miranduléś}}
 
[[File:Trichinella_larv1_DPDx.JPG|260px265px|thumb|right|Na larva anvlupàda dla Trichinèlla spiràlis]]
[[File:Trichinella_spiralis_larvae_within_muscle.jpg|260px265px|thumb|right|Soquànt bêg lugâ in di mùscui 'd un ninét]]
 
 
La '''Trichinèlla spiràlis''' (nóm sientìfic “Trichinella spiralis”) 'l è 'n bêg nematôd parasìta 'd 'l óm e di àtar mamìfar cuma i [[sórag]], i [[cavàl|cavài]], i [[nimêl|nimài]], i [[caṅ]] e i [[singhiàł|singhiài]] ch'al s cata in tut al mónd, anc in [[Itàglia]] <ref>[http://salute24.ilsole24ore.com/articles/15063-mangiano-salsicce-crude-di-cinghiale-e-si-ammalano-trichinellosi-cos-e-come-si-evita I màgnan dal salsìsi crûdi ad singhiàł e i s màlan dla Trichinelóśi] ''Ilsole24ore.com'' 3 ad Śnar dal 2013</ref>. Al fà vgnir un mâł ciamâ [[Trichinelóśi]], dal vòlti anc in di [[uśèl|uśèi]].
 
I sò bêg i s védan bèṅ anc a òć nûd parchè al fémni, ch'i scàmpan siē stmani in gènar, i eṅ lunghi tri mm a 'l incìrca mént'r i masć la mità. I s càtan da spés tut anvlupâ. I vermunsèṅ i madùr'n in dal budèli 'd 'n òspit intermèdi, cuma 'l [[nimêl|gugiōł]], pò i sa spòstan in dal sangṿ, śbuśénd la mucóśa, e a la fiṅ in di mùscui in dua i s sèran dènt'r a na cisti. Quànd 'l óm al magna dla carna cun chi bêg lè dèntar, al s mala anc lò. I parasìta i tàcan a magnàr i sò mùscui mént'r al sistéma imunitàri al próa a cumbàt'r-i cauśànd di infiamasiòṅ. Da 'l cant lōr i bêg i faṅ vgnir stufìśia, emuragìi, śbóc ad sangṿ, févri élti, ingòsa, spiùra a la pèl, caghét, gòmit, sudōr, òć grôs e câł dla presiòṅ e dla batarìa 'd cōr. S'a n s guarìs minga a s pōl anc murìr 'd infàrt.
 
Magnànd dla carna cruda o anc còta minga tant bèṅ a s và in perìcul ad malàr-as. Par masàr al parasìta a gh'è da ślar sèmpar la carna faghénd andàr la temperadùra 'd sóta di -15 °C par 37 dè almànc o sinò a s pōl cōśar-la a ssanta-siē grâd p'r un minùt o anc da piò.