Quadrê (giometrìa): differenze tra le versioni
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
mNessun oggetto della modifica |
mNessun oggetto della modifica |
||
Riga 9:
{{dialort | dial=Carpśàn}}
[[File:Carre.svg|thumb|right|
In dla [[geometrî|giumetrìa Evclidéa]], al '''quadrê''' 'l è 'n [[quadrilàter]] [[polìgon regulêr|regulêr]], a dir un [[polìgon]], cui quater [[cô (giumetrìa)|cô]] e anca i quat'r [[àngol (giumetrìa)|àngol]] tùt cumpàgn ([[àngol drìt (giumetrìa)|drìt]]).
Riga 16:
==Al só perìmeter e l'àrea==
[[File:Five Squared.svg|thumb|left|150px]]
[[File:Symmetries of square.svg|thumb|right||
[[File:In square.svg|thumb|left|150px|Al quadrê inscrìt e sircuscrìt da 'l dō [[sircunferèinsa|sircunferèinsi]], d'indū i s vèden i dū [[râģ (giumetrìa)|râģ]] diferèint, ùtil anca lōr in di riferimèint a 'l quadrê]]
====Tulènd i só cô====
Line 21 ⟶ 22:
* La só [[superfìsi (giumetrìa)|superfìsi]] l'è pèr'a la [[multèplica]] edla [[bêś (giumetrìa)|bêś]] per l'[[altèsa (giumetrìa)|altèsa]], mo sènd quistichè cumpàgni, l'àrea la s pōl anc catèr c'n al cô multiplichê per se stès, alvènd-el a 'l [[quadrê (algébra)|quadrê]]: <math>A = c \cdot c = c^2 </math><br><br>
====Tulènd el só diagonêl====
[[File:Straight Square Inscribed in a Circle 240px.gif|right|thumb|La costrusiòun dal quadrê c'n al [[cumpàs]] e la [[riga]]]]
▲[[File:Symmetries of square.svg|thumb|right||300px|Al quadrê in élta e in dal mêś, e i só parèint puvrèt tùt dintórna, c'ma 'l [[retàngol]], al [[trapési (giumetrìa)|trapési]], 'n [[quadrilàter (giumetrìa)|quadrilàter iregolêr]], 'l [[aquilòun (giumetrìa)|aquilòun]], al [[romb (giumetrìa)|romb]] e 'l [[paralelogràma]]]]
* Sènd al quadrê diviśìbil in dū perti cumpàgni da ùna dal só diagonêl, n'ètra manéra per catèr-en la superfìsi cgnusènd-en la diagonêl, l'è quèla 'd pugèr-es a 'l [[tiuréma 'd Pitàgora]], d'indū a druaròm la só diagonèla, ch'la sarèv pò anc l'[[ipotenùśa]] ed na só metê triàngulèra, e a tgnaròm còunt che 'l [[quadrê (algébra)|quadrê]] dl'ipotenùśa 'l è pèr'a la [[sóma (matemàtica)|sóma]] dal quadrê di dū [[catēt]] e anc che chi dū chè egl'ìn cumpàgn: <math> A=\frac{d^2}{2} </math>
* Sèimper p'r al [[tiuréma 'd Pitàgora]], a psòm catèr dòunca al cô dal quadrê s'a in cgnusòm la diagonêl: <math> c = \sqrt{\frac{d^2}{2}} = \frac{\sqrt{d^2}}{\sqrt{2}} = \dfrac{d\sqrt2}{2}</math> , e anc al só perìmeter techènd propi
====Tulènd i râģ di só serć====
* S'a tulòm al [[râģ (giumetrìa)|râģ]] R dal [[serć (giumetrìa)|serć]] sircuscrìt a 'l quadrê, la superfìsi la s pōl incòr catèr pinsènd che cal râg R chè 'l è la metê edla diagonêl ch'a-j-òm vìst chè 'd sóver: <math> A=\frac{d^2}{2} = \frac{(2 \cdot R)^2}{2} = \frac{4R^2}{2} = 2R^2</math>
| |||